Het Nederlandse kabinet zegt er ‘vertrouwen’ in te hebben dat Aruba, Curaçao en Sint-Maarten de komende jaren alle afgesproken hervormingen doorvoeren. Dat zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties, D66) in een interview nadat er een nieuwe deal is gesloten.
In ruil voor honderden miljoenen euro’s aan noodleningen, heeft Nederland tijdens de corona-crisis geëist van de eilanden dat er ingrijpende hervormingen gaan plaatsen. Zes jaar lang zouden die onder streng toezicht van Den Haag gaan gebeuren via het Coho. Volgens oud-staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties, CDA) kwam het te vaak voor dat de eilanden zich niet aan afspraken houden. Toch gaat het Coho definitief naar de prullenbak.
De Caribische landen zijn blij dat Coho van tafel is. Begrijpt u dat?
“Nederland gaat het om de hervormingen, niet over de vorm van toezicht die daarop zit. De hervormingen zijn ontzettend belangrijk om te zorgen dat de economie van de landen aantrekken. Dat de investeerders geïnteresseerd zijn. Dat er een efficiënt overheidsapparaat komt, dat het onderwijs en de gezondheidszorg op orde komen, dat belastingen worden geïnd. We hebben ook afgesproken dat we die landspakketten gaan realiseren. Dat is wat ik heel erg belangrijk vind.”
“Dus ja, het construct van een rijkswet en het orgaan van een Coho gaan niet door. Maar we gaan wel werken met de landspakketten en de tijdelijke werkorganisatie blijft ook gewoon aan het werk om te adviseren, om te helpen en om te ondersteunen zodat die hervormingen worden uitgevoerd. Of dat nou Coho heet, dat is voor ons minder van belang.”
U geeft aan dat alle afspraken over de hervormingen blijven staan. Toch zagen we opluchting en veel felicitaties in de Curaçaose politiek, dat ze een verkiezingsbelofte hebben waargemaakt. Wat valt er daadwerkelijk te vieren?
“Dat zou je aan hen moeten vragen, want dat weet ik niet helemaal. Wat ik vier, is dat we voor een systeem waar er geen steun voor was, nu zijn gegaan naar een onderlinge regeling waar wél steun voor is. Want altijd was het gevoel bij het Coho: het is ons opgedrongen.”
Opgedrongen door Nederland. Bent u het daarmee eens?
“Nee. De afspraken die we toen in die tijd hebben gemaakt, waren op basis van: er komt steun en in ruil daarvoor hervormingen. Maar de Caribische landen zeggen: dat vinden we niet een goed construct, wij willen een onderlinge regeling.”
“Dit is in eerste instantie ook door hen ontworpen. We hebben in de afgelopen dagen samen veranderingen in aangebracht. Dat ze zeggen: we zien het als een product van onszelf en in samenwerking met Nederland. We hebben niet het idee dat we veel daartoe gedwongen waren. Gelijkwaardigheid en respect zouden nu veel meer centraal staan. Ik vind het een prima conclusie om verder te gaan werken.”
In de oppositie op Aruba zegt Statenlid Miguel Mansur (Accion 21) dat hij bang is dat vooral de hervormingen die controversieel zijn, niet gaan plaatsvinden op Aruba. Want Coho was juist de garantie, vindt hij. Wat is uw reactie hierop?
“Maar nogmaals, de hervormingen gaan gewoon door. Dat blijft centraal staan. En ik hoop ook dat de regeringen zich aan de afspraken gaan houden. Want dat is altijd de basis van samenwerking. Dat is nummer één.”
“Nummer twee: ik hoop dat oppositiepartijen dit ook scherp blijven volgen in hun eigen land. Want het gaat natuurlijk om de mensen die dáár wonen. We doen dit samen om te zorgen dat er goed onderwijs en gezondheidszorg is. Dat het milieu wordt gerespecteerd en dat belastingen worden geïnd. En daar kunnen ook oppositiepartijen net zoals die van de coalitie een belangrijke rol in spelen.”
In de politiek speelt vooral vertrouwen een grote rol. Dat vertrouwen hebt u kennelijk.
“Ik heb het vertrouwen dat deze afspraken worden gehonoreerd. Punt.”
En als de Caribische landen zich niet aan de afspraken houden?
“Dan heeft dat in zoverre ook consequenties. De leningen moeten gewoon worden terugbetaald. Als de landen hebben aangegeven dat ze daar wel afspraken over willen maken.. ja, dat wordt dan natuurlijk lastiger als die hervormingen er niet zijn.”
Nederland heeft honderden miljoenen euro’s geleend aan Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. Moeten ze die leningen blijven terugbetalen?
“Daar is op dit moment is geen terugbetaling. De leningen hebben wel een einddatum en die was eigenlijk vorig jaar. Maar omdat vorig jaar ook liquiditeitssteun is gegeven aan de landen, hebben we dat samen verlengd. Maar op 10 oktober dit jaar verloopt de regeling.”
“Sommige landen hebben al aangegeven: dat kunnen we niet of we kunnen het niet zo hard dragen. Wat we hebben afgesproken, is dat we voor die leningen wel met elkaar om tafel gaan zitten volgende maand, in februari.”
Komt er een kwijtschelding of gedeeltelijke kwijtschelding?
“Voorlopig niet. Nee.”
