ORANJESTAD – “Ik verwacht wel dat er regionale samenwerking komt. Of dan iedereen voor 100 procent meedoet, is nog even de vraag. Maar als de ruimte daarvoor is, verwacht ik wel dat het kan.”
Dat zegt de Jacco Vroegop, directeur van het Arubaanse Horacio Oduber Hospital, over de samenwerking tussen de ziekenhuizen in het Caribische deel van het koninkrijk. Eerder bracht Caribisch Netwerk dat Aruba terughoudend is geweest in het hele proces van de oprichting van de ziekenhuiscoöperatie Dutch Caribbean Hospital Alliance.
Vroegop legt uit dat ze terughoudend zijn geweest, omdat in eerste instantie ook werd gesproken over verplaatsing van de basiszorg. Daar was Aruba het niet meer eens.
“Dat bracht wel her en der wat discrepantie in het hele verhaal want daarmee kan je theoretisch ervoor zorgen dat de bevolking meer moet reizen. Terwijl je volgens mij ervoor moet zorgen dat artsen meer gaan reizen. En patiënten juist zo dicht mogelijk bij hun plek te houden, bij hun eigen familie en zorgsysteem wat ze kennen.”
Inmiddels is dit punt geschrapt, zegt Vroegop maar het ziekenhuis én de Arubaanse overheid zitten verder op één lijn in het coöperatieproces, dat ook de autonomie van het ziekenhuis gewaarborgd moet blijven alsook een gelijk speelveld. Dit laatste zodat het ene ziekenhuis de andere niet kan uitsluiten, legt Vroegop uit.
“Aruba zal niet koste wat kost alles accepteren. Want we maken ons zorgen over de mate waarin we zelf regie kunnen houden over wat hier gebeurt en wat we doen. We staan er financieel niet lekker voor, Curaçao ook niet, veel slechter ook. Het is een bijzondere basis hoe je dus met elkaar moeten samenwerken in een heel noodlijdende situatie. Dus daar moet je wel hele goede afspraken over kunnen maken.”
In het proces was er ook onvoldoende transparantie zegt Vroegop, en ‘op de juiste momenten is er te weinig om tafel gegaan’. “We willen gewoon duidelijkheid voordat we een huwelijk aangaan.”
Ziekenhuis in de problemen
Het hospitaal verkeert al langer in de rode cijfers. Vorig jaar was het plan om 18 miljoen gulden te besparen maar dat viel met 11 miljoen lager uit.
Vroegop: “Het ziekenhuis deed jarenlang meer dan waarvoor ze werd betaald. Dus we hadden heel weinig geld om te investeren: in mensen, scholing, maar ook nieuw apparatuur, onderhoud. En toen kwam de hack dat heel veel geld heeft gekost. Achteraf was het misschien verstandiger om het losgeld te betalen.”
Daarnaast wordt het ziekenhuis 5 procent gekort vanwege de Nederlandse voorwaarde voor de coronalening aan Aruba waardoor het eiland 60 miljoen gulden moet besparen op zorgkosten. “Om het ziekenhuis financieel gezond te maken, hebben we 23 tot 25 miljoen initieel nodig. En structureel 15 miljoen. Met de 5 procent korting, dat is 12 miljoen, hebben we dus 27 tot 30 miljoen tekort per jaar.”
‘Als wij niet meer geld gaan krijgen, dan ontkomen we niet aan om echt rigoureuze maatregelen te nemen’
De ziekenhuisdirecteur zegt dat het zo nijpend is dat aan het einde van het derde kwartaal dan wel begin vierde kwartaal van dit jaar het ziekenhuis weer in de problemen komt.
“Als wij niet meer geld gaan krijgen van AZV (nationale zorgverzekeraar) ofwel de overheid, dan ontkomen we niet aan om echt rigoureuze maatregelen te gaan nemen. En dat is misschien nog een keer korten op de salarissen van werknemers. Wat niet de goede oplossing is, want het is een vicieuze cirkel naar beneden. Veel mensen zullen dan uiteindelijk weggaan. Of we moeten gaan zeggen: dit is de maximale zorg die we leveren en dat betekent uiteindelijk langere wachtlijsten of misschien wel schade bij mensen omdat ze te lang moeten wachten.”
Het bestuur is bezig met een strategisch plan dat over 6 tot 8 weken klaar is. Het toekomstige ziekenhuis hoopt Vroegop zal een combinatie worden van het leveren van basiszorg dat relatief duur is met inkomsten die uit medisch toerisme alsook geprivatiseerde zorg moeten komen.
“Het ziekenhuis is relatief een dure omgeving. Maar als je voor bepaalde zorgdelen joint ventures aangaat met andere ziekenhuizen en onderdelen privatiseert tot een soort shop-in-shop concept, dan zou je natuurlijk medisch toerisme kunnen leveren waardoor je interessant wordt voor een investeerder.”
Vroegop is onder andere als voormalig directeur van Worldeye bekend met het combineren van publieke en private zorg in één instelling. Deze oogkliniek met vele vestigingen waaronder in Nederland, is van een Turkse investeringsgroep. In het strategisch plan om het Arubaanse ziekenhuis uit de rode cijfers te trekken, zal ook het idee naar voren geschoven worden om externe kapitaalverstrekkers aan te trekken. Zeker als op Aruba onvoldoende geld is, om de zorg te kunnen blijven betalen.
De ziekenhuisdirecteur zegt nog geen investeerders op het oog te hebben. Bovendien zijn het keuzes die gezamenlijk met de overheid/politiek genomen moeten worden, vindt hij. “Ik denk wel dat de overheid uiteindelijk keuzes moet gaan maken over wat voor een zorg we willen op het eiland.”
Wereldwijd is de discussie over privatisering van ziekenhuiszorg met de coronacrisis weer actueel. Met name doordat in landen als India vele mensen geen zorg konden krijgen doordat de privatisering deze te duur heeft gemaakt. Op vragen of met de nieuwe plannen met privatisering en privé-investeerders, Arubaanse patiënten dit ook mogelijk te wachten staat, zegt Vroegop:
“Nooit. De basiszorg blijft gegarandeerd. Je moet open staan voor degene die sneller toegang tot zorg wil hebben of meer voor wil betalen. En dan kan je zorgen dat dat geld terugvloeit in het algemene fonds ten goede van iedereen.”
Zorgvraag die naar Colombia gaat, waarom niet hier opzetten?Medisch directeur Ingemar Merkies van het Curaçao Medical Center (CMC) is een groot voorstander van de ziekenhuiscoöperatie. “Kijk, corona heeft ons blootgelegd zoals bijvoorbeeld steeds orkanen ook over een van de eilanden gaat. We hebben elkaar gewoon nodig.” Hij is het wel mee eens dat elk ziekenhuis op de eilanden een eigen verantwoordelijkheid blijft dragen. “De soevereiniteit wordt niet geschaad. Je bundelt alleen waar je consensus over hebt.” Merkies erkent dat Aruba in het hele proces ‘meer reserves’ heeft getoond. “Ze stellen bepaalde voorwaarden, zoals andere eilanden ook bijvoorbeeld doen. Daar is de een wat stringenter in dan de ander, maar doorgaans is de lijn wel hetzelfde: dat iedereen wil samenwerken.” Voor de Curaçaose ziekenhuisdirecteur zijn de voordelen van de samenwerking ook economisch: |
