Op vrijdag 21 maart gaat Curaçao naar de stembus. Caribisch Netwerk heeft daarom de deelnemende partijen tien verkiezingsvragen voorgelegd over thema’s zoals economie, huisvesting, onderwijs en veiligheid. Gisteren hadden we aandacht voor de partijen MFK en PNP. Vandaag besteden we aandacht aan de keuzes van Movementu Kousa Promé, MAN/PIN en PAR. KEM, Trabou pa Kòrsou en Mihó Kòrsou hebben geen antwoorden aangeleverd, waardoor hun standpunten buiten beschouwing blijven.
MFK en PNP vormden in 2021 een coalitie, waarmee het tweede kabinet Pisas van start ging. In augustus 2024 trok PNP zich uit de coalitie. MFK heeft de afgelopen maanden de steun gekregen van KEM en onafhankelijk Statenlid Zita Jesus-Leito. Daarmee heeft de regering vier jaar volgemaakt. MAN/PIN is een samenwerking van twee bestaande partijen, waarvan MAN al in het parlement zit. Movementu Kousa Promé heeft momenteel geen zetel.
Movementu Kousa Promé: ‘Onze middelen moeten in lokale handen blijven’
Met de verkiezingen op 21 maart in zicht heeft Caribisch Netwerk aan alle deelnemende partijen tien vragen voorgelegd over belangrijke thema’s zoals economie, huisvesting, onderwijs en veiligheid. Movementu Kousa Promé deelt haar standpunten over deze kwesties.
1. Economie & werkgelegenheid
Hoe wil uw partij werkgelegenheid creëren zonder de staatskas extra te belasten?
Volgens Kousa Promé moeten de economische middelen van Curaçao, zoals havens, luchthaven, raffinaderij en stranden, in lokale handen blijven. ‘We moeten meer banen creëren door landbouw, veeteelt en visserij te ontwikkelen om import te verminderen en deviezen te behouden. Daarnaast moeten we lokale fabrieken en industrieën opzetten voor export.’ De partij pleit voor een toerismeschool en wil ambachten en kleinschalige bedrijven stimuleren.
2. Huisvesting
Hoe wilt u het tekort aan betaalbare woningen oplossen?
Kousa Promé wil FKP reorganiseren en onder toezicht van SOAB plaatsen. Ook moet er een inventarisatie komen van leegstaande en niet-afgebouwde woningen en terreinen. ‘We willen bouwcoöperaties stimuleren en financiering vergemakkelijken, zodat jongeren hun eigen huis kunnen bouwen.’ Daarnaast moet er een oplossing komen voor ‘onverdeelde boedels’ zodat erfgenamen toegang krijgen tot hun terreinen.
3. Onderwijs en jeugd
Hoe kan het onderwijs beter aansluiten op de arbeidsmarkt?
De partij wil een economisch en sociaal planningsbureau oprichten om de arbeidsmarktbehoefte structureel te onderzoeken. ‘We moeten de toerismeschool herbouwen en opleidingen in de primaire sector versterken.’ Daarnaast moet onderwijs niet alleen gericht zijn op economie, maar ook op sociale en culturele ontwikkeling.
4. Gezondheidszorg
Hoe wilt u de gezondheidszorg verbeteren zonder dat premies stijgen?
Kousa Promé wil de focus verleggen naar preventieve zorg. ‘We moeten ziekte voorkomen door gezonde voeding, meer recreatiemogelijkheden en voorlichting via scholen en nationale media.’ De partij pleit voor sociale overheid- en coöperatieve winkels die gezonde levensmiddelen aanbieden. Streng toezicht op de farmaceutische industrie en regulering van apotheken en laboratoria is essentieel.
5. Veiligheid & criminaliteit
Welke maatregelen neemt u om criminaliteit structureel te verminderen?
