PHILIPSBURG – “Ik moest al klimmend, kruipend en duwend mij een weg banen door het puin om bij mijn kantoor te komen”, zegt archeoloog Dr. Jay Haviser. In 2002 richtte hij het Sint Maarten Archeological Center (SIMARC) op, maar orkaan Irma heeft alles verwoest.
Door Laura Bijnsdorp
Met de hulp van een aantal Nederlandse ingenieurs is er een doorgang gemaakt om de toegang makkelijker en veiliger te maken. Samen met de student-vrijwilligers van de stichting is Haviser nu klaar om te redden wat er over is van de artefacten en bezittingen van SIMARC.
Vijftien jaar werk in een paar uur verdwenen
“Ik heb vijftien jaar van mijn leven in de opbouw van deze plaats gestoken”, zegt Haviser. SIMARC, een non-profit stichting, werd de officiële opslagplaats voor archeologische artefacten die tijdens het veldwerk op Sint Maarten zijn verzameld. In het gebouw was ook een laboratorium, er werden elke maandag educatieve lezingen gehouden over het erfgoed voor studenten, en er werden activiteiten georganiseerd voor de gemeenschap.
“We leerden echte wetenschappelijke procedures en deden uit de eerste hand ervaring op bij opgravingen, dankzij Dr. Haviser”, zegt SIMARC student Srishti Ranjani, die geïnteresseerd is in forensische wetenschap.
Shivani Mirchandani, die al vier jaar student is bij SIMARC zegt: “Ik leer heel veel, maar het brengt me ook samen met andere studenten die dezelfde belangstelling hebben. We hebben heel veel lol.”
Niet alles verloren
Acht weken later staat het SIMARC team klaar om alle overgebleven artefacten te redden, en ze te verplaatsen naar een tijdelijke werkplaats die is ondergebracht in een gedoneerde container. Haviser: “Toen ik de eerste keer zag wat er van SIMARC over was na de orkaan dacht ik dat we alles kwijt waren.”
Maar bij nadere inspectie schat Haviser nu dat ten minste 75 procent van de artefacten in het Archeologisch Centrum waarschijnlijk zullen worden gered. Vóór de orkaan zijn alle artefacten in plastic zakken gedaan, zorgvuldig genummerd en in plastic containers geplaatst. De ergste schade zal waarschijnlijk zijn bij alles wat van papier of weefsel is”, legt Haviser uit.
In de toekomst meer aandacht voor erfgoed
“Hoewel het de laatste tijd een beetje beter ging, geeft ons eiland niet voldoende prioriteit aan het bewaren van onze geschiedenis”, zegt Christopher Velasquez, die bij het Departement van Cultuur werkt aan het samenstellen van een gedegen catalogus van monumenten, artefacten en historische plekken op Sint Maarten.
Naast SIMARC zijn er veel monumenten ernstig beschadigd tijdens de storm, vooral in Philipsburg. Bomen, waarvan sommige van wel meer dan tweehonderd jaar oud, zullen er niet meer bovenop komen. Van het Sint Maarten museum is het dak afgewaaid en als gevolg is er veel waterschade.
Hoewel er voorlopig sprake van is om de bibliotheek, het museum en SIMARC onder één dak te huisvesten, valt het nog te bezien of dit financieel haalbaar is. “Ik hoop dat deze traumatische ervaring op het eiland ons zeer bewust zal maken van de waarde van het kleine aantal artefacten en archeologische plekken die we nog over hebben”, besluit Haviser.