ORANJESTAD – “Ik hing echt aan mijn ouders. Familie dichtbij is heel belangrijk om mij te motiveren, ze zijn echt mijn supportsysteem. Ik was ook heel verlegen. Maar na de uitwisseling is dat veranderd. Dat gevoel van familie achterlaten, super heimwee is weg.”
De 24-jarige Arubaanse student Destiny Maduro deed mee aan het onderzoeksproject naar de uitwisseling van studenten in het hoger onderwijs in het Nederlandse koninkrijk. Ze ging een half jaar naar de Universiteit van Utrecht. Deze universiteit trok het onderzoeksproject samen met de Universiteit van Aruba op verzoek van de Nederlandse overheid en pleit nu voor een driejarig pilotprogramma, Koninkrijks-mobiliteit Hoger Onderwijs.
Want het zijn vooral de uitwisselingsstudenten uit Aruba, Curaçao en Sint-Maarten die er nu bekaaid van afkomen. In tegenstelling tot uitwisselingsstudenten uit Nederland én zelfs internationale studenten, dus studenten die van buiten het koninkrijk komen om in Nederland te gaan studeren.
‘Uitwisseling Utrecht en Guadeloupe wel gefinancierd, maar niet tussen Utrecht en Curaçao’ -hoogleraar Wieger Bakker
“Je ziet dat bij het Eramus-programma van de Europese Unie de uitwisseling van studenten wel gefinancierd kan worden tussen de Universiteit van Utrecht en Guadeloupe, maar niet tussen Utrecht en Curaçao. Of bijvoorbeeld tussen Curaçao en Leuven, maar niet Curaçao en Maastricht”, legt hoogleraar Wieger Bakker van de Universiteit van Utrecht uit.
Het is een belangrijke reden waarom er veel meer uitwisselingsstudenten uit Nederland op de Caribische eilanden komen studeren dan omgekeerd. Van de drie eilanden gingen in 2019 bijvoorbeeld maar 8 studenten naar Nederland; 54 studenten gingen naar andere landen omdat de uitwisseling daarmee veel voordeliger was. En dat moet veranderen, vindt de hoogleraar.
Bakker noemt het onderzoek en ook de aanbeveling voor het pilotprogramma een ‘aanvulling’ op het onlangs verschenen rapport van de Ombudsman in Nederland over de problemen die Caribische jongeren ervaren als ze in Nederland gaan studeren.
Faculteitsdecaan Mieke Droog van de Universiteit van Aruba beaamt dit: “Uit dat rapport blijkt dat veel Caribische studenten uitvallen omdat ze niet goed zijn voorbereid op een studie in Nederland. Als ze eerst een paar jaar op het eiland blijven studeren en dan een uitwisseling doen met een goede begeleiding, krijgen ze toch de ervaring en zelfstandigheid. En zijn ze beter voorbereid als ze daarna eventueel hun masters in Nederland willen gaan doen.”
 foto: John Samson Kopzorgen Caribische studentenDe Ombudsman van Nederland heeft in kaart gebracht tegen welke obstakels Caribische studenten in Nederland aanlopen. Lees meer hierover: Problemen Caribische studenten in Nederland hoog op agenda |
Voor student Maduro was de uitwisseling ook de duw die ze nodig had. “Ik wil hierna écht voor een master naar Nederland gaan. Want ik weet nu hoe ik moet budgetteren, maaltijden plannen en hoe moet omgaan met docenten, dus dingen durven te vragen.”
De Universiteit van Utrecht was ‘heel attent’ zei ze bij het helpen van het vinden van huisvesting. Utrecht is één van de studentensteden waar het heel moeilijk is om een kamer te krijgen. De hulp die Maduro kreeg, is echter niet vanzelfsprekend. Want uit het onderzoek naar uitwisselingsstudenten, blijken de Nederlandse onderwijsinstellingen wel huisvesting en begeleiding te geven aan internationale studenten maar niet aan studenten uit het Caribisch deel van het koninkrijk.
‘Internationale studenten krijgen wel huisvesting, Caribische niet’
“We hebben in een webinar met alle hogere onderwijsinstellingen in Nederland voorgelegd hoe zij een student uit het Caribisch gebied registreren. Het bleek dat ze dat eigenlijk niet wisten. Het zijn natuurlijk studenten met een Nederlands paspoort, maar het is wel belangrijk dat ze dezelfde begeleiding krijgen als internationale studenten”, zegt de 21-jarige Milou Olthof van de Universiteit van Utrecht die als student-assistent meewerkte aan het uitwisselingsonderzoek. Maar omdat Caribische studenten dus niet als internationale studenten worden geregistreerd, moeten ze het vaak maar zelf redden.
“Het is vreemd dat internationale studenten van de universiteit wel huisvesting krijgen, maar zij niet. Ik woon ook in Utrecht en het gaat meestal via via dat je een kamer kan krijgen. Maar studenten uit het Caribische gebied hebben zo’n netwerk vaak niet.”
Olthof die een groot aantal studenten interviewde die in Nederland zijn gaan studeren, zegt dat een betere uitwisseling in het koninkrijk ook voordelen heeft om de brain drain van de eilanden te keren. Want veel Caribische studenten blijven na het behalen van hun studie in Nederland. “Bij een uitwisseling gaan de studenten echter weer terug en dan blijft de kennis daar.”