Werkgelegenheid en onderwijs zijn volgens de partij de sleutel tot criminaliteitsvermindering. ‘Als we gezonde werkgelegenheid en onderwijs creëren, zal criminaliteit afnemen.’ Daarnaast wil Kousa Promé investeren in gemeenschapsprogramma’s en sociale betrokkenheid om de veiligheid in wijken te verhogen.
6. Klimaat & milieu
Welke milieumaatregelen wilt u invoeren?
Kousa Promé wil een planbureau oprichten om duurzame projecten te controleren. ‘We moeten strengere regelgeving invoeren voor vervuiling en recycling stimuleren.’ Daarnaast pleit de partij voor alternatieve energiebronnen en strengere milieuregels voor bedrijven, evenals educatie via scholen en nationale media.
7. Toerisme & economie
Hoe wilt u de economie minder afhankelijk maken van toerisme?
Volgens de partij moet Curaçao minder afhankelijk worden van toerisme door meer in te zetten op landbouw, veeteelt, visserij en lokale industrie. ‘We moeten voorwaarden creëren voor export van lokale producten, zoals ambachtelijke goederen, mode en culturele producten.’
8. Relatie met Nederland & autonomie
Hoe realistisch is meer autonomie gezien de huidige financiële afhankelijkheid?
Movementu Kousa Promé wil toewerken naar autonomie en uiteindelijk onafhankelijkheid. ‘We moeten onze economie versterken om niet afhankelijk te blijven van Nederlandse leningen.’ Dit wil de partij realiseren door economische hervormingen, diversificatie van handelspartners, fiscale maatregelen en bestrijding van corruptie.
9. Migratie & bevolkingsgroei
Welke maatregelen wilt u nemen om migratie beter te reguleren?
De partij pleit voor striktere grenscontroles en minder corruptie binnen immigratiediensten. ‘We moeten controles versterken en misbruik binnen het migratiesysteem elimineren.’ Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen illegale migratie en asielzoekers, waarbij beide groepen humaan behandeld worden volgens internationale verdragen.
10. Sociale voorzieningen & armoedebestrijding
Welke structurele o plossingen heeft uw partij voor armoedebestrijding?
Kousa Promé wil overheidswinkels die basisproducten tegen betaalbare prijzen aanbieden. ‘De overheid moet deelnemen aan de vrije markt om de kosten van levensonderhoud te beheersen.’ Daarnaast pleit de partij voor investeringen in werkgelegenheid en lokale industrieën om structurele armoede tegen te gaan. Ook wil Kousa Promé inzetten op mentale en culturele ontwikkeling als onderdeel van armoedebestrijding.
PAR: ‘Samenwerking is de sleutel tot een veerkrachtig Curaçao’
Met de verkiezingen op 21 maart in zicht heeft Caribisch Netwerk aan alle deelnemende partijen tien vragen voorgelegd over belangrijke thema’s zoals economie, huisvesting, onderwijs en veiligheid. PAR deelt haar visie.
1. Economie & werkgelegenheid
Hoe wil uw partij werkgelegenheid creëren zonder de staatskas extra te belasten?
PAR gelooft dat samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en burgers cruciaal is. De partij wil investeren in sectoren zoals de blauwe economie, fintech en circulaire economie. Ook wordt ingezet op de ontwikkeling van Schottegat als een multi-industrieel complex en het stimuleren van lokale productie en export.
2. Huisvesting
Hoe wilt u het tekort aan betaalbare woningen oplossen?
PAR wil erfpachtprocedures versnellen, de sociale woningbouw stimuleren en innovatieve bouwoplossingen zoals modulaire woningen bevorderen. De partij pleit voor lagere notariskosten via erfpachtregelingen en het publiceren van de OZB-wet om woonlasten te verlagen.
3. Onderwijs & jeugd
Hoe kan het onderwijs beter aansluiten op de arbeidsmarkt?
PAR zet in op betere afstemming binnen het Koninkrijk en moderne onderwijsmethoden zoals 'Teach them young' en 'Transformational learning'. De partij wil brede scholen uitbreiden en technische opleidingen versterken, zodat jongeren beter worden voorbereid op de arbeidsmarkt.
