Niet iedereen zit te wachten op excuses voor het slavernijverleden. Zoals stichting Ocan die vindt dat er beter een investeringsfonds kan komen om de achterstand te bestrijden die Caribische Nederlanders nog altijd hebben op de Europese Nederlander.
Afgelopen zondag volgde Den Haag het voorbeeld van andere steden in Nederland met het maken van excuses voor hun rol tijdens de slavernij. Begin van deze maand werd bekend dat het kabinet ook excuses gaat maken, wanneer is alleen nog niet bekend.
Maar Lionel Martijn – directeur-bestuurder van Ocan – zit daar in het geheel niet op te wachten. “Ik zal nooit om excuses vragen. Als je je moreel na 150 jaar nog niet verplicht voelt om je excuses aan te bieden, en als je na 160 jaar, als premier, nog steeds enige twijfel voelt over excuses ja of nee… dan zit ik er niet op te wachten.”
Belangrijker vindt hij reparaties. Het kabinet maakt 200 miljoen euro vrij voor een bewustwordingsfonds en 27 miljoen voor een slavernijmuseum. Ook daar staat Martijn niet bij te juichen.
‘Anderhalve eeuw voorsprong op ons’
“Dat geld is bedoeld om de Nederlanders en de nieuwkomers bewust te maken. Voor ons – de slachtoffers- moet er een nog veel groter investeringsfonds komen dat moet zorgen voor de bewustwording onder ons, de nazaten. En waaruit je achterstand bestrijdt en opleidingen betaald om te zorgen dat we gelijk worden getrokken met de Europese Nederlander. Zij hebben anderhalve eeuw voorsprong op ons.”
Directeur-bestuurder Lionel Martijn van Ocan
Martijn vindt dat we onze voorouders belachelijk maken als we hier genoegen mee nemen. “We hebben het hier over genocide, volgens de definitie van de VN. Mensen zijn van hun vrijheid beroofd, uitgebuit, gemarteld, verkracht, vermoord. Onze voorouders waren survivors, zij hebben dit doorstaan, zij bezaten een enorme kracht.”
De Ocan-bestuurder geeft nog een voorbeeld om te verduidelijken hoe groot de rol van Nederland is geweest: Ons land was de grootste zaadveredelaar van de wereld.
“Als zo’n man een serie kinderen had geproduceerd, werd hij verkocht naar een ander eiland of naar de VS. Alles wordt veredeld, ook het zaad van de slaven. Het ging om een steeds beter handelsproduct. En dan zich later verwonderen over Hitlers pogingen om een übermensch te creëren.”
Dubbele diefstal, 200 miljoen is een ‘fooi’
Ocan heeft ook kritiek op de 200 miljoen euro voor bewustwording. “Het is een fooi, de slavenhandelaren zijn voor een veelvoud gecompenseerd. Dit noem ik dubbele diefstal: je laat mensen gratis voor je werken, dat is diefstal en later laat je je afkopen uit de pot van de belastingbetaler. Er was destijds een voorstel in de Kamer om ook de slaven financieel tegemoet te komen, en dat werd afgewezen.”
Daarnaast gaan de miljoenen niet eens naar de afstammelingen, zegt Martijn. “Die 200 miljoen euro is bedoeld voor lespakketten voor Nederlandse scholen en om de nieuwe lichting Nederlanders te onderwijzen hoe Nederland toch zo rijk is geworden. Prima, maar dan een nog groter pakket om te zorgen dat de nazaten gelijke kansen krijgen en ook voor de eigen bewustwording.”
‘Zwarte oma is soort bedrijfsongeval’
Want onder de Caribische Nederlanders en andere afstammelingen van slaven, zegt Martijn, is ook nog altijd meer bewustwording nodig.
“Onder ons zijn er nog steeds mensen in de ontkenningsmodus, die denken dat je meer voorstelt naarmate je kleur lichter is. Dat er een zwarte oma ergens in de familielijn voorkwam, is een soort bedrijfsongeval. Ze zijn lichter dus beter. Dat denken in kleurschakeringen moet ook ophouden!”
