Vergeten Arubaanse held komt tot leven met Boy Ecury-monoloog

Foto: Nationaal Archief/Stichting Kompas for Students

Het verhaal van verzetsheld Boy Ecury is een verhaal van kracht en verzet tegen onrecht dat niet iedereen kent, stelt Osvaldo Correa. Voordat hij het las, had hij nooit begrepen waarom mensen er toe over zouden gaan om in het verzet te gaan. Nu denkt hij daar anders over. “Nu begrijp ik hem beter, als je ziet dat er onrecht is dan wil je ook opkomen tegen dit onrecht.” Ook Pierre Sully Jourdain vindt de bewustwording belangrijk. “Als je je geschiedenis niet kent, dan raak je ook een deel van je identiteit kwijt. Daarom is het belangrijk dat we bewustwording creëren voor deze vergeten held. Daarnaast geeft het ook een nationalistisch gevoel”, stelt Jourdain.

Samen vertolken zij de rol van Boy in de Boy Ecury-monoloog: Verhalen over verzet. Ecury kwam als 15- jarige vanuit Aruba naar Nederland om te studeren, maar raakte na de verwoestingen in Rotterdam vastbesloten zich in te zetten voor het verzet. Hij hielp onderduikers, saboteerde Duitse voertuigen en spoorlijnen, en stond bekend om zijn moed en vastberadenheid. Op 22-jarige leeftijd werd hij, op 6 november 1944, verraden en gefusilleerd.

Correa, die nu Interactive Performance Design studeert aan de Hogeschool voor Kunsten Utrecht (HKU) relateert het verhaal van Ecury met de hedendaagse gebeurtenissen. “We zien hoe vaak geschiedenis zich herhaalt en als je nu kijkt naar de hedendaagse gebeurtenissen in Oekraïne of Israël geeft je dat stof tot nadenken. Als je een verschil kunt maken, waarom zou je dat niet doen?”

De vergeten held
De monoloog is een voortzetting van het project ‘Op zoek naar Boy’ die de Nederlandse stichting Cultuurgeneratie in samenwerking met Arubaanse cultuurorganisaties en scholen in 2022 deed. Het idee en de productie van de monoloog is van stichting Cultuurgeneratie die samenwerkte met Stichting Kompas for Students. De tekst en regie is van Paulette Smit.

“In Nederland herdenkt men verzetshelden, onder andere in het verzetsmuseum. Aruba vormt onderdeel van dit verhaal, daarom was het ook belangrijk dat jongeren het verhaal kennen. We willen zeker zijn dat jongeren onze toekomst kennen en weten dat er een Arubaan voor hun welzijn heeft gevochten”, zegt Correa.

Gevoel van verbondenheid
Ook Jourdain, die naast acteur een accountant is in Nederland, zegt diep onder de indruk te zijn van de vastberadenheid van Ecury. “Ik heb zoveel geleerd over hoe hij was als persoon, zijn vastberadenheid om in het verzet te gaan. Hij was tot aan het eind vrij om te gaan voor wat hij wilde en dat zorgt ervoor dat we nu over hem zitten te praten omdat hij tot aan het eind vrij wilde zijn, zonder enige beperking.”

Ook noemen ze het feit dat Correa en Jourdain, net als Ecury, in Nederland zijn gaan studeren en door hun donkere huidskleur zijn gediscrimineerd. “Dat maakt het ook dat je een gevoel van herkenning en verbondenheid hebt. Ik zie mezelf in hem en ook ik wil een impact hebben op de maatschappij”, aldus Jourdain.

Ook Deon Bisslik van stichting Kompas for Students. die meehielp met het project. ziet het belang van het project. Als stichting richt hij zich op het voorbereiden van aankomende studenten op het leven in Nederland, zodat ze uitgerust zijn en zich op hun studie kunnen focussen. “We worden gezien als de inofficiële vertegenwoordiging van Arubaanse studenten, en dit project geeft studenten ook een gevoel van verbondenheid als ze zien dat ze een eigen Arubaans held hebben, die net als hen discriminatie heeft gekend en opkwam voor ongelijkheid.”

Voor Bisslik vult het een leegte die hij zelf als kind heeft gekend, omdat hij toen nooit een Arubaan had waar hij naar opkeek. “Ik wil dat aan de studenten en scholieren geven, zodat zij wel een Arubaans rolmodel hebben”, zegt hij.


Vlnr: Deon Bisslik van Kompas for Students, Pierre Sully Jourdain en Osvaldo Correa. Foto Melissa Stamper

Aruba-tour
Op Aruba hebben ze hiervoor samengewerkt met stichting Boy Ecury Park. In november hebben beide acteurs een tour gedaan op verschillende scholen op Aruba en ook bij het Nationaal Archief van Aruba (ANA). Zo konden jongeren kennismaken met het verhaal van Boy als verzetsheld. Na de presentatie waren de reacties heel enthousiast en dat geeft voldoening, stelt Correa.

Tachtig jaar na zijn dood, op 6 november, heeft de Arubaanse regering deze dag uitgeroepen tot een nationale herdenkingsdag om de helden te herdenken die zijn omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jourdain en Correa waren ook aanwezig om een voorstelling te geven in aanwezigheid van de Gouverneur van Aruba, Alfonso Boekhoudt en verschillende bewindslieden, speciale gasten en ook scholieren.


Correa voert z’n monoloog uit bij herdenking in Boy Ecury Park. Foto Kabinet Wever-Croes II

“Op deze dag staat Aruba stil en herdenkt het alle helden van de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder Boy Ecury, die deel uitmaakte van het Nederlandse verzet en op 22-jarige leeftijd in Nederland werd geëxecuteerd voor zijn verzetswerk. Hij stierf als held en niet als verrader”, aldus demissionair premier Wever-Croes.

Monoloog in Nederland
Afgelopen weekend vond ook bij het Verzetsmuseum in Amsterdam een voorstelling plaats ter gelegenheid van de herdenking van Ecury, waarbij Jourdain de rol speelde van Ecury. Het is de bedoeling om de komende weken ook op andere locaties in Nederland voorstellingen te organiseren, legt hij uit.

“We creëren herinneringen overal waar we komen met deze monoloog. Dat is een van de mooiste geschenken die je kunt geven. En als we er niet meer zijn, leven deze herinneringen voort”, aldus Jourdain.