De Friese link met slavernij en Curaçao: een zwarte bediende, Stuyvesant en een rok

Foto: Sam Jones

Een volle tribune kijkt naar de openluchtvoorstelling waarin de Curaçaose Yuli Minguel en de Friese Wiske Oosterwijk de hoofdrol spelen. De actrices zijn de beveiligers van het kunstwerk en kissebissen over kleine en grote irritaties. Onbegrip, discriminatie komen voorbij. Minguel komt uiteindelijk in opstand.

Deze keer staat niet de link tussen Amsterdam, of Rotterdam of Utrecht met de slavernij centraal. Maar de focus is nu gericht op het Friese Leeuwarden.


Video: Sam Jones

Un dia nobo, Wan nyun dey, In nije dei is een theaterproductie over een nieuwe dag. Het stuk is geïnspireerd door een bijzonder schilderij dat hangt in het Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden: een zwarte bediende in een opvallend rood pak, met om hem heen vier witte Friese mannen. Niemand weet wie deze zwarte man eigenlijk is.

Uit later onderzoek blijkt dat hij Guan Anthony Sideron en in 1756 geboren is op Curaçao en in 1803 overleden is. Sideron werd als zevenjarig tot slaaf gemaakt jongetje als een Afrikaans ‘moortje’ geschonken aan stadhouder Willem V.

In de voorstelling is Sideron bediende van de adelijke Marie Louise van Hessen-Kassel in Leeuwarden. Sideron staat ook op het kunstwerk, het decor van de voorstelling, en komt op gegeven moment tot leven. Je wordt langs de slavernij geschiedenis gevoerd met dans, muziek en zang.

Bijzonder in Un dia nobo is dat zwart en wit samen proberen om, ondanks de verschillende achtergrond, ‘samen een nieuwe dag te maken’. Dat doen ze onder andere met het lied In nije dei een populair lied van Syb van der Ploeg, bekend van de Friese band De Kast. Het lied is speciaal voor de voorstelling in het Papiaments hertaald.

Maar er zijn nog meer links met de Cariben want in het Fries museum is ook nog een rok te zien die beschilderd is met WIC-schepen in de Caribische zee. “Eén van die schepen heet Curaçao,” vertelt Henk Leutscher, stadsgids Leeuwarden. Op de rok zie nog meer schepen in de Caribische zee maar waarom het schip Curaçao heet weet Leutscher niet. “Maar het verwijst natuurlijk wel naar de koloniale slavenhandel in de Cariben.”

Het is een echte rok en geen namaak of replica en stamt uit het jaar 1750 – dus midden in de slavernij. Volgens Leutscher werd hij ‘met trots gedragen door welgestelde Friezen’.

De Wekelijkse Update

Blijf voortaan op de hoogte over de Caribische gemeenschap. Abonneer je net als anderen op de Wekelijkse Update via deze link.