AMSTERDAM – Aan de komende Tweede Kamerverkiezingen doen slechts twee kandidaten met Antilliaanse roots mee. Daarmee blijft het aantal Antillianen in de Nederlandse landelijke politiek ver achter bij andere etnische groepen. Het is bovendien niet waarschijnlijk dat één van hen Kamerlid wordt.
Marianella Leito is nummer 8 voor Artikel 1, Ixora Balootje is 44ste voor de ChristenUnie. Ook Curaçaoënaars John Leerdam (PvdA) en Glenn Helberg (Artikel 1) staan op de kieslijst, maar zij zijn lijstduwer.
Liza Mügge in gesprek met Pieter Hofmann
Universitair hoofddocent Liza Mügge (Universiteit van Amsterdam)
Andere etnische groepen stellen zich vaker kandidaat voor de Tweede Kamer. Liza Mügge, universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam, onderzocht diversiteit in de Tweede Kamer. Sinds 1986, toen het allereerste niet-witte Kamerlid verkozen werd, zijn er 55 parlementariërs met een niet-westerse migratieachtergrond verkozen. Slechts vijf daarvan hadden een Antilliaanse achtergrond, becijfert zij.
“Ik moet de Turkse en Marokkaanse Nederlanders credits geven. Zij doen het gewoon beter”, geeft Leerdam toe.
Mügge: “Mensen komen op de kieslijst omdat ze zichtbaar zijn in het publieke debat, en dus ook voor het partijbestuur. In de afgelopen jaren zag je meer Turkse en Marokkaanse Nederlanders, mede omdat die groepen meer gepolitiseerd zijn. Ze hebben een rijk organisatieleven en hechte netwerken. Antillianen zijn misschien meer versplinterd.”
Migratiepatroon
Helberg, oud-voorzitter van OCaN (Overlegorgaan Caribische Nederlanders), verklaart het verschil deels vanuit migratie. “Veel Antillianen zijn hier gekomen om te studeren. Omstandigheden zorgen er vaak voor dat ze blijven. Hun gedachtegang is erg gericht op: ik ga terug.” Een aantal terugkeerders is in de eilandelijke politiek beland, stippen Helberg en Leerdam aan.
Helberg: “Een andere groep komt naar Nederland voor een beter leven. Op de eilanden voelen ze zich al in de steek gelaten door politici, dat gevoel nemen ze mee. De huidige retoriek helpt dan niet mee.”
Wantrouwen
Antropoloog Juan-Carlos Goilo vermoedt dat Antillianen wantrouwen koesteren tegen het Nederlandse systeem. “Als we niet eens over een discriminerend kinderfeest kunnen praten terwijl Surinaamse en Antilliaanse kinderen soms niet naar school durven, waarom zouden mensen van Caribische komaf dat systeem dan vertrouwen? Beschermt dat systeem hen?”
Zowel Helberg als Leerdam vinden dat de ondervertegenwoordiging van Antilliaanse bestuurders systematisch aangepakt moet worden. Leerdam: “Het is één om de Antilliaan op de lijst te krijgen, maar twee dat ze blijven en doorgroeien.” Zo’n tien jaar geleden leidde hij masterclasses voor aspirant-bestuurders van Caribische afkomst. “Een aantal zijn in de politiek beland, maar niet gebleven. Toen ik uit de Tweede Kamer ging, heeft niemand het meer opgepakt.”
Jong talent
Leerdam is nu voorzitter van het diversiteitsnetwerk van de PvdA geworden en gaat opnieuw proberen jong talent te interesseren voor de politiek. Ten tijde van het OCaN-voorzitterschap van Helberg zijn er soortgelijke plannen gemaakt, samen met oud-Tweede Kamerlid Cynthia Ortega-Martijn.
