Lange tijd bestond de bescherming van de lora vooral op papier – foto: Janita Monna
KRALENDIJK – De wereld is op zaterdagochtend half zes nog niet begonnen. Overal is het donker. Ook bij Fontein. Alleen de zaklamp van Michaela geeft licht. Ze gaat voorop bij de beklimming van een lage, maar scherpe rots. Eenmaal boven is het uitkijkpunt. Nu zijn onder de sterren alleen vaag de contouren te zien van rotswanden en bomen. Straks, als de zon opkomt, moet vooral de amandelboom in het dal goed in de gaten gehouden worden. Dan worden de lora’s wakker en vliegen ze uit.
Elk jaar, op de laatste zaterdag van januari, worden op Bonaire de lora’s geteld. Medewerkers van de Echo Foundation, die op het eiland toezien op het behoud en bescherming van de papegaaiensoort, het Openbaar Lichaam Bonaire, rangers van Stinapa, en een grote groep vrijwilligers, tellen op verschillende plekken op het eiland het aantal papegaaien dat ’s ochtends vroeg de pleisterplaats verlaat.
Lauren Schmaltz geeft uitleg over de lorateling – foto: Janita Monna
Dubbel tellen
De vrijwilligers waren woensdag aanwezig bij de instructieavond, waar Lauren Schmaltz van Echo vertelde hoe de ‘Amazona barbadensis’, de geelvleugelamazone papegaai, van de parkiet kan worden onderscheiden en hoe te voorkomen dat lora’s dubbel worden geteld. Ze laat een tekening zien vol pijlen en tijden: vliegbewegingen van de vogels.
Bij Fontein is rond kwart voor zeven het eerste schelle papegaaiengekrijs te horen. “Dit zijn niet die van ons”, weet Michaela. Ook zij werkt bij Echo. “Deze kreten komen vanachter die rots.” Het is bijna zeven uur als ze met z’n allen uitvliegen: “Eén, twee, drie, vier…” zo in de lucht is het nog niet eenvoudig vogels tellen. Michaela telt 29. Iets later gevolgd door nog een troepje. In totaal worden vandaag bij Fontein 45 vogels gezien. “Dat is weinig”, zegt Michaela. “Er zijn hier vaak zo’n tweehonderd.” Die grote aantallen zitten vandaag vooral in de woonwijken. Daar zijn soms wel 300 lora’s geteld.
Ook de nieuwe directer van Stinapa, Herman Sieben, deed mee. “Waar ik zat, in het nationaal park, telde ik er vijftien.” Sieben is een geoefend vogelaar, maar lora’s tellen was nog lastig. “Je ziet een groep wegvliegen, het volgende moment komen er een paar terug. Je moet echt aan alle kant goed opletten.”
Bescherming op papier
Peter Montanus, beleidsadviseur natuur en milieu bij de lokale overheid, is al jaren betrokken bij de loratelling: “Deze papegaaiensoort, die ook in Venezuela voorkomt, is beschermd”, legt hij uit, “maar lange tijd bestond die bescherming vooral op papier. Nesten werden gestroopt en lora’s waren geliefd als huisdier – ze zijn ontzettend intelligent.” Sinds de Stichting Salba nos lora (red onze lora) meer dan tien jaar geleden begon met bewustwordingscampagnes en het stropen van nesten streng werd bestraft, groeit de populatie weer. De Echo Foundation heeft het werk nu overgenomen.
Zaterdag worden er 900 papegaaien geteld, minder dan de ruim 1.000 van afgelopen jaar. “Het aantal dat vandaag geteld is, zegt hoeveel papegaaien er minimaal op het eiland zijn. Dat er in Fontein dit jaar relatief weinig lora’s waren, kan samenhangen met de droogte”, denkt Montanus. “Papegaaien eten fruit, bloemen. En als er in het wild niet voldoende voedsel is, zoeken ze het elders. Dan gaan ze naar de mensen.”
Door Janita Monna