KRALENDIJK – Op het moment dat de stembussen in Nederland sluiten mag er in kiesdistrict 20 nog vijf uur gestemd worden. In district Bonaire, waaronder ook Saba en Sint Eustatius vallen, is stemmen voor de Tweede Kamer niet populair. In 2012 kwam nauwelijks een kwart opdagen.
Hoewel er op Bonaire geen rijen van kiezers staan, zoals op sommige plaatsen in Nederland, is de opkomst ‘boven verwachting’, zeggen de voorzitters van drie van de zes stembureaus halverwege de dag. Een vierde wil daar niets over zeggen en verwijst naar het Hoofdstembureau, maar dat is niet bereikbaar. Maar zelfs bij een hogere opkomst dan in 2012 lijkt het onwaarschijnlijk dat de drempel van 50 procent gehaald wordt.
Ramsonsito Booi en enkele willekeurige kiezers in gesprek met Gijs van den Heuvel
Boycot
De beweging Nos ke Boneiru bèk (NKBB) van James Finies zegt dat honderden mensen gehoor gegeven aan zijn oproep om stempassen te vernietigen of bij hem in te leveren. Finies vindt dat Nederland Bonaire koloniaal bestuurt en geen respect heeft voor de bevolking.
Op verkiezingsdag wappert er in Rincon toch nog een partijvlag. Foto: Gijs van den Heuvel
Bij het drukste stembureau, Jong Bonaire in het centrum van Kralendijk, lopen we Ramonsito Booi tegen het lijf. Hij is een van architecten van de huidige status van Bonaire als openbaar lichaam ofwel bijzondere gemeente van Nederland. “Ik stem CDA of D66”, zegt hij bij de ingang. “Mensen die niet gaan stemmen weten niet wat democratie betekent.” Dat er dingen niet goed gaan is geen reden om niet te stemmen. “Je behoort je stem uit te dragen, zodat je later je mond open kunt doen.”
Boneriaanse belangen
CDA lijkt op Bonaire favoriet als willekeurige kiezers gevraagd wordt wat ze gaan stemmen of gestemd hebben. Ook D66 heeft aanhang. “Ik heb op Ineke van Gent van GroenLinks gestemd”, zegt een kiezer bij stembureau Nort Saliña. Het voormalige Tweede Kamerlid is lijstduwer van de partij van Jesse Klaver. “Zij is altijd opgekomen voor de belangen van Bonaire.”
Geen rijen, maar de aanloop bij stembureau Jong Bonaire is ‘boven verwachting’. Foto: Gijs van den Heuvel
Een jonge stemmer wil graag laten weten dat hij op de Piratenpartij had willen stemmen. “Maar die is hier niet vertegenwoordigd.” Hem is het blijkbaar ontgaan dat deze partij onvoldoende steunverklaringen heeft gekregen op Bonaire. “Ik heb nu op mijn tweede keus gestemd.” Wat dat is wil hij niet zeggen.
Stemrecht
Een oudere kiezer bij Jong Bonaire zegt blanco te gaan stemmen. Hij is het met NKBB eens dat Nederland niet goed omgaat met de Caribische bijzondere gemeentes. “Maar je moet toch gebruik maken van je stemrecht.”
