Foto: John van der Tol

DEN HAAG – De barakken op Curaçao waar ongedocumenteerde Venezolanen worden vastgehouden, hebben indruk gemaakt op Kamerleden. Zij willen snel actie zien en houden het eiland scherp in de gaten.  

Curaçao heeft het humanitaire verdrag van Genève niet ondertekent en erkent daardoor niet de vluchtelingenstatus van de naar schatting 15.000 tot 25.000 Venezolanen die inmiddels illegaal op het eiland ondergedoken zitten. Met als gevolg dat als zij worden gepakt zij tot hun uitzetting in de SDKK-gevangenis worden opgesloten.

Ontluisterend
“Ik ben jarenlang officier van justitie geweest, maar wat ik daar zag is echt ontluisterend”, reageert CDA-Kamerlid Chris van Dam over zijn bezoek aan de SDKK-gevangenis.

 “De mensen hebben niets qua privacy en dan moet je daar soms acht maanden zitten. Het zijn twee grote ruimtes, met zeer basale stapelbedden. Een matras met een dekentje. Je kunt nergens zitten, want er zijn geen stoelen. De ramen zijn open, dus alle muggen vliegen ook in en uit.”

“Geen boeken, geen spellen om de dag door te komen. De douche-gedeelte? Ik ben een kampeerder dus ik ben wat gewend, maar ik was absoluut meteen doorgereden als ik deze douches zag.”

Schurft
Ook D66-Kamerlid Antje Diertens vindt wat ze zag aangrijpend. “Wat ik ook erg vond is om te horen dat iemand schurft had. Toevallig was een Curaçaos parlementslid erbij die dat ook kon constateren.” 

Of de gevangene in de Curaçaose gevangenis schurft opliep, was volgens Diertens niet te zeggen. “De mensen hebben recht op medische hulp. De traagheid die er is komt dat niet ten goede.”

Vergelijkbaar met gevangenis in Nigeria
En hoe erg zijn de barakken op Curaçao in vergelijking met andere landen? “Er is een plek die in mij opkomt”, zegt de directeur van Amnesty International Eduard Nazarski. “Ik was een aantal jaren in Nigeria en daar zaten 45 mannen in een veel te kleine cel.”

Opvallend is dat de barakken vlak voor het bezoek van de Kamerleden lang niet meer zo vol zitten: veel Venezolanen zijn vlak voor het bezoek uitgezet. “Er zaten acht mannen in de barakken en drie vrouwen in een aparte gedeelte”, vertelt Van Dam. 

Autonomie respecteren of ingrijpen?
De bal ligt bij Curaçao, omdat het een autonoom land is. Wat opvalt is dat het CDA nu openlijk de druk opvoert op Curaçao en de Koninkrijksregering in Den Haag.

“Wij hoeven toch niet eerst te wachten tot het Europees Hof voor de Rechten van de mens in Straatsburg het Koninkrijk aanspreekt?”, aldus CDA-Kamerlid Van Dam. “Als Curaçao als land er zelf niet uitkomt, dan zal ik zeker de Rijksministerraad gaan aanspreken.” 

“Mind you: zelfs de PVV, die normaal gesproken terughoudend is over de eilanden, vindt de situatie daar mensonterend.”

SP: ‘Mijn blik op de zaak is wel iets veranderd’
“Het is een urgente situatie en wat me ook opviel”, zegt SP-Kamerlid Ronald van Raak, “is dat er in de barakken vooral arbeidsmigranten zitten en niet zozeer vluchtelingen.”

“De meeste migranten laten zich terugsturen en doen een nieuwe poging. Het is een heel kleine groep die langer wil blijven in de hoop om een vergunning. Mijn blik op de zaak is wel iets veranderd, met name door zoveel arbeidsmigranten.”

Crisisopvang opschalen
Coalitiepartij D66 ziet liever dat er nu een crisisorganisatie wordt opgericht, ‘voor het geval het erger wordt’ met de toestroom van Venezolanen. De regeringen van Curaçao, Aruba en Nederland zijn inmiddels daarop aangewezen.  

“Zoals mijn collega Paul Rosenmöller heeft gezegd: we moeten geen Groningen-syndroom krijgen, dat een heel eiland zich in de steek gelaten voelt. Het moet niet te laat zijn en er is nog geen hulp”, aldus D66-Kamerlid Antje Diertens. 

“We moeten alles proberen om mensen die in nood zijn te helpen en niet wegkijken. Daarom blijven we vanuit de Kamer vragen stellen.”