Foto: Pixabay

DEN HAAG – Het Nederlandse kabinet mag de komende maanden verdere ‘strenge voorwaarden’ stellen in ruil voor noodleningen aan Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. De demonstraties, petities en de vele brieven brengen de Tweede Kamer niet op andere gedachten.

De impact van corona is ‘enorm’ en er ontbreekt perspectief op de eilanden, vertelt staatssecretaris Raymond Knops (Koninkrijksrelaties) woensdag aan de Kamer. “Tienduizenden mensen zijn werkloos geworden, mensen zijn onzeker over hun toekomst. Toerisme is tot stilstand gekomen. De inkomsten drogen op.”

De gehele Tweede Kamer is ervan overtuigd dat het voor de eilanden het moment is om flink te ‘hervormen’. Ook zodat de overheid uiteindelijk meer geld binnenhaalt dan dat het uitgeeft.

“Er zijn hele grote inkomensverschillen en er wordt te weinig belasting betaald”, aldus Knops. Topsalarissen moeten omlaag, de belastingdienst moet op de schop, de economie moet ‘diverser’ dan toerisme of olie-industrie. Volgens Knops zijn het allemaal ‘dingen die al langer plaats moesten vinden’.

De kleine man moet opofferen en de rijke niet?
Op Curaçao waren afgelopen week demonstraties die tot rellen en brandstichtingen hebben geleid omdat ook bijvoorbeeld vuilnismannen moeten inleveren. Het pakket aan arbeidsvoorwaarden van alle ambtenaren moet van Den Haag in totaal met 12,5 procent omlaag.

Verbazing in de Kamer als blijkt dat topambtenaren die tonnen verdienen (nog) worden ontzien. Dat stelt Knops in antwoord op SP-Kamerlid Van Raak. D66, GroenLinks en PvdA willen de garantie dat de ‘strenge voorwaarden’ de kleinste portemonnee niet treffen. Maar daar kiest de Curaçaose regering zelf voor, stelt Knops.

“Men heeft een keuze om daarvan af te wijken door de hogere schalen zwaarder te belasten. Ik zal nog met de landen nog verder contact opnemen.”

Premier Rhuggenaath van Curaçao zegt dat er geen definitief besluit is gevallen en hoopt nog een akkoord te bereiken met de vakbonden over de manier waarop ambtenaren zullen moeten inleveren.

Nederland belooft inwoners Aruba, Curaçao en Sint-Maarten ‘perspectief’

De staatssecretaris zegt de zorgen op de eilanden te hebben gehoord en die te begrijpen. Hij belooft namens het Nederlandse kabinet de inwoners van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten (economisch) ‘perspectief te bieden’ in ruil voor de offers.

Er gaan ‘de komende jaren’ miljoenen euro’s richting de eilanden, maar dan moeten die wel met alle wensen uit Den Haag instemmen. “Alleen als Nederland de komende jaren met heel veel Nederlands belastinggeld garant staat, kunnen we sturen op resultaat en de goede toekomst voor de landen.”

“Dat vraagt offers en leiderschap. En in ons geval is dat voorwaarden stellen”, zegt Knops. “Er is geen ruimte meer voor verder uitstel. Want als we doen wat we deden, dan krijgen we wat we hadden: te weinig resultaat en stekelige verhoudingen.”

 

Eiland kunnen hoe dan ook rekenen op noodhulp
De vraag naar voedselpakketten zal toenemen als de economie niet snel weer op gang komt, is de vrees. Opnieuw verzekert het kabinet dat alle vormen noodhulp er hoe dan ook zullen komen. Óók als de eilanden op een gegeven moment niet (meer) instemmen met de Nederlandse eisen in ruil voor meer noodleningen.

Knops zegt woensdag de eilanden in het koninkrijk ‘als familie’ ziet, net als zijn partijgenoot CDA-Kamerlid Chris van Dam.

‘Trots en blij’ op hulp aan eilanden
CDA, VVD en SP zijn ‘trots en blij’ op hoe er vanuit Nederland tot nu toe hulp is geboden aan de eilanden. Onder meer door noodhulp van duizenden voedselpakketten (16,5 miljoen euro), de inzet van Defensie om orde te handhaven en de medische hulp in de strijd tegen het coronavirus.

Open brief aan Nederland valt niet goed

De VVD, SP en het CDA zien niets in de brief waarin 25 prominenten schrijven dat Nederland te strenge eisen stelt. De (financiële) hulp vanuit Den Haag moet met een warmer hart moet. “Alsof dat nu niet gebeurt!”, zegt VVD’er André Bosman.

“Het is de vertegenwoordiger van al die bedrijven die profiteren van geen belasting betalen en de mensen daar in de steek laten”, zegt SP-Kamerlid Ronald van Raak. Ook naar bankiers en fiscalisten van de brief een sneer: ‘allemaal hartstikke rijk zijn geworden op Curaçao maar niets voor terug hebben gedaan’.

Wat de VVD, PvdA en SP betreft, moet het Nederlandse bedrijfsleven gaan samenwerken met Curaçao. “VNO-NCW moet boter bij de vis gaan leveren, door te investeren op de eilanden”, aldus Bosman (VVD).

Geld opsporen en binnenhalen
De VVD wil de Fiscale Inlichting en Opsporingsdienst (Fiod) inzetten om ‘verdwenen’ overheidsgeld op de eilanden op te sporen. “Waar is het geld gebleven wat onder Gerrit Schotte [oud-premier van Curaçao, red.] is verdwenen? Tientallen, honderden miljoenen.”

Volgens staatssecretaris Knops staat Nederland klaar om te helpen bij het innen van belastinggeld, maar moeten de eilanden daar zelf om vragen. “We hebben expertise en kunnen daarbij helpen. Wij maken hier fouten, maar wij hebben ook ervan geleerd.”

D66 wil dat de Nederlandse politiek meer vertrouwen uitspreekt in de eilanden en meer gaat samenwerken. “Ik denk dat we veel meer voor elkaar kunnen betekenen”, beaamt Knops. “Ik heb nog geen één keer een verzoek geweigerd.”