Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer heeft besloten dat het sociaal minimum wordt ingevoerd in de drie Caribische gemeenten per 1 juli 2024. Daarmee kunnen inwoners van Bonaire, Saba en Statia – na bijna 14 jaar wachten – een realistisch bedrag krijgen om van te kunnen leven.
Toen de drie eilanden in 2010 bijzondere gemeenten werden, kregen ze lang niet alle basisrechten. Nog steeds kunnen alleen inwoners van Europees-Nederland rekenen op een sociaal minimum. De Nederlandse regering wilde steeds onderzoek naar de hoogte van dat bedrag en kijken hoe de levenskosten omlaag konden.
Het minimumloon en de uitkeringen moeten nu in één keer naar een realistisch bedrag worden verhoogd, vindt de Kamer. Tweede Kamerleden Don Ceder (ChristenUnie) en Jorien Wuite (D66) hebben een voorstel ingediend, die dinsdag door een ruime meerderheid werd aangenomen.
Bedragen moeten fors omhoog
De Commissie Thodé en het Nibud hebben onderzoek gedaan naar het bedrag dat mensen in de Caribische gemeente minimaal nodig hebben. Wat blijkt? Een huishouden (alleenstaande ouder met twee kinderen) op Bonaire mist maar liefst tweederde aan inkomsten. Een alleenstaande gepensioneerde mist bijna de helft aan inkomsten.
De uitkeringen zijn ‘schokkend’ laag, vindt de commissie. De meeste mensen die in de armoede zitten ‘hebben gewoon werk’. Maar het minimumloon is al jaren te laag en de levenskosten hoog, waardoor mensen met werk toch arm blijven.
‘Onrecht is eindelijk rechtgezet’
“De tijd is gekomen dat mensen op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius beschermd worden door een menswaardig sociaal minimum”, zegt ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder nadat zijn voorstel werd aangenomen. “Mensen op de eilanden hebben vaak twee of drie banen en leven zelfs dan nog ruim onder de armoedegrens. Dat is onbestaanbaar. Werk moet lonen.”
Van ongeveer 30.000 mensen op Bonaire, Saba en Statia, zitten er 11.000 in de armoede. “Het is simpel: inwoners in Caribisch Nederland hebben recht op een toereikend inkomen. Helaas was dat jarenlang niet vanzelfsprekend. Gelukkig heeft een ruime meerderheid van de Kamer dit onrecht eindelijk rechtgezet”, aldus Ceder.
De partijen PVV, Forum voor Democratie, JA21, Groep-Van Haga en het onafhankelijk Kamerlid Ephraim hebben tegen gestemd.
Minister naar eilanden
Verschillende bedrijven op Bonaire vrezen dat de forse verhoging van het minimumloon schadelijk zou zijn voor het bedrijfsleven en de lokale economie. Demissionair minister Carola Schouten (Armoede) en Glenn Thodé van de onderzoekscommissie zijn deze week in de Caribische gemeenten om met lokale politici en werkgevers te praten.
De Tweede Kamer wil dat het minimumloon per juli van 1.236 naar 1.750 dollar gaat. Daarmee groeien ook de werkgeverslasten. Den Haag heeft besloten om ook 4,2 miljoen euro uit te trekken om de bedrijven te compenseren.
De werkgevers roepen in een brief op voor een verhoging van maximaal 324 dollar en niet 514 dollar zoals de onderzoekscommissie en Nibud aan de politiek adviseren.
Consumentenbond Unkobon roept werkgevers op om voor ‘het belang van de werkende armen’ op te komen. “Eindelijk is er een zo zwaar bevochten doorbraak. Onze mensen verdienen een inkomen waarvan ze ook kunnen leven, eten en drinken.”
In de afgelopen jaren heeft de Nederlandse regering verschillende maatregelen getroffen om mensen in armoede te helpen, maar dat bleek keer op keer niet voldoende.
