De valkuil van een almaar doorratelend creatief brein en heel veel fanatisme

Foto: Archief Maya Mathias

In een serie interviews zet Caribisch Netwerk de spotlight op mensen die op Curaçao strijden voor een bijzondere zaak. Ze willen iets bereiken en laten zich door niets en niemand van de wijs brengen. Wat drijft deze mensen? Deel 10: Maya Mathias van GreenKidz en haar enorme bevlogenheid om leren leuk te maken.

Maya Mathias (56) bruist van de energie. Haar hoofd is een snelkookpan met ideeën. Die borrelen aan de lopende band op. En dan gebeurt het ook: een les ‘trash to treasure’ met kunstenaar Yubi Kirindongo, een bomenproject met Hòfi Mango of lessen over muggenpreventie. Dat gaat lang goed, heel lang zelfs. Maya gelooft in overvloed. Ze wil het liefst heel veel, en dan ook nog het beste en op z’n mooist.

Dat is die Indiase afkomst. Die oprecht bezorgde vader die, als ze met een negen thuiskomt, vraagt: ‘Wil je bijles?’ Maya zal haar hele leven voor een tien gaan. “Ik ben een migrantenkind. Mijn vader en moeder komen uit India. Je moest tien keer beter zijn dan de rest wilde je bestaansrecht hebben en iets bereiken in het land waar je te gast was.”

Maya is vier jaar als zij en haar ouders van Londen naar Nederland verhuizen. Daar, in Drenthe, is haar vader anesthesist in het ziekenhuis en haar moeder psychiater. Dit is een samenleving waar mensen wél gelijke kansen hebben. Heel anders dan de keiharde klassenmaatschappij die Engeland dan nog is.

Altijd anders zijn
Maar als meisje van Indiase ouders is ze in Drenthe altijd anders. De blonde, witte Nederlandse kinderen schelden haar uit voor ‘lelijke zwarte nikker’. Op de middelbare school is ze van de 1400 leerlingen de enige met een kleurtje. Ze voelt zich opgesloten in dat sombere, beklemmende Emmen. Gelukkig houdt ze van lezen. Boeken nemen haar mee de wijde wereld in.

Haar wereld gaat open als ze economie studeert aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze is daar toch ook weer het enige bruine meisje, maar medestudenten vinden haar nu bijzonder en aantrekkelijk. Ze mag gewoon zijn wie ze is. En in die grote stad valt ze niet op. Maya geniet van de anonimiteit. Dat Indiase meisje komt tot bloei.

Ze besteedt meer tijd aan kunst, cultuur en de studentenvereniging dan aan haar studie. Met haar Nederlandse vriendje reist ze de wereld over. Zo’n relatie met een witte man zonder huwelijk, dat is best spannend.

Maya is de eerste in haar familie
“Mijn ouders zijn aan elkaar uitgehuwelijkt met wederzijdse instemming. Ik bijna ook. Ik was puber en voelde me eenzaam en afgewezen daar in Drenthe. Ik zou trouwen met een neef, een leuke jongen. Dat was misschien ook beter, dacht ik toen. Maar mijn moeder stak er een stokje voor. ‘Je gaat eerst studeren, daarna trouwen’, zei ze. Daar ben ik haar dankbaar voor.”


Maya Mathias met haar echtgenoot en zoon. Foto’s Archief Maya Mathias

Het is niks voor haar, die studie economie. Ze geeft niet op, natuurlijk niet. Een migrantenkind gaat altijd door. Maya ontdekt wie ze is en wat haar drijft. Als stagiaire doet ze ontwikkelingswerk in West-Afrika en bij de Verenigde Naties. Ze wil mensen meer kansen bieden. Het is de rode draad in haar leven.

“Ik vind dat ik van waarde moet zijn voor de samenleving. Je moet iets te bieden hebben. Dat maakt mijn bestaan zinvol.” Ze is een geboren trainer. Maya is pas achttien maar geeft al trainingen gespreksvaardigheden aan studenten scheikunde en natuurkunde. Die willen graag met een meisje aanpappen, maar hebben geen idee hoe ze dat moeten aanpakken.

