DEN HAAG – Vier dagen lang vergaderden parlementsleden uit Aruba, Curaçao en Nederland in Den Haag met elkaar over de toekomst van het Koninkrijk. Maar hoe zinvol zijn die bijeenkomsten?
In de hal van de Eerste Kamer, de oudste parlementaire zaal ter wereld, is Marisol Lopez-Tromp (POR) van Aruba. Ze kent de hardnekkige publieke opinie over het Interparlementair Koninkrijksoverleg (IPKO), zegt ze. Business class-tickets, dagvergoedingen, hotelovernachtingen. Het kost veel geld en zou maar weinig concrete resultaten opleveren.
“Dat was vroeger zo”, stelt Lopez-Tromp resoluut. Ze is ruim twintig jaar politica en één van de langst zittende parlementsleden. “Vroeger was het IPKO meer een platform om over staatkundige verhoudingen ruzie te maken. In de afgelopen jaren is het meer: we gaan de samenwerking opzoeken.”
De Arubaanse delegatie: Marisol Lopez-Tromp (POR) overlegt met Rocco Tjon (MEP) in de Eerste Kamer. – Foto: John Samson
“Maar om Den Haag de juiste beslissingen te laten nemen, moet je ze de waarheid laten inzien van onze eilanden. Dat moet ook face-to-face”, stelt ze. “En net als wij, worden ook de Nederlandse parlementsleden bekritiseerd als ze onze kant willen opkomen.”
Vroeger
In de afgelopen jaren kenmerkte het IPKO zich vooral door incidenten. PVV-Kamerlid Hero Brinkman maakte de Arubaanse minister Croes uit voor leugenaar en werd vervolgens uit de Nederlandse delegatie gestuurd.
Ronald van Raak (SP) die vond dat wijlen Helmin Wiels (PS) veel positiever moest spreken over Nederland, nadat zijn eiland een miljard euro aan staatsschuld werd kwijtgescholden.
En dit jaar? “Er was geen ruzie en dan is het snel klaar. Dan vind ik niet dat de lat heel hoog ligt”, stelt Van Raak. “Het moet schuren zodat je stappen zet met elkaar.”
Achter de schermen
Wat niet via de livestream voor publiek is te zien zodra de officiële vergadering (even) stopt, is dat sommige delegatieleden van de eilanden en Nederland elkaar snel opzoeken in de wandelgangen van de Tweede Kamer of het ledenrestaurant van de Eerste Kamer.
Er wordt veel gefluisterd en gepeild hoe andere partijen over zaken denken. Dat de samenwerking tussen de parlementen hoogtij viert, wordt ook tijdens de persconferentie bevestigd.
“Het is heel belangrijk dat je elkaar af en toe in de ogen kunt kijken en zeggen: goh, waar hebben we het eigenlijk over?”, zegt Antje Diertens (D66). Haar relatie met de eilanden is ‘zeker’ door bijeenkomsten verbeterd. Een teken dat het goed gaat, is dat D66 sinds deze week zusterpartij is geworden van de Arubaanse regeringspartij MEP.
Maar levert het ook wat op?
Naast de ‘goede contacten’, is het IPKO volgens Diertens (D66) ‘juist erg verbeterd’ met ‘goede inbreng van de eilanden’. “Het gaat nu veel meer over feitelijke dingen, die onderbouwd zijn door wetenschap en cijfers van het CBS.”
Volgens William Millerson (PAR) is ook de informatie-uitwisseling tussen de parlementen sterk verbeterd. De eilanden hebben door specifiek dit IPKO ‘meer zekerheid en geruststelling’ van de Nederlandse collega’s gekregen, dat er steun is om de de Venezolaanse vluchtelingencrisis aan te pakken.
Zijn Curaçaose collega Giselle Mc William (MAN), vindt eveneens dat er sprake is van ‘fijne samenwerking’, maar: “Ik ben niet lyrisch, want volgens mij wordt het tijd dat we zwaardere onderwerpen op de agenda kunnen plaatsen.”
“We gingen bijvoorbeeld op werkbezoek in Rotterdam Zuid”, vertelt Mc William. “Ik zag hoe een hele wijk is verbeterd en kinderen succes boeken. Het kost honderden miljoenen euro’s. Wij hebben de middelen en de expertise soms niet. Hoe kan Nederland samenwerken met Curaçao op dit gebied?”
De Arubaanse delegatie: Ricardo Croes (RED) overlegt met zijn collega Marlon Sneek (AVP) – foto: John Samson
‘Parlementsvergadering zonder kracht’
Ricardo Croes (RED Democratico) van Aruba, is eveneens positief. “Maar”, zegt Croes, “afspraken die we hier maken, blijven vaak officieus. We werken hard om tijdens die bijeenkomsten tot afspraken met elkaar te komen. Maar in Den Haag krijgt het pas kracht als de Tweede Kamer die zelf daarna in een motie aanneemt. Dat moet anders.”
Afwezigheid parlementsleden
Wat ook opvalt, is de afwezigheid van delegatieleden tijdens de vergaderingen. Aruba is dit jaar steeds compleet, terwijl enkele Curaçaose delegatieleden – die speciaal voor de vergaderingen naar Den Haag zijn afgereisd – soms afwezig zijn.
SP-Tweede Kamerlid Ronald van Raak ziet dat het IPKO door de jaren heen voor veel Caribische delegatieleden ‘een verplicht nummer’ is. Parlementsvoorzitter Millerson (PAR) heeft er geen verklaring voor.
Waar blijft Sint-Maarten?
Terwijl Curaçao, Aruba en Nederland de samenwerking opzoeken, schitteren de parlementsleden van Sint-Maarten dit jaar in hun afwezigheid. De reden? Ze zijn bezig met hun begrotingsbehandeling.
VVD-Tweede Kamerlid André Bosman is ‘enorm teleurgesteld’. “Het is planbaar en dus een keuze dat ze er niet zijn. En ze zijn sowieso te laat met hun begroting, wat typerend is.”
“Ik mis het contact. Als parlementsleden vinden dat Nederland te zwaar ingrijpt, kom het gesprek voeren. Kom mij aanspreken en niet via de krant”, aldus Bosman. “Het mag schuren, maar we gaan ook koffie drinken, samen lunchen, misschien ook ’s avonds met elkaar een biertje drinken. En dat is misschien ook hoe je met elkaar eruit zou moeten komen.”
