Dubbel crisis voor Aruba’s enige ziekenhuis

14 september 2020 | Sharina Henriquez

ORANJESTAD – Horacio Oduber Hospital is het eens met de zorgwerkers die alarm slaan over de kritische situatie nu in de zorgsector. Maar Aruba’s enige ziekenhuis heeft het extra zwaar: het staat sinds 2018 miljoenen in het rood en heeft een jaar vol kostbare incidenten achter de rug.

“Het ziekenhuis staat er al een paar jaar financieel niet goed voor. Dus we hebben geen reserves, alleen maar schuldenposities om dit soort schommelingen op te kunnen vangen”, zegt Freek Korver, interim voorzitter van het ziekenhuisbestuur.

foto: Freek Korver /eigen archief

Met schommelingen bedoelt Korver de zorg van het aantal Covid-patiënten, dat vooral nu in de tweede golf op het eiland aanhoudend hoog blijft. Maar ook de bezuiniging op het budget van het ziekenhuis, ingegeven door de Nederlandse eisen voor coronaleningen aan Aruba.

Het ziekenhuis is verder geplaagd door incidenten, calamiteiten die Korver omschrijft als ‘een soort Murphy’s Law’: “Je kan het nog niet zo gek bedenken of het is gebeurd in een periode van een jaar.” Hij bedoelt daarmee de hack van het computersysteem in november vorig jaar, maar ook de grote brand in juni waarna ook asbest geruimd moest worden.

‘De wachtlijsten, dat mensen langer moeten wachten op behandeling, dat is verschrikkelijk’

Alles bij elkaar heeft dit geleid tot lange wachtlijsten, erkent de ziekenhuisbestuurder. “De wachtlijsten, dat mensen langer moeten wachten voordat de behandeling start, dat is wel een gegeven. En als mensen daar klachten over hebben, dan begrijp ik dat ook en dat is ook wat onze professionals verschrikkelijk vinden. En ik ook als ziekenhuisbestuurder verschrikkelijk vind. Het liefst heb je natuurlijk gewoon dat je met je capaciteit de reguliere zorg kan leveren. Maar dat kunnen we op dit moment niet.”

Twee weken geleden stuurde een groot aantal zorgwerkers (specialisten, huisartsen, apothekers, verloskundigen, tandartsen ect.) een brandbrief naar de regering. Met de bezuinigingen en de onzekerheid over de financieel-economische crisis waarin Aruba verkeert, zeggen ze zonder oplossing spoedig niet langer te kunnen instaan voor de zorg. Het ziekenhuis ondertekende die brief niet, maar onderschrijft de inhoud wel, zegt Korver.

“Wij hebben een aparte brief naar de minister-president en ministers gestuurd en ook naar Nederland, met woorden van gelijke strekking dat dit (bezuinigingen) voor ons in een ernstige situatie, de situatie veel ernstiger maakt. En inhoudelijk onderschrijf ik hun zorgen in de brief: als dit zo langer doorgaat, dan is het inderdaad zo dat op Aruba de zorg niet meer geleverd kan worden waarvan de professionals en wij ook als hospitaal denken dat die geleverd zou moeten worden.”

‘De zorg op Aruba wordt niet extreem goed betaald’

Korver legt uit wat er gebeurt als het ziekenhuis opnieuw minder geld krijgt: “We kunnen misschien nog een maand onze crediteuren en leveranciers van ons afhouden. Maar als dat langer gaat duren, dan niet. En dan moet je keuzes maken.” En dat betekent dus bijvoorbeeld dat het ziekenhuis niet meer voldoende materiaal kan inkopen.

Bij de eerste bezuiniging heeft het hospitaal ervoor gekozen om te korten op de salarissen. “Dat vergt natuurlijk veel van onze medewerkers. Ze zitten niet thuis duimen te draaien maar zich het snot voor de ogen weg te werken om de Covid-patiënten en andere patiënten goed te kunnen helpen.”

Korver vindt dat lokaal de waardering voor de zorgwerkers achterblijft met de rest van de wereld. “Laat ik Nederland aankaarten, daar wordt direct gesproken over hogere salarissen en eenmalige bonus. Op Aruba praten we over kortingen waarvan vanuit de overheid wordt gevraagd dat wij meer hadden moeten korten dat wij nu hebben gedaan. Wij hebben bewust gezegd: dat doen wij gewoon niet.”

Maar ook in Nederland vindt de ziekenhuisbestuurder is er een verkeerd beeld. “Ik vind dat in de zorg op Aruba niet extreem goed wordt betaald. De beelden die men heeft in Nederland over dat iedereen met een soort gouden lepel hier rondloopt, daar ben ik in ieder geval voor de zorg niet mee eens. Dat weten ze overigens ook in Nederland, dat heb ik ze ook verteld.”

‘Aruba noch Nederland heeft op de brandbrief gereageerd’

Noch van de Arubaanse regering als de Nederlandse is op de brandbrief van het ziekenhuis gereageerd, zegt Korver. “Ik trek bijna dagelijks aan de bel bij VWS (Nederlandse ministerie voor gezondheid, red.). Zij maken zich ook zorgen over de continuïteit van de zorg op het eiland. Maar zij hebben natuurlijk ook te dealen met BZK (ministerie voor Koninkrijksrelaties, red.) die in het kader van de liquiditeitssteun ook andere afspraken wil maken.”

BZK is het ministerie in Nederland dat gaat over de eisen aan Aruba voor  de coronaleningen. Eén daarvan is dat Aruba maandelijks 5 miljoen florin (2,3 miljoen euro), totaal 35 miljoen dit jaar, moet korten op de uitgaven van nationale zorgverzekeraar AZV. Deze koopt voor de bevolking zorg in, onder meer dus bij het ziekenhuis.