Het groentje van die jaren tachtig groeit uit tot een ervaren coach. Maya geeft trainingen die ze zelf heeft bedacht. Ze verzint de programma’s, de leerlijnen en de workshops. Daarin kan ze al die bubbels van creativiteit kwijt. Het maakt haar blij als ze anderen ziet groeien en bloeien. “Ik vind dat ik veel dingen niet kan, daar ben ik onzeker over. Maar een coach zei me: ‘Wat jij hebt, is executiekracht. Hou je daaraan vast!’ En dat doe ik.”

Creatieve daadkracht
Die enorme creatieve daadkracht krijgt pas echt een kans op Curaçao. Maya is dertig, net gescheiden, en komt Martin tegen. In 2005 verhuizen ze, samen met hun zoontje van vier maanden, naar Curaçao, het eiland waar Martin is opgegroeid. “Martin heeft me alle mooie plekken van het eiland laten zien. De afgelegen baaien, de noordkust, Ronde Klip, allerlei geheime plekjes uit zijn jeugd. Ik vond Curaçao meteen prachtig en voelde me hier, in deze multiculturele samenleving, helemaal thuis.”

Maya ziet hoe haar zoontje schrikt van de vervuiling op het eiland. Auto’s, wasmachines, plasticzakken, dode honden. Waarom dumpen mensen al dat afval in de natuur? Ze komt direct in actie. In 2015 maakt ze met vormgeefster Ivonne Zegveld het eerste lesmateriaal voor GreenKidz over zwerfvuil en recycling.


Maya Mathias en Ivonne Zegveld

GreenKidz is haar kindje. Hier kan ze al haar gedurfde, innovatieve ideeën in kwijt. Met een klein bevlogen team vrijwilligers bereikt ze duizenden kinderen met kleurrijke, interactieve lesprogramma’s. De boodschap is positief: trots op jezelf, trots op je school, trots op je eiland. Want iedereen kan op zijn millimeter een verschil maken. Zo is leren ook leuk.

“We hadden die eerste jaren geen tegenstand, maar ook niet veel medestanders. Er was nauwelijks interesse en behoorlijk wat cynisme. Zo van ‘dat gaat je nooit lukken’ of ‘niemand zit op jou te wachten’. Maar reguliere en speciale scholen zijn tien jaar later nog steeds blij met ons lesmateriaal. Dat is echt hartverwarmend.”

Ticket naar een burn-out
De verwachtingen zijn hoog en de middelen beperkt. De stichting draait op vrijwilligers en de bijdragen van sponsors en fondsen. Maya bijt zich erin vast. Dit is haar bron van vreugde. Ze doet hier waar ze echt goed in is. Hier kan ze creatief zijn, mensen en organisaties met elkaar verbinden en jong talent een kans geven.


Het team van GreenKidz

Maar dat creatieve brein en dat enorme fanatisme zijn tegelijkertijd haar ticket naar een burn-out. En die burn-out slaat in 2023 keihard toe. Van het ene op het andere moment is ze gevloerd. In haar hoofd popt geen enkel idee meer op. Ze heeft enorme hoofdpijn en is totaal uitgeput. Maya kan niks meer.

“Ik dacht, dit ben ik niet. Kortsluiting in mijn hoofd, zo voelde het. Ik moest leren doseren om dat brein weer te laten werken. Dat moordende tempo, altijd maar alles doen, dat lukt me nu niet meer.”

De burn-out heeft ook veel goeds gebracht. Haar leven heeft meer richting. Die storm van energie ging eerst nog als een sproeier alle kanten op, maar is nu een gerichte straal. Maya kiest heel bewust wat ze wel en wat ze niet doet.

“Ik zeg eerlijk als iets te veel is. Dat vond ik vroeger moeilijk, want ik wilde niemand teleurstellen. En dan moest het allemaal ook nog eens perfect. Ik wil nog graag mooie, bijzondere dingen maken voor onze jongeren, maar in een rustiger tempo, poko poko. Nu denk ik: ‘Als een tien niet lukt, is een zeven ook goed’.