repetitie van Katibu di shon in Enschede, foto: Jamila Baaziz
ENSCHEDE – Katibu di shon, de eerste Papiamentstalige opera in de geschiedenis, gaat maandag 1 juli in première op de dag dat 150 jaar afschaffing van de slavernij herdacht wordt in Nederland. “Het is mijn missie om dit cadeau achter te laten voor mijn eigen mensen en voor de operawereld”, zegt initiatiefnemer Tania Kross. Voor haar is het een droom die eindelijk uitkomt.
Reportage over Katibu di shon (bijdrage: Jamila Baaziz)
Voor het eerst oefenen de operazangers in hun toneelkleding het stuk op het podium van de schouwburg in Enschede en bekijken ze hoe ze zich het best kunnen voortbewegen op de plateaus die het decor vormen. Begeleid door een piano nemen ze de opera door. Tussentijds worden hier en daar nog wat aanpassingen gedaan door regisseur Monique Wagemakers. Het komt niet elke dag voor dat een gloednieuwe opera het levenslicht ziet, dus alles moet perfect zijn.
Rijkdom
Tania Kross: “Het is in de loop der jaren echt mijn missie geworden om de rijkdom van onze cultuur, de schoonheid van de muziek, literatuur en nu ook beeld in deze vorm te laten gieten. Dit moest en zou er komen.” Toch was het lange tijd niet zo vanzelfsprekend dat deze opera er kwam. Opera’s zijn duur om te maken dus het duurde uiteindelijk acht jaar voor het resultaat er nu echt is. De Nationale Reisopera produceert de voorstelling. Als er genoeg geld is zal de opera ook naar Curaçao komen, maar dat is nog niet zeker.
Papiaments is een goede taal om opera in te zingen, vindt Kross. “Voor mij is het natuurlijk mijn moedertaal, maar ook mijn collega’s vinden het een prachtige taal. Het koor heeft het vrij makkelijk opgepikt. En componist Randal Corsen heeft de klemtoon van de taal verwerkt in de muziek. Voor mij is het heerlijk. Ik zing opera’s in alle talen. Normaal vertaal je de tekst dan naar je eigen taal om de essentie van de woorden te begrijpen. Nu hoeft dat niet.”
Vrijheid
Voor muzikant Randal Corsen is het de eerste keer dat hij een opera componeert. Hij bereidde zich gedegen voor en ondervond gaandeweg de vrijheid die een opera met zich meebrengt: “Normaal moet je rekening houden met de opbouw van een nummer en ben je beperkt in de lengte. Nu kon ik alsmaar verder te ontwikkelen.”
In Katibu di shon is de stijl van Corsens muziek herkenbaar: “Je hoort het in de klanken en de notenkeuzes. Ik kom uit Curaçao, dus dat zit er ook in, net als de invloeden uit de jazz die ik vaak speel. Maar het is ook een opera, het is klassieke muziek die door iedereen te spelen is, de essentie van de Curaçaose muziek zit in de noten.” Hij is trots dat hij positief commentaar krijgt van de ervaren operamensen die bij de productie betrokken zijn: “Dat is een groot compliment. En het is mooi dat zij mijn muziek nu uitvoeren.”
Smaakt deze operacompositie naar meer? “Het zou geweldig zijn om nog eens zo’n kans te krijgen, maar ik ben tegelijkertijd ook muzikant. Als dit de enige keer is dat wij zoiets doen, is dat al een bijzonder feit. We schrijven toch geschiedenis. Corsen hoopt vooral dat de opera in de toekomst vaker opgevoerd gaat worden. “Laten we daarmee beginnen. Als dat gebeurt, ben ik al een tevreden mens.”
Katibu di shon is maandag 1 juli te zien in de schouwburg van Amsterdam ter gelegenheid van de herdenking van 150 jaar afschaffing van de slavernij. Het libretto is geschreven door oud-gevolmachtigd minister Carel de Haseth. De opera vertelt het verhaal van de vriendschap tussen slaveneigenaar Wilmu en zijn slaaf Luis en hun gezamenlijke liefde voor de slavin Anita. Deze driehoeksverhouding mondt uit in een confrontatie tussen de slaaf en zijn meester.
door: Jamila Baaziz