Bij Sint-Maarten en bij verschillende eilanden in de buurt gebeurt een natuurramp, dankzij klimaatverandering. Kilometers aan drijvend zeewier bedreigt het zeeleven. Experts waarschuwen: niet alleen gaat dit vaker gebeuren, maar de plaag gaat in de komende jaren ook groter worden.
Een enorme hoeveelheid zeewier bedekt de stranden en het zeewater bij Cul-de-Sac, een baai aan het Franse deel van het eiland. De stank wordt omschreven als ‘zeelucht en rotte eieren’.
Wat zorgelijk is: een plaag op deze schaal, dat heeft Sint-Maarten nog nooit eerder meegemaakt. En de verwachting voor de komende jaren ziet er slecht uit.
Schadelijk voor de economie en het toerisme
Op het eiland zijn de baaien die bedekt zijn met het sargassum de komende tijd gesloten. Dat heeft niet alleen een economische impact, maar ook op het toerisme, de natuur en de gezondheid van mensen.
“Het sargassum brengt niet alleen schade aan het ecosysteem, maar de gassen die vrijkomen bij het rottingsproces geven verschrikkelijke stankoverlast en zijn schadelijks voor de gezondheid”, vertelt Tadzio Bervoets directeur van de natuurorganisatie Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA).
“Wanneer het zeewier aangespoeld begint het te rotten waarbij het alle zuurstof uit het water haalt. Al het onderwaterleven sterft hierdoor af.”
Foto: Facebook/Peter Gunn
Het resultaat is te zien op alle eilanden die zo’n plaag meemaken: tussen al het zeewier kom je vaak verschillende dode vissen tegen. Ook komen (zeldzame) zeeschildpadden vast te zitten in het zeewier, waardoor ze doodgaan. Op verschillende Caribische eilanden zijn daar meldingen over gemaakt.
Net als Curaçao, kent ook Bonaire de pijn: de hele bevolking werd in februari opgeroepen om te komen helpen opruimen.
In de baai ligt ook het eilandje Pinel Island, dat normaliter met boten af en aan bezocht wordt door toeristen. Door de plaag is het onbereikbaar geworden.
Waarom neemt de zeewierplaag toe?Sargassum is een zeewier dat van nature verderop in de Atlantische Oceaan groeit. Er zijn verschillende redenen waarom het zeewier de afgelopen tien jaar in hoeveelheid toeneemt. Het kappen van het Amazone-regenwoud in Brazilië en de overbemesting daar die weer afvloeit naar de zee.
Ook is er een toename van Sahara-zand dat het Atlantische oceaan overwaait richting de Cariben en Zuid-Amerika. Het zand is niet alleen vruchtbaar voor het regenwoud, maar ook voor dit soort zeewier. En tot slot: de wereldwijde opwarming van het zeewater.
Pas in oktober gaat het zeewier afnemen
Alles bij elkaar opgeteld, zorgt voor explosieve toename van het drijvende zeewier. De verwachting is dat er in de komende drie maanden meer sargassum zal aanspoelen. Vanaf oktober al het aantal weer gaan afnemen.
Opruimen? Een hele klus
Het opruimen van sargassum is een grote klus. Er is veel mankracht nodig om het zeewier uit het water te vissen en af te voeren. Wat het betekent als de plaag erger wordt, is nu al te merken. Door de grote hoeveelheid sargassum dat deze keer is aangespoeld, is het met alleen mankracht onbegonnen werk.
“Eilanden in de omgeving hebben daarom aangeboden hierbij te helpen”, vertelt Bervoets. “Zo stuurt het naburige eiland Guadeloupe zware machines die bij het opruim-proces kunnen helpen. Maar dan nog zal het opruimen van zulke grote hoeveelheden sargassum een behoorlijk lange tijd in beslag gaan nemen.”
De plaag zal groter wordenHet beeld van kilometers aan sargassum-zeewier die de baaien en stranden overspoelen, zal vaker door klimaatverandering vaker voorkomen, waarschuwen experts. De hoeveelheid sargassum dat aanspoelt wordt bovendien groter.
Volgens Bervoets moeten de eilanden daar meer rekening mee gaan houden. Hij ziet dat de politiek op de eilanden daar nog te weinig aandacht voor heeft. De eilanden zitten in een ‘existentiële crisis’, maar de vele gevolgen van klimaatverandering lijken nog niet een prioriteit te zijn bij de politiek, is zijn conclusie.
Sargassum-wier een plaag op Curaçao (2018)
‘Eilanden moeten samenwerken’Volgens de DCNA-directeur kunnen de eilanden alleen samen het probleem aanpakken. “De eilanden zijn te klein en hebben beperkte financiële middelen beschikbaar om los van elkaar met de gevolgen van klimaatverandering te dealen. Daarnaast zouden de eilanden meer gesteund moeten worden op Koninkrijksniveau.”
Bervoets ziet graag dat er in de regio een discussie op gang komt. De eilanden van het Koninkrijk zouden vervolgens samen met andere Caribische eilanden dit probleem op internationaal niveau moeten aankaarten. De oorzaak van het sargassum ís internationaal.
