Op Bonaire is een bijzonder boekje uitgebracht over inheemse kruiden en planten en de geneeskrachtige werking die het op ons lichaam zou hebben. “Met Mata i yerba di mama tera (planten en kruiden van moeder aarde) willen we overbrengen hoe belangrijk kruiden en planten zijn, hoe we de cultuur eromheen kunnen behouden en ze kunnen beschermen”, vertelt Schrijfster Denise de Jongh-Rekwest.
Hoewel het gebruik van kruiden en planten voor hun helende werking een periode minder is geweest, lijkt dat de laatste jaren weer terug te komen. “Vroeger was er geen dokter. Toen gebruikten we planten en kruiden om mensen te genezen’’, zegt De Jongh-Rekwest. “Tegenwoordig komen veel mensen van Bonaire weer bij genezers en kruidendokters als ze ergens last van hebben. Die vertellen ze dan welke kruid of plant ze moeten drinken op basis van hun symptomen.”
De Jongh Rekwest werkte in opdracht van natuurorganisatie Stinapa twee jaar lang samen met verschillende kruidendokters en helers van Bonaire. “We hebben voor mensen inzichtelijk gemaakt waar je de kruiden en planten voor kunt gebruiken, wat de beste tijd is om ze te plukken, hoeveel blaadjes je nodig hebt en hoelang je deze moet laten trekken voor bijvoorbeeld thee.”
Vaak zijn dat kruiden die mensen zelf in de tuin hebben. “Veel mensen die bezig zijn met hun gezondheid willen dit op een zo natuurlijk mogelijke manier doen en ik denk dat het boekje hen daar ook bij kan helpen.”
Opgegroeid met kruiden en planten
De Jongh-Rekwest heeft zelf ook veel met planten en kruiden. “Toen ik klein was, dronken mijn peetmoeder en vader al kruidenthee. Dan keek ik mee in de keuken als zij het gingen klaarmaken, dus ik ben ermee opgegroeid.”
“Mijn lievelingskruiden zijn lemongrass en oregano”, vertelt De Jongh-Rekwest. “Uit het boekje vind ik Klasmalatu het meest interessant. Dat is bijvoorbeeld goed tegen een hoge bloeddruk.”
Toch heeft De Jongh-Rekwest zelf ook nog veel nieuwe dingen geleerd tijdens het schrijven van het boek. “Vooral van de andere kruidendokters en genezers. Over de bereiding, de werking, maar ook hoe ik de verschillende planten en kruiden zelf kan herkennen.”
Planten en kruiden krijgen het moeilijker
De meest gebruikte kruiden uit het boekje onder de mensen van Bonaire is volgens De Jongh-Rekwest de Flaira. “Je hebt rode Flaira en Witte Flaira. Die werkt heel goed als je bijvoorbeeld keelpijn hebt, of een wondje, maar ook voor diabetes.”
Hoewel veel mensen planten en kruiden in eigen tuin hebben, zijn er ook bepaalde soorten die door klimaatverandering dreigen te verdwijnen. “Er zijn planten en kruiden die we met de dag moeilijker kunnen krijgen”, zegt De Jongh-Rekwest.
“Bijvoorbeeld de Yerba di Seru (een plant met een klein wit bloemetje), maar ook anderen die echt regen nodig hebben. De afgelopen jaren hebben we te maken met meer droogte en dat is een groot gevaar voor onze planten en kruiden.”
Daarom is De Jongh-Rekwest blij dat steeds meer mensen bewust bezig zijn met planten. “Bijvoorbeeld door middel van stekjes. Ik hoop ook dat het boek bij jongeren interesse opwekt, zodat we misschien uiteindelijk ook meer kruidendokters en genezers kunnen krijgen op Bonaire en de andere eilanden.”