DEN HAAG – Een deel van de Curaçaoënaars vindt dat oud-premier Gerrit Schotte te mild wordt gestraft door hem ‘maar vijf jaar‘ uit de politiek te houden. Volgens de Nederlandse professor Gerhard Hoogers (Staatsrecht) is het juist een ‘ongelooflijk heftige sanctie’.
“Het is wel wat, dat een voormalig minister-president de cel in gaat. Maar dat de rechter een politicus het recht ontneemt om verkozen te worden, dat is wel uitzonderlijk”, vertelt Hoogers. “De laatste keren in Nederland dat mensen uit het passief kiesrecht zijn gezet, was vlak na de Tweede Wereldoorlog. Daarna nooit meer.”
Grove ambtsmisbruik
Volgens de rechtbank heeft Schotte zijn functie als eerste premier van Curaçao ‘op grove wijze’ misbruikt en het vertrouwen van de burger in de politiek ‘ernstig’ geschaad. Ook Sint-Maarten kent een politicus die door verkiezingsfraude vijf jaar niet mag meedoen met de verkiezingen: ex-parlementslid Silvio Matser.
“Het recht om te stemmen of gekozen te worden is een belangrijk recht dat je als burger hebt”, zegt Hoogers. “Vanuit onze democratie en het staatsrecht gezien, is het een ongelooflijk heftige sanctie.”
Wordt Schotte nooit meer premier?
Schotte zegt politiek leider te blijven van MFK vanuit de gevangenis. Over vijf jaar zou hij opnieuw gekozen kunnen worden als parlementslid. Van de wet mag hij geen minister of premier meer worden. Een formateur die hem straks toch durft voor te dragen, riskeert een gevangenisstraf van vier jaar.
Oud-premier Gerrit Schotte (2010-2012) – foto: MFK
In Nederland zou Schotte volgens de wet wél premier kunnen worden. Er wordt weliswaar feitenonderzoek gedaan naar de kandidaat-minister, net zoals op Curaçao, maar in Nederland is de keuze uiteindelijk aan de formateur. Het onderzoek ‘dient slechts ter ondersteuning’, staat in het handboek.
“In theorie zou dat kunnen”, benadrukt Hoogers. “Wij hebben geen screeningswet die iemand met een strafblad tegenhoudt, maar in de praktijk wordt corruptie veel minder getolereerd in Nederland.”
De enige manier voor Schotte om later minister te kunnen worden op Curaçao, is als de screeningswet aangepast wordt. In dit geval is tweederde meerderheid nodig in het parlement. Alleen zijn eigen partij is voorstander.
Parlementsleden van Curaçao kwalijk te nemen
Een ander parlementslid dat vervolgd wordt voor corruptie, is partijgenoot Jacinta Constancia. Zij is veroordeeld voor oplichting tijdens haar ministerschap (2010-2012) en gaat in hoger beroep.
Parlementslid en verdachte Jacinta Constancia – foto: MFK
Wat de strafzaken van Schotte en Constancia laten zien, is volgens Hoogers een groter probleem: dat de Curaçaose politiek niet in staat is om zichzelf te ‘zuiveren’. “Hun collega’s hadden druk moeten zetten zodat ze alsnog aftreden. De Curaçaose politiek moet dat zich aanrekenen.”
“Je hebt als volksvertegenwoordiger een voorbeeldfunctie. Er wordt van je verwacht dat je integer bent. Als je verdacht wordt van zulke strafbare feiten, ook al vind je dat je onschuldig bent, moet je uit een publieke functie aftreden.”
‘Steun in de rug voor bestrijden van corruptie op Sint-Maarten’
Op Sint-Maarten worden parlementsleden momenteel vervolgd voor misdrijven: Frans Richardson voor het kopen van stemmen en Theo Heyliger voor omkoping van een ander parlementslid. Volgens Hoogers is de uitspraak van de Hoge Raad in de zaak van Schotte ‘een enorme steun in de rug’ voor justitie op Sint-Maarten.
“Voor het vertrouwen in Curaçao als rechtsstaat was het belangrijk dat de hoogste rechter, de Hoge Raad, heeft bevestigt dat het lokale OM en de rechters gelijk hebben.”
| Gerhard Hoogers, hoogleraar Staatsrecht en Constitutioneel Recht, doceert aan de Universiteit Groningen. Zijn specialisatie: het Statuut en de (ingewikkelde) staatkundige relatie tussen Nederland en de Caribische eilanden. |
