| Naeem Juliana (28) vertrok op zijn zeventiende van Sint-Maarten naar Nederland om daar te gaan studeren. Inmiddels is hij arts en psychiater in opleiding. Op Caribisch Netwerk lees je zijn ervaringen als Antilliaanse young professional in Nederland. |
Het is weer juli en dat betekent dat Antilliaanse gezinnen zich opmaken voor een heel bijzonder jaarlijks ritueel: ‘de bursalen vlucht’.
Aanstaande studenten verzamelen zich dan op de verschillende Antilliaanse luchthavens om in grote groepen naar Nederland te emigreren. Hun familieleden en vrienden verdringen zich om hen nog één keer in de armen te sluiten. Ouders die het gezicht afwenden terwijl ze buikpijn krijgen van de spanning en hun opwellende tranen niet meer tegen kunnen houden.
‘Ze vertrekken naar een wereld die gevoelsmatig even ver weg is als een andere planeet’
Sommige jongeren, degenen uit welgestelde families met een netwerk in Nederland, kunnen zich bij aankomst in Nederland verheugen op een ruime kamer in de vrije sector. Anderen, kinderen van Haïtiaanse en Dominicaanse migranten, zetten binnen negen uur voor het eerst voet op Europese bodem. Ze vertrekken naar een wereld die voor hen en hun ouders gevoelsmatig even ver weg is als een andere planeet. Een planeet van weelde en eindeloze mogelijkheden, het volgende station in de intergenerationele ontsnapping aan armoede en uitzichtloosheid.
‘Mijn moeder die huilend de muziek harder zette; een Bob Marley cassette van mijn broer’
Één van mijn vroegste herinneringen is van de bursalen vlucht van één van mijn broers. Het is een herinnering in flitsen. De rollende koffer van mijn broer over het asfalt van de parkeerplaats, toen hij voor mijn moeder en mij uitliep. De klamheid van de deinende menigte bij de vertrekhal, zeker op de peuterhoogte waarvandaan ik het gadesloeg. Het uitzicht vanaf de achterbank van onze auto, die sneller reed dan normaal. Mijn moeder die huilend de muziek harder zette; een Bob Marley cassette van mijn broer.
‘Het leven van een achterblijver is de eerste tijd omgeven door een onnoembare leegte’
Het leven van een achterblijver is de eerste tijd omgeven door een onnoembare leegte. De breuklijn dient zich al tijdens de weken voor de vlucht aan, als langzaam duidelijk wordt dat vertrekker en achterblijver toeleven naar iets volstrekt verschillends. Het leven van de vertrekker werkt zich in een crescendo toe naar een avontuurlijk hoogtepunt terwijl achterblijvers zich vermannen voor de stilte na de tranen.
‘Mijn pogingen om in de auto aan iets leuks te denken zodat ik niet te vroeg zou huilen’
Toen ik net een nieuw evenwicht had gevonden vertrok mijn volgende broer. Opnieuw de flitsen: de brok in mijn keel tijdens het ontbijt, mijn pogingen om in de auto aan iets leuks te denken zodat ik niet te vroeg zou huilen, het treuzelen bij het afscheid en de laatste knuffel. Tussen dit moment en mijn eigen bursalen vlucht speelde zich mijn leven af: school, sportclubjes, zondagen aan het strand, eerste liefdes.
‘Ik stapte in het vliegtuig zonder te begrijpen hoezeer het een enkele reis betrof’
Ik stapte in het vliegtuig zonder te begrijpen hoezeer het een enkele reis betrof. Alles wat ik achter me liet zou vanaf dat moment achter glas en omlijsting terecht komen; een foto van mijn jeugd. Teruggekomen van mijn eerste jaar in Nederland stapte ik nog terug naar binnen door de omlijsting.
Na mijn tweede jaar deed ik het opnieuw, en na mijn derde jaar, enzovoorts. Totdat ik nog wel door de omlijsting kon stappen maar in een andere foto terecht kwam. Inmiddels is het mogelijk om via Facebook live mee te kijken met vertrekkende en arriverende bursalen. Vorig jaar herkende ik alleen nog degenen die de opvang in Nederland regelden, van toen zij zelf in een ver verleden naast mij in het vliegtuig zaten.
