WILLEMSTAD – Veel boeren kunnen moeilijk rondkomen op Curaçao, omdat supermarkten te weinig zouden willen betalen voor verse groente en fruit van het eiland. Er zijn supermarkten die niet eens de helft willen betalen van wat boeren vragen.
In een gesprek met Caribisch Netwerk, geven verschillende boeren dat ze een grote druk ervaren om alsnog te verkopen, omdat de verse groente en fruit niet lang houdbaar blijven. Ze willen dat de overheid gaat ingrijpen.
‘Supermarkt wil de helft van onze vraagprijs’
Het is zaterdagochtend op een kleine markt waar verschillende Curaçaose boeren verse groente en fruit verkopen. De markt is op een industrieterrein in de wijk Seru Lora, georganiseerd door de Agrarische Koöperatieve Vereniging (AKV). Wat opvalt: de boeren willen alléén anoniem(*) hun verhaal doen, omdat ze bang zijn voor mogelijke consequenties.
Normaal gesproken verkoopt Angelo* zijn producten aan verschillende supermarkten op het eiland. Drie gulden per kilo vraagt hij hiervoor. Maar de supermarkten willen maximaal de helft van zijn vraagprijs betalen. “1,50 gulden per kilo, dat is ver onder de marktwaarde”, vertelt hij. “En dat terwijl ze nu diezelfde producten uit Amerika importeren voor drie gulden vijfentwintig per kilo. Schandalig!”
Een herkenbaar fenomeen, zeggen andere boeren over de ‘oneerlijke prijzen’. Zij vinden dat supermarkten die dat doen de Curaçaose landbouw ‘kapot’ maakt op deze manier. De druk op hen is groot om alsnog hun verse groente en fruit te verkopen tegen de lagere prijzen. Hun producten zijn simpelweg maar een paar dagen houdbaar.
‘Prijzenlijst uit 1997’
“Wij zijn voor onze prijzen gebonden aan een lijst daterende uit de jaren negentig waarop door de overheid is vastgesteld”, vertelt Boy*, een andere boer op de AKV-markt. “Dat is dus wat wij maximaal voor onze producten mogen vragen, om verse producten voor iedereen betaalbaar te houden.”
“Maar deze lijst is vastgesteld in 1997! In de afgelopen dertig jaar zijn alle andere kosten wel omhooggegaan. Ook krijgen we geen subsidie om deze lage prijzen te compenseren”, aldus Boy.
“De meeste boeren kunnen hun verse producten niet lang bewaren omdat ze daar geen koelmiddelen voor hebben”, vertelt Benjamin Visser van Samyama Permaculture Transition. “Dat weten veel supermarkten. Daar wordt regelmatig misbruik van gemaakt.”
Tijd voor een meldpunt?
De nood is dus hoog om de producten alsnog tegen een lagere prijs te verkopen, maar er kan ook iets anders meespelen. Soms weet een supermarkt ook dat het de boeren niet lukt om hun oogst ergens anders te verkopen, geeft Visser aan.
“Dit zou vaker gecontroleerd moeten worden door het Ministerie van Economische Ontwikkeling”, vindt hij. Visser vindt dat het ook tijd wordt voor een meldpunt, zodat boeren op Curaçao anoniem een melding kunnen maken van waar en wanneer er vermoedelijk misbruik wordt gemaakt.
Vrije markt
Tijd voor een nieuwe prijslijst, vindt Statenlid Gilbert Doran van de MFK. “Het zou wel zo eerlijk zijn om een nieuwe prijslijst te maken, zodat iedereen wat kan verdienen. Helaas kan ik niet zeggen waarom deze lijst in de afgelopen dertig jaar niet bijgewerkt is.”
Supermarkten mogen ook een veel lagere prijs vragen van de boeren, vertelt Doran. “Wij hebben hier een vrije markt, dus de bedrijven mogen zelf beslissen wat ze voor welke prijs inkopen en verkopen. Tenzij het niet binnen de primaire behoeften van de mens vallen en gereguleerd wordt door het ministerie.”
Ergens anders verkopen
Het MFK-Statenlid wijst erop dat boeren niet afhankelijk hoeven te zijn van de supermarkten. Ze zouden volgens Doran ook hun producten bij andere locaties kunnen verkopen. “Bijvoorbeeld bij de barkjes in Punda of ergens anders waar veel mensen komen.”
‘Voor jezelf opstaan is moeilijk als je weinig geld hebt’
Volgens boeren op de AKV-markt heeft niemand de moed om openlijk tegen de ‘oneerlijke’ concurrentie iets te doen. “Wij zijn als boeren niet goed georganiseerd”, vertelt er een. “We hebben ook niet veel geld, zodat we de overheid kunnen dwingen hier iets aan te doen. Het zijn de supermarkten die wel veel kapitaal hebben en daardoor hebben zij meer macht.”
Moet Curaçao minder groente en fruit importeren?Een open markt heeft voordelen, maar wat de boeren betreft vooral nadelen. Bijvoorbeeld als je op Curaçao aan landbouw een inkomen wil hebben waarmee je ook kunt rondkomen. “Het heeft een negatief effect op de lokale landbouw omdat (goedkope) producten op grote schaal worden geïmporteerd uit lagelonenlanden in de regio”, vertelt Visser. “Daar kunnen wij hier op het eiland amper tegen concurreren.” “Wat je eigenlijk zou willen, is een vorm van marktbescherming van onze eigen producten. Je zou bijvoorbeeld belasting kunnen innen op de invoer van buitenlandse verse producten. Op die manier maak je eigen voedsel goedkoper.” Dat Curaçao verse producten uit lagelonenlanden importeert, heeft volgens Visser ook negatieve gevolgen voor de mensen dáár. Hij wijst op mogelijke uitbuiting van werknemers, maar ook de negatieve impact op het milieu door bijvoorbeeld ontbossing en transport. |
The Hidden Green Movement probeert met hun initiatief Curaçaose boeren onder de aandacht te brengen, in de hoop dat inwoners verleid worden om meer groente en fruit van eigen bodem te gaan kopen.
Importverbod
Het probleem rondom ‘oneerlijke prijzen’ speelt al jaren. Drie landbouwcoörperaties hebben in 2018 al voorgesteld om met een importverbod te komen (met mogelijkheden voor ontheffing) voor bepaalde producten.
Dertig jaar wachten op grond
Veel mensen willen op Curaçao aan landbouw beginnen, maar het blijkt moeilijk om aan een stuk erfpachtgrond te komen als je geen geld hebt voor een privéterrein. Door bureaucratie bij de overheid moeten mensen soms wel dertig jaar wachten. Het ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN) heeft onlangs beloofd om de aanvragen sneller te gaan behandelen.
Blijf op de hoogte van de belangrijkste updates uit de Caribische gemeenschap. Abonneer dan net als anderen ook op de nieuwsbrief van Caribisch Netwerk. |