4. Gezondheidszorg
Hoe wilt u de gezondheidszorg verbeteren zonder dat premies stijgen?
Preventie is essentieel. PAR pleit voor meer voorlichting over gezonde voeding en levensstijl, subsidies voor sport en beweging en het oprichten van drie zorgcentra om de toegankelijkheid te vergroten. Daarnaast wordt er ingezet op betere infrastructuur en specialisten om tekorten in de zorg op te lossen.
5. Veiligheid & criminaliteit
Welke maatregelen neemt u om criminaliteit structureel te verminderen?
PAR wil de politiecapaciteit versterken en investeren in ‘community policing’ en buurtpreventie. Daarnaast worden jongerenprogramma's en sociale vangnetten uitgebreid, en wordt gebruikgemaakt van technologie zoals cameratoezicht en data-analyse.
6. Klimaat & milieu
Welke milieumaatregelen wilt u invoeren?
PAR wil regenwateropvangsystemen uitbreiden, kustbescherming verbeteren en illegale vuilwaterlozingen in zee tegengaan. De partij zet in op statiegeldsystemen, recycling, duurzame energie en betere handhaving van milieuwetten.
7. Toerisme & economie
Hoe wilt u de economie minder afhankelijk maken van toerisme?
Naast toerisme wil PAR inzetten op duurzame landbouw, een voedselhub, fintech en de ontwikkeling van Curaçao als centrum van de blauwe economie. Overheidsbedrijven worden actiever ingezet voor strategische economische ontwikkeling.
8. Relatie met Nederland & autonomie
Hoe realistisch is meer autonomie gezien de huidige financiële afhankelijkheid?
PAR streeft naar een sterker Koninkrijk met intensievere samenwerking op het gebied van financiën, onderwijs en innovatie. De partij wil versnelling van de Landspakket-uitvoering en meer investeringen in institutionele samenwerking binnen het Koninkrijk en de EU.
9. Migratie & bevolkingsgroei
Welke maatregelen wilt u nemen om migratie beter te reguleren?
PAR pleit voor een gereguleerd legaliseringstraject voor gedocumenteerde arbeidsmigranten die een bijdrage leveren aan de economie. Daarnaast moeten er striktere grenscontroles komen en moet misbruik binnen het migratiesysteem worden aangepakt.
10. Sociale voorzieningen & armoedebestrijding
Welke structurele oplossingen heeft uw partij voor armoedebestrijding?
PAR wil subsidies verstrekken voor huisvesting, OV en naschoolse opvang. Ook worden belastingen op essentiële goederen verlaagd en wordt lokale productie bevorderd om inflatie te beheersen. De partij wil daarnaast overstappen op een eerlijker belastingstelsel dat de belastingdruk verlaagt en economische groei stimuleert.
MAN-PIN: ‘Naar een veerkrachtige en eerlijke economie’
Met de verkiezingen van 21 maart in aantocht heeft Caribisch Netwerk tien prangende vragen voorgelegd aan alle deelnemende partijen over thema’s als economie, huisvesting, onderwijs en veiligheid. MAN-PIN deelt haar visie en plannen voor Curaçao.
1. Economie & werkgelegenheid
Hoe wil uw partij werkgelegenheid creëren zonder de staatskas extra te belasten?
MAN-PIN wil dit doorbreken met een gediversifieerde economie die 5.000 nieuwe banen oplevert. Investeringen gaan naar toerisme, duurzame energie, maritieme logistiek, IT, de creatieve sector en medisch toerisme. De lokale productie krijgt een impuls via importvervanging in landbouw, veeteelt en visserij. Fiscale voordelen stimuleren duurzame initiatieven, terwijl hervormingen in de arbeidswetgeving meer zekerheid bieden aan werknemers.
2. Huisvesting
Hoe wilt u het tekort aan betaalbare woningen oplossen?
