HILVERSUM – Psychiater Glenn Helberg (62) is zondag de allereerste Antilliaanse Nederlander die te gast is in het bekende tv-programma Zomergasten bij de VPRO. Het welzijn van zijn eilandgenoten loopt als een rode draad door Helbergs leven en dat zal volgens hem zeker besproken worden in de uitzending.
Helberg die zich jarenlang als psychiater en voorzitter van de Antilliaanse belangenorganisatie Ocan inzette voor de positie van Antillianen, voegt zich in een rij van bekende personen. Onder anderen Harry Mulisch, Anton Corbijn, Mark Rutte, Hedy d’Ancona en onlangs de Amsterdamse burgermeester Eberhard van der Laan gingen hem al voor.
Die laatste noemde Helberg ooit ‘Antillen activist’. Erg leuk vond Helberg die benaming niet, want hij houdt niet van labels. Maar de oud-Ocan voorzitter begrijpt de insteek van de Amsterdamse burgermeester wel. “Alles wat mij persoonlijk raakt heb ik in maatschappelijke betrokkenheid omgezet en daarmee werd het politiek.”
Ongelijkheid
Wat Helberg vooral opvalt als hij terugblikt, is de aanzienlijke tijd die hij de afgelopen tien jaar heeft besteed aan het bestrijden van ongelijkheid in het Nederlands Koninkrijk. “Mensen vinden het vaak onbegrijpelijk dat ik een vergelijking trek met de apartheid in Zuid-Afrika, maar als je bedenkt dat er in Nederland regelmatig wetten worden bedacht om van Antillianen tweederangsburgers te maken dan is zo’n vergelijking helemaal niet zo vreemd.”
Samen met Ocan vocht Helberg tegen de Verwijs Index Antillianen (VIA), een databank in Nederland voor jonge criminelen op basis van hun Antilliaanse afkomst. Een paar jaar later trok hij weer ten strijde tegen het wetsvoorstel van VVD-Kamerlid André Bosman om kansarme Antillianen uit Nederland te weren. Die strijd is inmiddels gestreden, maar Helberg is nog lang niet klaar.
Teleurgesteld
Zo is Helberg zeer teleurgesteld in de manier waarop Nederland de afgelopen jaren omgaat met de inwoners van de overzeese gemeenten. “Het lukt het rijke Nederland niet om de positie van de lokale bevolking op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba te verbeteren. Wel zie ik nu Europese Nederlanders die het goed hebben op de eilanden.”
“Eilandbewoners, die voorheen afhankelijk waren van de visvangst, leven in armoede omdat ze niet meer in hun buurt mogen vissen. Nederland bedenkt zo’n regel onder het mom van milieubescherming, maar daardoor moet zo’n visser kilometers lopen om alsnog aan z’n broodwinning te komen. Dat is voor mij een voorbeeld dat het Nederland niet om de lokale bevolking gaat, maar om andere belangen.”
Jeugd is de oplossing
Ondanks alle strijd en teleurstelling voor ‘zijn mensen’, ziet Helberg de toekomst hoopvol tegemoet, vooral als hij naar de jonge generatie Antillianen in Nederland en op de eilanden kijkt. “Ik zie positieve ontwikkelingen, zoals jongeren die terug gaan naar de eilanden of hier verbindingen creëren. Zij zijn met z’n allen een maatschappelijk middenveld aan het vormen. Dat is hard nodig op de eilanden, want die bestaat daar nog niet. Een van mijn dromen is dan ook om meer verbindingen te maken tussen jongeren hier en daar.”
De uitzending van VPRO Zomergasten met Glenn Helberg is zondag 6 augustus om 20:15 (Nederlandse tijd) op NPO 2.
