HILVERSUM – “Nederland houdt Sint-Maarten gevangen in een vicieuze cirkel van geen structurele hulp maar wel straf.” Dat zegt de voormalige Sint-Maartense justitieminister, Dennis Richardson, in reactie op de houding van Den Haag ten aanzien van de gevaarlijke situatie in de gevangenis van het eiland.
Minister Ronald Plasterk erkende donderdag dat de mensenrechten in de gevangenis op Sint-Maarten gevaar lopen. Maar hij wil niet ingrijpen. “Die verantwoordelijkheid ligt bij het eiland zelf”, is zijn antwoord op Kamervragen van coalitiepartner VVD en oppositiepartij SP over de zorgelijke situatie in de gevangenis.
Voormalig Sint-Maartense justitieminister, Dennis Richardson, over Nederlands falen in de gevangenis van Sint-Maarten – audio: Natasja Gibbs
Het antwoord van Plasterk komt Richardson bekend voor. Zelf kreeg hij tijdens zijn ambtsperiode van 2013 tot eind 2015 keer op keer nul op rekest als hij om structurele hulp vroeg. “Den Haag vergeet voor het gemak dat we de gevangenis in beroerde staat juist van Nederland hebben geërfd. Ondanks vele toezeggingen van hulp hebben we die nooit gekregen. Daar heb ik moeite mee.”
Schending van mensenrechten
Plasterk staat met zijn antwoord lijnrecht tegenover de VVD en SP. Beiden verwijzen naar het Koninkrijksstatuut, waarin staat dat Nederland eindverantwoordelijk is voor het beschermen van de mensenrechten in het koninkrijk.
Dat de gevaarlijke situatie in de gevangenis niet iets van de laatste tijd is blijkt uit de tientallen rapporten van de Nederlandse Voortgangscommissie sinds 2010. “Ontwikkelingen zijn er nauwelijks”, vertelt voorzitter Nico Schoof. Hij en zijn commissieleden maken zich ernstig zorgen over de veiligheid in de gevangenis en op het eiland.
Ook op internationaal niveau zijn er in 2007 en in 2016 zorgen geuit over de mensenrechten in de Sint-Maartense gevangenis. “De Point Blanche-gevangenis voldoet nog steeds niet aan de eisen van het Comité ter Voorkoming van Marteling (CPT) van de Raad van Europa” staat in het CPT-rapport van 2016.
Maar ondanks de tientallen zorgwekkende rapporten en alarmeringen van het CPT blijft Plasterk verwijzen naar ‘de eigen verantwoordelijk van Sint-Maarten’.
Vicieuze cirkel
‘Een uitzichtloze situatie’, vindt Richardson, waarin Nederland niet meehelpt aan een structurele oplossing. “Het is geen onwil van Sint-Maarten, het ontbreekt het eiland gewoon aan financiële middelen. Nederland verschuilt zich liever achter de autonomie van het eiland en kiest niet voor een sfeer van samenwerking en broederschap, zoals in het statuut staat: ‘op eigen benen staan met de wil elkaar bij te staan.’ Wat Nederland kan doen is zelf de verbeteringen doorvoeren, maar daar peinst men niet over.”
De uitbreiding van de gevangenis kost volgens Richardson 12 miljoen dollar. “Maar als je het geld niet hebt, zoals is gebleken uit de laatste begroting, dan blijven die plannen gewoon plannen. Goede bedoelingen zonder tanden.”
