Op dinsdag liepen de spanningen hoog op in het Arubaans parlement tijdens een openbare bijeenkomst die als onderwerp een toelichting had door de demissionair premier Evelyn Wever-Croes over haar directe politieke inmenging bij het Openbaar Ministerie (OM) van Aruba. Dat leidde tot stevige woordenwisselingen, beschuldigingen, gehekel vanuit publiek, wegstormende parlementariërs en corruptie-aantijgingen.
Van OV naar OB
De bijeenkomst zou eerst een openbare vergadering (OV) zijn waarbij parlementariërs moties konden indienen. Een week voor de vergadering liepen de spanningen al op en besloot de parlementsvoorzitter om dit te veranderen naar een openbare bijeenkomst (OB) zodat de bewindsvrouw een toelichting kon geven aan het parlement.
“De spanning binnen de samenleving heb ik niet veroorzaakt, dat begon vanaf het moment dat er een nieuwe Statenvoorzitter werd gekozen. Sindsdien is de spanning en opruiing erger geworden”, stelt Wever-Croes. Verschillende parlementariërs waren niet eens met de wijziging, en dat zorgde voor escalaties al voordat de demissionair premier een toelichting kon geven.
Aruba gaat volgende maand naar de stembus. Het is duidelijk dat er daarom overal campagne wordt gevoerd, ook in het parlent. Dat werd zelfs door een van de leden bevestigd. “Hier is niet de plek om campagne te voeren en toch wordt dit gedaan”, meent parlementariër Shailiny Tromp-Lee (MEP).
De voorzitter verdedigde de keuze voor een bijeenkomst door te wijzen op de ontstane commotie. Het waarborgen van de veiligheid van parlementariërs en de minister had volgens de voorzitter voorrang. “Dit is op basis van de veiligheid om een toelichting te geven voordat er een OV geroepen wordt.”
Minister Rocco Tjon tijdens de openbare bijeenkomst. Foto’s Melissa Stamper
Politieke inmenging
Minister-president Wever-Croes zou informatie hebben gevraagd bij het Openbaar Ministerie over een strafrechtelijk onderzoek naar de directeur van Directie Infrastructuur en Planning (DIP), dit in verband met een disciplinair onderzoek bij Directie Human Resources (DHR). Hierop is veel kritiek gekomen.
Maar de premier legde uit dat het ondertekend protocol informatieverstrekking en ook de landsverordening personeelsregistraties het mogelijk maakt dat er strafvorderlijke gegevens kunnen worden gegeven en dat er geen sprake was van een lopend onderzoek. Minister van Justitie Rocco Tjon benadrukt dat het OM als onafhankelijk instituut haar werk onafhankelijk van de politiek doet en zich ook laat leiden door het wetboek strafvordering.
Moringa-zaak
Tijdens de bijeenkomst vraagt parlementariër Marisol Tromp (MAS) naar de inmenging van de demissionair premier op andere autonome organen en verwijst ook naar een nieuw onderzoek van het Openbaar Ministerie, dat Moringa heet. Dat doet ze door een moringa-plantje op het bureau van Wever-Croes te plaatsen.
De dag ervoor deed het OM een doorzoeking bij de woning van interim directeur van de DIP omdat zij verdacht wordt van ambtelijke omkoping en misbruik van functie in de afgifte van vergunningen. Dit zorgt voor veel commotie in de zaal waarbij onafhankelijk parlementariër Gerlien Croes de zaal uiteindelijk verlaat om geen ‘onderdeel te maken van de show’. Het publiek in de tribunes bleef hierdoor rumoerig en moest meerdere keren tot de orde worden geroepen.
Als antwoord op de vraag over haar betrokkenheid in de zaak Moringa stelt Wever-Croes dat zij geen verdachte is of kan zijn, omdat de DIP gedepolitiseerd is waardoor de vergunningen niet meer via haar ondertekend moeten worden.
Minister Tjon zegt het jammer te vinden dat de intentie in het parlement eerder om een beschuldiging gaat dan om het opvragen van informatie. “Zulke aanvallen hebben als gevolg dat jonge professionals niet in deze instellingen willen komen werken.”
Een stevige woordenwisseling ontstond er later tussen demissionair minister Rocco Tjon (MEP) en parlementariër Benny Sevinger (AVP) over de vermeende politieke inmenging van de premier bij het OM. “Deze ontwikkelingen vind ik verontrustend, dat is ook de reden waarom ik emotioneel reageer als we dit behandelen. Directe aanvallen tegen het Openbaar Ministerie hebben als doel het land te destabiliseren en dat is onacceptabel”, vindt Tjon.
Aanval op de pers
Parlementariër Edgar Vrolijk (MEP) valt tijdens de bijeenkomst ook de pers aan. Bij de woordenwisseling van minister Tjon en parlementariër Sevinger attendeert Vrolijk minister Tjon om rekening te houden met de camera van de verslaggever van Caribisch Netwerk die in het aangegeven persvak haar werk stond te verrichten. Hierna volgt er tijdens de discussies nog een opmerking richting Caribisch Netwerk en uiteindelijk wordt Caribisch Netwerk valselijk beschuldigd van het filmen van vertrouwelijke gegevens en zou hiermee huishoudelijke regels overtreden.
Parlementariër Edgar Vrolijk beschuldigt de pers van het overtreden van huishoudelijke regels.
“Zij (de pers red.) mogen niet op objecten filmen”, stelt Vrolijk en vraagt de parlementsvoorzitter om niet alleen het onrustige publiek maar ook de pers aan te spreken. Ook al vraagt de parlementsvoorzitter om medewerking. Hij geeft aan dat hij er vanuit gaat dat er niks verkeerd is gedaan. Echter, door het aanhoudend gejoel van het publiek na de woorden van Vrolijk benadrukt hij de professionaliteit van de pers en stelt dat zij ook in staat gesteld moet worden om hun werk te doen.
Geen bananenrepubliek
Volgens Wever-Croes tenslotte kan de aantasting van een autonoom orgaan zoals het OM grote gevolgen hebben omdat dit het land destabiliseert. Dat zou een reden kunnen zijn voor Nederland om het over te nemen, stelt ze. “We zijn geen bananenrepubliek, met zo’n dorst naar wraak en politiek breek je onnodig ons land.”
