KRALENDIJK – Rijksvertegenwoordiger Gilbert Isabella gist nog steeds naar de reden voor zijn voortijdige vertrek. Tijdens zijn vakantie in Nederland kreeg hij op 23 augustus te horen dat demissionair minister Ronald Plasterk van Koninkrijksrelaties had besloten dat hij zijn koffers mocht pakken, halverwege zijn termijn van zes jaar.
“Stel die gewetensvraag nog eens aan meneer Plasterk, waarom hij dit heeft gedaan. Ik ben benieuwd naar zijn antwoord.”
Gilbert Isabella over zijn ontslag
Isabella wist dat er in de Tweede Kamer was gesproken over verkorting van de termijn van de Rijksvertegenwoordiger, maar de Wet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (WolBES) is nog niet aangepast: “Toen ik aantrad is er gezegd: u krijgt gewoon een aanstelling op basis van de huidige wet.”
‘Geen wijzigingen’
Het kabinet heeft in 2016 nog gezegd dat er voorlopig geen institutionele wijzigingen zouden komen. “Dat geldt ook voor de aanstellingstermijn van de Rijksvertegenwoordiger. Dat is uitvoerig besproken in de Tweede en Eerste Kamer. Die hebben er niks over gezegd.”
Isabella zegt ook nooit functioneringsgesprekken te hebben gehad met Plasterk of de secretaris-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. “Wel complimenten”. Maar, geeft Isabella toe, de minister beslist over aanstelling en ontslag. “Dit is blijkbaar wat hij heeft willen doen.”
Plasterk, naar wie Isabella woensdag in zijn afscheidsspeech op Bonaire refereerde als ‘die demissionaire minister’, werd door de Tweede Kamer herinnerd aan de afspraak uit 2014 om de termijn van de Rijksvertegenwoordiger in te korten en greep in. Isabella maakte er ook in zijn speech geen geheim van dat hij zijn termijn graag had volgemaakt. Iets dat overigens nog geen enkele Rijksvertegenwoordiger is gelukt.
Adviesrol
Over de inhoud van de functie zegt Isabella dat hij bevoegdheden miste. De Rijksvertegenwoordiger draagt het kabinetsbeleid uit, ‘een bestuurlijke voorpost van het kabinet’, maar hij moet volgens hem ook de belangen van de eilanden verdedigen in Den Haag. Dat is lastig: “Je hebt slechts een adviesrol naar de minister.”
“De Rijksvertegenwoordiger mist bevoegdheden. Je hebt slechts een adviesrol”
Als de functie van Rijksvertegenwoordiger voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba blijft bestaan, waar Isabella voorstander van is, dan moet hij verstevigd worden: “Als je ziet dat dingen niet gaan zoals ze zouden moeten gaan (op de eilanden, red.), dan zou hij een bestuurlijke aanwijzing moeten kunnen geven. En ik ben groot voorstander van de invoering van adviesplicht voor ministeries, zodat er geen voorstellen naar de eilanden kunnen gaan zonder dat de Rijksvertegenwoordiger daar iets van gevonden heeft.”
Isabella blijft vanuit Nederland tot 31 december actief als Rijksvertegenwoordiger. Daarna neemt de directeur van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN), Jan Helmond, de functie waar tot er een opvolger is benoemd.
Piketpaaltjes
Desgevraagd zegt Isabella dat hij zelf zes jaar ook wel wat lang vindt, maar vier jaar is volgens hem een mooi termijn voor deze functie. “In het derde jaar kun je wat piketpaaltjes slaan en het spoor uitzetten. In het vierde jaar kun je dat vast timmeren en zeggen ‘die kant gaan we op’.”