In de Nacht van Caribisch Netwerk op NPO Radio 1 ontvangt presentator Guilliano Payne gasten die een link hebben met de eilanden. Vanavond is dat Churmer Bomba: Bonairiaan en een van de mensen die een rechtszaak is begonnen tegen de Nederlandse Staat.
In deze aflevering praat Guilliano met Churmer, in het dagelijks leven Community Mobiliser Climate & Energy bij Greenpeace, over de zaak die is aangespannen tegen Nederland. Bonaire heeft te maken met de gevolgen van klimaatverandering en die worden steeds groter voor het eiland en de Nederlandse Staat moet actie ondernemen om de inwoners te beschermen.
Held
Martis di Katalina Janga is de held van Churmer die in november 1834 een slavenopstand leidde. Hij eiste gelijke behandeling en betere leefomstandigheden voor de tot slaafgemaakten. De mensen woonden in het noorden in Rincon maar werkten in het zuiden van Bonaire in de zoutpannen en moesten daarvoor elke dag 7 uur lopen. Ze werkten daarbij onder gruwelijke omstandigheden: de zon weerkaatst in het witte zout en is verblindend, het is heet en het zout vreet de huid aan. Daar kwam hij tegen in opstand en heeft hij andere mensen weten te verenigen.
Wat Churmer leert van het verhaal van zijn held is dat je moet doorzetten. Anderen kunnen je vervelend vinden maar alleen daarmee kun je veranderingen tot stand brengen.
Tumbakoning
Muziek is van Luis Moka met het nummer Piskado. Luis Moka is dit jaar de Tumbakoning van Bonaire. In de Tumba politiek bespot, het leven van de mensen en waar ze zich zorgen over maken. Carnaval is dat dan ook, een protest.
Kunuku
Geboren op Bonaire en koestert hij mooie herinneringen aan de boerderij, de kunuku, van zijn oma. Maïs, bonen en pompoenen werden er verbouwd. Gewassen waar het te heet voor geworden is om te verbouwen omdat de zaden moeilijker ontkiemen. Het gevolg is dat er minder voedsel verbouwd kan worden maar ook dat er minder vaak oogstfeesten gevierd kunnen worden. En dat is een belangrijke Bonairiaanse traditie die op de tocht staat.
Muziek is van Grupo Watapana met het nummer Remailo. Een heel bekend nummer rond oogstfeesten. Een mooi moment waarop mensen samen dansen en samen eten.
Solidariteit
In 1953 waren mensen van de eilanden en Suriname solidair met de slachtoffers van de Watersnoodramp. Nu worden diezelfde mensen die getroffen worden door de gevolgen van klimaatverandering vergeten. Omgekeerd mist Churmer die solidariteit.
Muziek is van Grupo Watapana met Remailo. Een jonge activistische muzikant die oproept tot verbinding.
In 2012 Nederland gekomen om te studeren was de overgang groot voor onze hoofdgast. Van een kleine eiland naar een groot land was een grote sprong. Gelukkig kon hij in een studentenwoning terecht waar hij woonde met twee vrienden uit Curaçao, met wie hij zich kon identificeren.
Naast zijn werk vindt Churmer een uitlaatklep in het dansen, in Bachata. Het nummer Obsesion van Aventura geeft een goed idee van deze stijl die oorspronkelijk uit de Dominicaanse Republiek komt.
Tweede Uur
Het tweede uur begint met een goed gesprek met een luisteraar die nieuwsgierig is naar en goede vragen stelt over het waterbeheer en bodemsamenstelling van Bonaire.
Daarna is het tijd voor muziek: Baila ku’bo van Semii Marten. Het vertelt het verhaal van massaontslag door Nederlands beleid waar consultants heel goed aan verdienen.
Voor Greenpeace reisde Churmer naar Vanuatu, een eilandengroep in de Stille Oceaan, waar hij een duidelijk beeld kreeg van wat de gevolgen van klimaatverandering kunnen zijn voor een eiland. En dat vond hij heel confronterend.
Een luisteraar uit Sittard vraagt wat hij zou kunnen doen. Churmer zegt dat je goed gebruik moet maken van je stemrecht en moet stemmen op een partij die oog heeft voor de eilanden en een ander punt is het steunen van Greenpeace in deze zaak tegen de staat.
Een ander wil weten wat de eigen verantwoordelijkheid van Bonaire is. Churmer wijst op de oorzaken van de klimaatcrisis en dat die voor rekening moet zijn van de landen die veel uitstoten. Wat ze op het eiland wel kunnen doen is zuiniger omgaan met energie. Maar als tegelijkertijd de uitstoot hier blijft doorgaan dan is dat water naar de zee dragen. En het is een plicht van de overheid om goed te zorgen voor al haar burgers.
Podcast De vergeten Klimaatcrisis
In het tweede half uur en het begin van de derde uur afleveringen van de podcast de Vergeten Klimaatcrisis (2022) van John Samson. In de serie duikt John in de gevolgen van de klimaatcrisis voor de Caribische eilanden. In deze twee afleveringen reist hij af naar Saba. Het enige plek in het Koninkrijk met tropisch regenwoud dat bedreigd wordt klimaatverandering.
Het kan dus levensgevaarlijk worden met vallende rotsblokken bijvoorbeeld, maar je hoorde ook hoe mooi en respectvol mensen daar omgaan met het witte goud.. water.
De zesde en laatste aflevering komt in het derde uur en daarin staat Sint-Eustatius centraal. Op dit eiland zorgen duizenden geiten voor problemen omdat ze alles kaalvreten.
Verrassende stap Sint-Maarten
De parlementsverkiezingen op Sint-Maarten waren in het voordeel van de partij National Alliance. Maar de onderhandelingen hebben tot een verrassende stap geleid van de oppositie. Correspondent Oscar van Dam legt uit welke zet dat is geweest en tot welke gevolgen dat leidt.
Luchthaven
We blijven nog even op Sint-Maarten want daar is een nieuwe vertrekhal geopend op het Prinses Juliana International Airport. De luchthaven werd vernield tijdens orkaan Irma in 2017. CEO van het vliegveld Brian Mingo vertelt over waarom de mensen op Sint-Maarten dat zo belangrijk vinden.
| Luister hier de uitzending terug |
- De Nacht van Caribisch Netwerk (NTR) wordt elke donderdagnacht uitgezonden.
- Live op NPO Radio 1, van 02.00 tot 05.00 uur/Nederland & 21.00 tot 00.00 uur/Cariben
- Meepraten tijdens de uitzending? Graag! Download alvast de app van NPO Radio 1 op jouw mobiel en stuur Guillano een bericht tijdens de show.
