De VVD Bonaire bij de oprichting in mei 2013.
HILVERSUM – Gerard van den Tweel, oprichter van de VVD Bonaire, kreeg naar eigen zeggen alleen een mededeling van het hoofdbestuur van de partij. Het was eind 2015 en de VVD op Bonaire hield op te bestaan.
“Dat was in opdracht van het nieuwe hoofdbestuur van de VVD. Het oude hoofdbestuurjuichte het echter wel toe”, zegt Van den Tweel. Hij had het zich bij de oprichting, in mei 2013, anders voorgesteld. “Op Bonaire wonen 18.000 mensen, waaronder ook liberalen”, zegt hij. “In 2012 met Tweede Kamerverkiezingen hadden we 485 stemmen. 1 zetel is ongeveer 800 stemmen. Dus er was toen animo.”
Met een VVD-afdeling op Bonaire moest dat aantal kiezers uitgebreid worden. De Europese verkiezingen in 2014 zijn een eerste graadmeter. De VVD haalt op het eiland zo’n 200 stemmen op, maar veel animo is er niet. Het opkomstpercentage is, inclusief ongeldige en blanco stemmen, 11,5 procent. Dat is ruim onder het gemiddelde in Nederland (37,3 procent) en Europa (42,6).
Lokale partij
Ondertussen staat Nederland er na de staatkundige hervormingen van 10-10-’10 niet best op bij de lokale bevolking. “De Bonairiaanse bevolking is niet klaar voor de VVD in de verkiezingen. Het volk is anti-makamba en anti-VVD”, zegt secretaris Hans Els in augustus 2014. Van den Tweel spreekt dat tegen: “Dit hebben we als Bonairiaanse VVD’ers persoonlijk niet zo ervaren”, zegt hij nu.
Dat neemt volgens Van den Tweel niet weg dat de traditionele rood-groene (PDB/UPB) hegemonie in politiek Bonaire moeilijk te doorbreken is. Hij blijft erbij dat er wel degelijk enthousiasme bestond voor een liberaal geluid. “Maar een lokale liberale partij was wellicht beter geweest.”
Armoede
Een belangrijke oorzaak voor de magere resultaten van de VVD Bonaire is dat de armoede na 10-10-’10 explosief stijgt. Van den Tweel: “Het kabinet van de PVDA en VVD heeft niet genoeg gereageerd op de behoeftes of tekortkomingen in het beleid tegenover de BES-eilanden. Dat geldt met name voor Bonaire, waarvoor de PVDA de verantwoordelijkheid droeg en nog steeds draagt in het kabinet.”
De PVDA krijgt van onder uit de zak. Die partij heeft volgens de VVD’er ‘weinig of geen interesse in de BES-eilanden’. “Dit gebrek aan aandacht en daadkracht van met name de PVDA heeft het er toe geleid dat er een anti-makambasfeer is ontstaan, met als concreet resultaat de afwijzing bij het referendum.”
Op 18 december 2015 hield Bonaire een referendum over de invulling van de staatkundige band met Nederland. Liefst 68 procent van de Bonairianen stemde tegen.
Politieke ambities
Van den Tweel, in Nederland al jaren politiek actief, heeft op Bonaire geen politieke ambities meer. Ook niet bij een andere partij, zegt hij.
Door Pieter Hofmann