De Nederlandse regering moet de uitkeringen ‘snel’ en ‘fors’ gaan verhogen voor Bonaire, Saba en Statia. Dat adviseert de commissie Thodé, die onderzoek deed naar wat mensen minimaal nodig hebben om van te kunnen leven.
De uitkeringen en het minimumloon zijn daar veel te laag. Van ongeveer 30.000 mensen, zitten er 11.000 in de armoede. “Schokkend”, zegt commissievoorzitter Glenn Thodé over de armoede en de manier waarop Den Haag ermee is omgegaan.
De drie eilanden zijn in 2010 een bijzondere gemeente van Nederland geworden, maar het sociaal minimum is daar nog steeds niet ingevoerd.
De armoede is groot en onacceptabel, vindt Thodé. “De inwoners zijn Nederlandse inwoners. Ze hebben dezelfde rechten op bestaanszekerheid en welvaart.”
Het Nibud heeft onderzocht wat mensen nu minimaal nodig hebben. Een huishouden (alleenstaande ouder met twee kinderen) op Bonaire heeft per maand minimaal 3.783 dollar nodig, maar heeft nu maar gemiddeld 1.427 dollar. Daarmee mist een huishouden nu dus tweederde aan inkomsten om rond te kunnen komen.
Een alleenstaande gepensioneerde mist bijna de helft aan inkomsten om te kunnen leven.
De meeste mensen die in de armoede zitten ‘hebben gewoon werk’ maar kunnen toch niet rondkomen, constateert de commissie. Het minimumloon is te laag en de levenskosten zijn hoog.
Wat er dringend moet veranderenDe onderzoekscommissie adviseert onder andere:
|
“Ik wil er alles aan doen om de stappen te zetten die nodig zijn. Dat zal ik met hart en ziel proberen”, reageert demissionair minister Carola Schouten (Armoedebeleid) na de presentatie van de commissie. “Het kabinet is in demissionaire status, maar dat betekent niet dat we op onze handen gaan zitten.”
30 miljoen tegen armoede
Den Haag heeft vorige maand 30 miljoen euro vrijgemaakt om volgend jaar armoede verder aan te pakken. “Een op de drie zit in armoede”, aldus Schouten. “Dat is een getal wat we tot ons door moeten laten dringen. We moeten ongelooflijk veel werk gaan verzetten.”
‘Schokkend’
De onderzoekscommissie is gekomen na een motie van D66-Kamerlid Jorien Wuite. De ‘schokkende’ resultaten over de armoede en de lage uitkeringen zijn voor veel mensen in de Caribische gemeenten niet verrassend: er zijn in de afgelopen jaren al verschillende onderzoeken gedaan door de Nederlandse regering en door de Nationale Ombudsman. Er zijn demonstraties gehouden op Bonaire en er is al vaker alarm geslagen door de lokale politiek.
Vrees voor ‘uitkeringstrekkers’
In politiek Den Haag is al jarenlang de vrees dat mensen niet gaan werken als de uitkeringen voldoende zijn om van rond te komen, ziet de commissie. Het is volgens het rapport geen reden om het sociaal minimum tegen te houden: “Accepteer dat arbeidsmarktprikkels mogelijk verslechteren bij een hoger inkomen voor mensen op het sociaal minimum.”
Bovendien was er bij verschillende partijen in Den Haag ook de vrees voor een ‘aanzuigende werking’: dat mensen liever een uitkering aanvragen dan werken of zelfs voor een uitkering naar de Caribische gemeenten verhuizen.