Foto: John Samson

HILVERSUM – De bewoners van Sint-Eustatius willen af van hun status als ‘bijzondere gemeente van Nederland’. De Nederlandse regering weigert echter hierop te reageren. Volgens bestuursleden Clyde van Putten en Derrick Simmons bevindt demissionair premier Mark Rutte zich ‘in een ongemakkelijke positie en weet hij zich geen raad.’

Op 4 januari dit jaar stuurde Sint-Eustatius een brief aan Rutte met het verzoek om het eiland uit de status van ‘bijzondere gemeente van Nederland’ te halen en een autonome status te geven. In die brief herinnerden de bestuursleden Rutte ook aan de uitslag van het referendum in 2014.

Derrick Simmons over de brief (Engels)

Coalitieleider Clyde van Putten zegt dat ‘Sint-Eustatius niet zal buigen voor Nederland tot autonomie is bereikt’. Foto: Anneke Polak

Uit dat referendum bleek dat een meerderheid van de Statianen autonomie wil. Den Haag weigerde echter de uitslag te erkennen en eist een nieuw referendum, maar dat wil het eiland niet.

Achtertuin
Premier Rutte zit in een lastige situatie, vindt Van Putten. “Nederland wil graag bekendstaan als een land dat opkomt voor mensenrechten in andere landen op de wereld. Maar in hun eigen ‘achtertuin’ struikelen ze over de mensenrechten. Maar we zullen geen vreemden worden op ons eigen eiland. Sint-Eustatius behoort ons toe. Wij hebben niet gekozen voor de huidige status als bijzondere gemeente: Nederland heeft ons geen gunst gedaan. Ik wil graag degene zijn die tegen Nederland zegt, als ze zich niet aan de (VN)-regels houden, dat ze mogen opstappen.”

‘Nederlands machtsspel’
Sint-Eustatius vecht al jaren voor een autonome status en was het enige Caribische eiland dat in 2005 protesteerde tegen ‘inlijving door Nederland als bijzondere gemeente’. Volgens Simmons ‘houdt Nederland het eiland gevangen in een web aan regels die iedere keer veranderen.’

“Wij willen het eiland ontwikkelen, maar iedere keer als we een stap maken, worden we door Nederland tegengehouden”, vertelt Simmons. “Ze gebruiken het systeem tegen ons en zeggen dat ze het doen om ons te beschermen. Maar wat ze eigenlijk doen, is ons klein en machteloos houden.”

Geen toezicht Verenigde Naties
Door de status van ‘bijzondere gemeente’ van Nederland verdween Sint Eustatius van de VN-lijst met ‘niet-zelfbesturende gebieden’. “Dat betekent dat Nederland met ons kan doen en laten wat het wil zonder dat iemand ze controleert”, legt de adviseur van Simmons, Xavier Blackman, uit.

Xavier Blackman over de ‘macht’ van Nederland (Engels)

Schandalig en betreurenswaardig
Intussen heeft ook de Tweede Kamercommissie voor Koninkrijksrelaties Rutte tot de orde geroepen. Zij eist een reactie van de premier op het verzoek van Sint-Eustatius. “Schandalig en betreurenswaardig dat de premier nog steeds geen antwoord heeft gegeven op de brief van Sint Eustatius”, vindt Tweede-Kamerlid Tunahan Kuzu (Denk). Volgende week zijn de bestuursleden van Sint Eustatius in Den Haag om te praten over de ontwikkelingen op het eiland. Ook de wens voor autonomie zal weer op tafel worden gelegd.