WILLEMSTAD – In een kleine gemeenschap als Curaçao is het lastig om volledige onafhankelijkheid van de journalistiek na te streven. Lastig, maar niet onmogelijk. Daar waren alle panelleden het over eens tijdens de viering van het vijfjarig bestaan van Caribisch Netwerk donderdag op Curaçao.
Journalisten Jo Anne Da Costa Gomez (TV Direct), Oscar van Dam (ANP, Extra, Paradise FM), Yves Cooper (zelfstandig journalist) en Mavis Albertina (Nos Pais TV) lieten tijdens de paneldiscussie hun licht schijnen over de kwaliteit van de media op Curaçao. En hoewel zij in hun argumenten ieder hun eigen nuances aanbrengen, zijn ze het in grote lijnen met elkaar eens.
Zo erkennen ze allemaal dat het moeilijk is om objectief te blijven op een eiland met slechts 160.000 inwoners. Berichten raken algauw vrienden, familie of andere bekenden. Doordat er enkel commerciële media zijn, hebben adverteerders een flinke vinger in de pap. En het is geen uitzondering dat de eigenaar van een medium meedraait op de redactie, waardoor belangenverstrengeling op de loer ligt.
Keynote speaker en onderzoeker Renske Pin over de conclusies van eerdere onderzoeken naar de onafhankelijkheid van media op Curaçao
Goede versus slechte journalistiek
UNESCO en Transparancy International kaartten dergelijke problemen al aan in de rapporten die zij presteerden in 2013 en 2016. Maar tijdens de bijeenkomst donderdag bleek er maar weinig met de bijbehorende aanbevelingen te zijn gedaan. Toch durven de panelleden – die overigens zelf zeggen onafhankelijkheid na te streven – hardop te dromen van een beter journalistiek landschap.
Op eentje na: Cooper, die om die reden zelfstandig journalist is geworden. De ‘slechte journalistiek’ heeft volgens hem de wedstrijd gewonnen van de goede. En daar heeft Cooper zich naar eigen zeggen bij neergelegd. “De media zijn afhankelijk van advertentie-inkomsten. Journalistieke media hebben hun integriteit verkocht aan de commercie”, zegt hij stellig tijdens de bijeenkomst.
Foto: Elodie Kint
Geen censuur
Van Dam gaat daar niet zo zeer tegenin, maar zegt daarnaast wel een heel andere kant van de medaille te zien. “Wat ik ervaar is dat heel veel journalisten heel hard werken om het nieuws te brengen. Misschien is niet iedereen altijd objectief. Maar godzijdank hebben we de mogelijkheid om als pers te brengen wat we willen. Er is zeker geen censuur.”
Ook Albertina van Nos País TV is minder pessimistisch. Volgens haar heeft onafhankelijke, objectieve journalistiek op Curaçao wel degelijk bestaansrecht. “Als je integer bent en mensen je vertrouwen”, stelt zij als voorwaarden. “Mensen moeten weten dat je woord je woord is. En als dat duidelijk is, dan hebben zij niets meer om in twijfel te trekken. Dan gaan ze vanzelf met je mee.”
Vicieuze cirkels
Volgens Jo-Ann Da Costa Gomez is het niet zo simpel. Zij benoemt een aantal vicieuze cirkels ‘waar de media op Curaçao maar niet uitkomen’. Zoals de vraag en het aanbod van nieuws – “Mensen smullen van verslaggevers die suggestieve vragen stellen.” De pers heeft zelf het slechte imago versterkt door negatief over elkaar te berichten. En dan is er de opkomst van social media waardoor fake news een podium krijgt.
Die cirkels moeten, als het aan Da Costa Gomez ligt, eerst doorbroken worden. Zij sluit zich aan bij één van de aanbevelingen die UNESCO in 2016 al deed: Verenig journalisten. “Om een soort ‘gedragscode’ te creëren en de andere leden van de pers te motiveren zich daaraan te houden.” Met een ‘groot weerbaar blok’ dat staat voor de journalistieke waarden zou er zomaar een verandering ingezet kunnen worden, zegt Da Costa Gomez hoopvol.
Netwerk voor journalisten
|