Iedereen moet een fatsoenlijke woning kunnen betalen. MAN-PIN wil dat huur nooit meer dan 25% van het inkomen opslokt en zet zich in voor het wegwerken van wachtlijsten en de bouw van betaalbare huizen. Leegstaande panden krijgen een nieuwe functie, lage inkomens krijgen toegang tot een speciaal hypotheekfonds en illegaal bewoonde terreinen worden gelegaliseerd, zodat bewoners in hun toekomst kunnen investeren.
3. Onderwijs & jeugd
Hoe kan het onderwijs beter aansluiten op de arbeidsmarkt?
MAN-PIN pleit voor hervormingen gericht op techniek, innovatie en ondernemerschap. Stage- en leerwerktrajecten worden uitgebreid, terwijl scholen en bedrijven nauwer gaan samenwerken. Werkgevers krijgen prikkels om bij- en omscholing te financieren.
4. Gezondheidszorg
Hoe wilt u de gezondheidszorg verbeteren zonder dat premies stijgen?
Om stijgende zorgkosten te beheersen, verschuift de focus naar preventie. Wijken krijgen betere eerstelijnszorg en basiszorg wordt gratis toegankelijk. ‘Wellness coaches’ ondersteunen een gezonde levensstijl, terwijl een suikertaks en een verbod op junkfoodreclames ongezonde keuzes ontmoedigen. Gratis menstruatieproducten voor lage inkomens zorgen voor basisgezondheid en gelijkheid.
5. Veiligheid & criminaliteit
Welke maatregelen neemt u om criminaliteit structureel te verminderen?
Criminaliteit vraagt om een slimme aanpak. MAN-PIN combineert preventie met een effectiever justitieel beleid. Gevangenen krijgen een persoonlijk rehabilitatieplan met werk of studie om re-integratie te bevorderen. Investeringen in digitale opsporingstechnieken en een sterker Openbaar Ministerie en politie verbeteren de handhaving.
6. Klimaat & milieu
Welke milieumaatregelen wilt u invoeren?
Curaçao moet duurzamer. MAN-PIN introduceert een ‘zero waste’-beleid met strikte afvalscheiding en hergebruik. Ontbossing wordt tegengegaan, duurzame landbouw gestimuleerd en infrastructuur voor water en energie verduurzaamd. Illegale afvaldumping wordt hard aangepakt.
7. Toerisme & economie
Hoe wilt u de economie minder afhankelijk maken van toerisme?
Afhankelijkheid van toerisme moet afnemen. MAN-PIN zet in op sectoren als hernieuwbare energie, IT, logistiek en medische dienstverlening. Daarnaast moeten toeristische inkomsten eerlijker verdeeld worden en meer op Curaçao blijven.
8. Relatie met Nederland & autonomie
Hoe realistisch is meer autonomie gezien de huidige financiële afhankelijkheid?
De autonomie van Curaçao verdient versterking. MAN-PIN pleit voor een aangepaste koninkrijksrelatie, nauwere samenwerking met Aruba en Sint Maarten en een constitutioneel hof. Gezamenlijke wetgevingsprogramma’s moeten de positie van Curaçao binnen het Koninkrijk versterken.
9. Migratie & bevolkingsgroei
Welke maatregelen wilt u nemen om migratie beter te reguleren?
Migratie kan een verrijking zijn, maar moet beter gereguleerd worden. MAN-PIN wil het vreemdelingenbeleid hervormen en investeren in de handhaving. Arbeidsmigranten krijgen kansen om legaal bij te dragen aan de economie.
10. Sociale voorzieningen & armoedebestrijding
Welke structurele oplossingen heeft uw partij voor armoedebestrijding?
Armoede vraagt om structurele oplossingen. MAN-PIN wil wijkgerichte gemeenschapswerkers inzetten, investeren in betaalbare kinderopvang en pensioenhervorming, en belastingvoordelen bieden aan lage inkomens. Voedselzekerheid wordt gestimuleerd via lokale landbouw en initiatieven tegen voedselverspilling.
