Gershwin Bonevacia in theaters in Nederland, ‘Pijnlijk én prachtig dit’

27 september 2023 | Sam Jones

Hoe is het om als zwarte Curaçaoënaar op te groeien in Nederland? Dichter Gershwin Bonevacia staat op het punt om zijn theatervoorstelling in première te laten gaan in Nederland. Hij krijgt al veel lovende reacties en mooie recensies in de dagbladen.

De 31-jarige maakt een stormachtige carrière door. Hij schreef gedichten voor dagblad Het Parool, heeft twee dichtbundels uitgebracht en en treedt op radio, tv en bij evenementen op als spoken word-artist. Vanaf eind maand september toert hij door het land met zijn eerste solovoorstelling.   

“De eerste tranen vloeiden bij het stuk over goede kinderen en slechte kinderen”, is de reactie van Jonneke de Zeeuw na een van de try-out-shows. “Het kwam binnen als een komeet. Het verhaal is herkenbaar”, zegt Eric Seleky die een Caribisch-Molukse achtergrond heeft.

Video: Sam Jones

Midden in één van de gigantische hallen van de NDSM-werf in Amsterdam op het Over het IJ Festival, staat een kleine tribune met zo’n dertig bezoekers. Helemaal vol. Daarvoor een groot wit podium en daarop Gershwin Bonevacia in een wit astronauten pak.

“Terug naar Prinsenplein gaat over een zoektocht naar de tienjarige Gershwin, Gush” vertelt hij. “Het is een stuk dat gaat over identiteit, migratie en over armoede. Gush gaat terug naar zijn geboorteplek waar hij opgroeit: Prinsenplein.”

Racisme
In de voorstelling vertelt Bonevacia ook dat hij niet bang is voor nieuwe uitdagingen ook al heeft hij als zwarte jongen veel tegenslagen gehad. “Op een dag zit je op een schommel…”, vertelt Bonevacia op rustige toon in zijn voorstelling. En vervolgt dan met aanzwellende stem: “en noemt iemand jou een kankern*ger!” 

Het publiek is muisstil. Hij vertelt in de voorstelling veel over zijn identiteit en worstelingen. “Goede kinderen gaan tussen de middag naar huis, slechte kinderen worden verlaten door hun vader.”

Verschillende issues snijdt Bonevacia aan in zijn zoektocht. Zijn dyslexie komt een paar keer terug in zijn verhaal. “Ik weet nog dat de jury mij voor gek verklaarde: Hoe kan je èn dichter èn dyslectisch zijn? Nu vragen ze me, hoe kom je aan al die metaforen!”

‘Papiaments cruciaal voor wie ik ben’
“Ik heb bewust gekozen om in de voorstelling ook Papiaments te praten, terwijl ik weet dat tachtig procent van de mensen die naar de voorstelling komen dat niet zullen verstaan”, zegt hij na afloop. Bonevacia is opgegroeid in Nederland. “Maar mijn beide ouders komen van Curaçao.”

Ook de link van het slavernijverleden naar het nu, stipt Bonevacia aan in zijn voorstelling. Hij danst graag op tambú, vertelt met stemverheffing trots over verzetsheld Tula. “Het is belangrijk om mijn achtergrond mee te nemen, want dat is cruciaal voor wie ik vandaag de dag ben. De ketens die ooit onze enkels vasthielden, knellen nog steeds. Maar ik sta hier. Hopi brio!”, roept hij trots.

Bonevacia is ook uit op verzoening, merkt een bezoeker. “Het is ontroerend dat hij een kern raakt.” Ze voelt zich niet persoonlijk aangesproken, zegt ze. “Dit is helemaal niet mijn geschiedenis als witte, zeg maar.” 

“Ik herken elementen ervan in mijn eigen jeugd”, zegt bezoeker De Zeeuw. “Heel pijnlijk, maar ook mooie teksten. Ik moest me inhouden om niet te gaan staan en te gaan juichen en klappen. Goed dat er nu ook in Nederland aandacht voor is.”