AMSTERDAM/BRUSSEL – Samira Rafaela (D66) is dankzij voorkeurstemmen zo’n half jaar geleden in het Europees parlement terechtgekomen, na intensieve campagnes op de eilanden. Wat heeft dat tot nu toe opgeleverd?
De Caribische eilanden van het Koninkrijk worden gezien als ‘overzeese gebieden’. Ze liggen duizenden kilometers ver van Brussel. Worden ze vaak vergeten?
“De aandacht is soms ver te zoeken, ja”, vertelt Samira Rafaela. “Wat wij daarom als eerste doen als er een verdrag of wetsvoorstel langskomt, is op de computer Ctrl F intoetsen om te kijken of de eilanden erin worden genoemd. Denk aan de toegang voor de eilanden tot EU-fondsen of het noemen van de overzeese gebieden in wetsvoorstellen en verdragen. Er zijn binnen het Europees parlement veel blinde vlekken, hebben we gemerkt.”
Samira Rafaela over de afwezigheid van de eilanden in handelsverdragen
Hebben Nederlandse Europarlementariërs tot nu toe liggen slapen?
“Ik ben in ieder geval wakker, haha! Voor mij geldt: we zijn één koninkrijk. Dus aan welke tafel we ook zitten, kijken we vanuit dat perspectief. Daarom heb ik ook samen met mijn Franse collega een vriendengroep opgericht in het Europees Parlement speciaal voor de Caribische eilanden.”
Anthony Begina, de regeringsvertegenwoordiger van Curaçao in Den Haag, gaf het een paar jaar geleden al aan: Curaçao loopt miljoenen mis uit Brussel. Wat merkt u er zelf van in Brussel?
“Dat kan zeker kloppen maar ik weet het niet zeker. Er zijn op de eilanden mooie dingen gerealiseerd met EU-gelden. Het is dus van belang om die aanvragen goed te blijven doen en expertise daarvoor te organiseren. Als je dat niet doet, dan laat je kansen liggen. Dat kan gaan om miljoenen.”
De eilanden missen dus ook expertise als het gaat om de mogelijkheden binnen de EU, stelt u.
“Ja. Je moet als eiland het goed organiseren. Daar heb ik het continue over in mijn gesprekken op de eilanden, in Nederland en ook binnen het Europees parlement. Hoe kunnen we deze expertise delen met de eilanden?”
“Tegelijkertijd zie ik de laatste tijd dat er vanuit de eilanden veel aandacht is voor de relatie met de Europese Unie. Er is een speciale EU-desk opgericht door Curaçao. Aruba heeft een eigen vertegenwoordiger voor de EU, Eddy Paris. En Saba is echt succesvol met het aanvragen van Europese gelden.”
Nog een paar weken geleden was u met Tweede Kamerlid en D66-leider Rob Jetten op Curaçao, Saba en Sint-Maarten. Wat levert zo’n bezoek dan uiteindelijk voor de mensen op?
“Onze boodschap die we wilden brengen was dat wij onszelf zien als onderdeel van een nieuwe generatie die het anders wil in het koninkrijk, die beter wil samenwerken met een andere taal en houding. Met respect voor de verschillende statussen, maar we gaan elkaar helpen omdat we solidair moeten zijn met elkaar in ons koninkrijk.
“Wat wij ons ook moeten realiseren is dat ook onze landen in Koninkrijk enorm geraakt kunnen worden door klimaatverandering. Ik juich de Europese Green Deal enorm toe, maar de aarde is voor driekwart bedekt met Blue. Dat zie je op de eilanden heel goed. Ik zou heel graag willen dat we ook een Blue Deal juist voor deze gebieden gaan ontwikkelen. En in het verlengde daarvan voor grotere gebieden van de blauwe wereld.”
Een Blue Deal zet de deur open naar fondsen, zegt Samira Rafaela
U hebt onlangs voor het eerst Sint-Maarten bezocht, dat twee jaar geleden hard werd geraakt door orkaan Irma. Wat viel u op?
“Er zijn verhalen die mij hebben geraakt. Als mensen in nood zitten en nog steeds niet hun leven kunnen hervatten omdat de wederopbouw niet optimaal is geweest, dan moeten we helpen. Dit gaat ook gewoon over fundamentele rechten. Ik denk dat we naar het ontwikkelingsfonds moeten. Ik ga zeker na met mijn team hoe en wat daar beschikbaar is.”
Samira Rafaela: er zijn mogelijkheden voor EU-fondsen voor de wederopbouw
Over fundamentele rechten gesproken. Neem bijvoorbeeld de situatie in de gevangenissen van de autonome landen. Wat zou u daarin kunnen betekenen?
“Dit is precies waarom ik vind dat we een andere mentaliteit moeten hebben in het Koninkrijk. Kijk naar de kwestie Venezuela en andere mensenrechtensituaties. Al deze situaties dreigen te escaleren. De boodschap is dat we niet losstaan van elkaar.”
“Ik moet wel realistisch zijn over mijn eigen beïnvloedingssfeer. Daar waar ik amendementen kan indienen voor betere toegang tot bepaalde EU-middelen, doe ik het. Je wilt niet dat men voor een dilemma komt te staan van: ga ik investeren in de verbetering van mensenrechten in bijvoorbeeld de gevangenis of moet ik investeren in het onderwijs?”
De aandacht tijdens uw bezoek aan de eilanden ging vooral naar jongeren. Wat gaat u precies voor hen doen in Brussel?
“We willen dat ze meer gaan benutten wat de Europese Unie te bieden heeft. Zoals internationale studiebeurzen via het Erasmusfonds. Weinig Caribische studenten doen aan mee en dat percentage moet omhoog.”
Volgens Samira Rafaela kan er meer gedaan op EU-niveau voor Caribische jongeren
“Ons uitgangpunt is: niet meer praten of we elkaar gaan helpen, we gáán elkaar helpen. Die boodschap willen wij afgeven en zo beginnen we met een band op te bouwen en vertrouwen te creëren.”
