Het ZVK kantoor op Bonaire – foto: Belkis Osepa
KRALENDIJK – Zelfs met de verschraling per 1 januari van het pakket uitkeringen in Nederland, hebben de inwoners van de Nederlandse gemeenten in de Cariben minder rechten als het gaat om sociale uitkeringen.
In Nederland zijn er voor veel verschillende omstandigheden verschillende tegemoetkomingen. Afhankelijk van leeftijd en leefsituatie is er voor wie dat nodig heeft een steuntje in de rug dat is aangepast aan de persoonlijke omstandigheden. Voor wie geboren en getogen is op Bonaire, St. Eustatius of Saba (BES) is er maar één soort uitkering: de Onderstand. Dat is één vast bedrag voor iedere Caribische Nederlander die werkloos of arbeidsongeschikt is.
De regel is simpel. Inwoners van Caribisch Nederland die ouder zijn dan 18 jaar en al minstens 5 jaar op één van de eilanden wonen kunnen aanspraak maken op Onderstand als ze zelf niet in staat zijn om voldoende te verdienen om in hun levensonderhoud te voorzien.
In 2015 is het basisbedrag van de Onderstand op Bonaire vastgesteld op dollar 90 dollar per twee weken. Dat is het één dollar meer dan vorig jaar.
Het recht op Onderstand valt weg als je partner een inkomen heeft, al is dat slechts het minimumloon. Op het basisbedrag van de Onderstand komt soms nog een kleine individuele toeslag, bijvoorbeeld voor wie zelfstandig woont, iemand met kinderen of wie dure zorg nodig heeft.
“Er kunnen verschillen zijn met Nederland doordat de omvang van de eilanden, de geografische ligging en economische ontwikkeling van de eilanden verschillen met Nederland”, zegt een medewerker van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op Bonaire, de afdeling waar je onderstand kan aanvragen.
Maar voor de Bonairiaanse Nederlander is er geen overbruggingsuitkering, partnertoeslag, combinatiekorting, asbestregeling, huurtoeslag, mantelzorgcomplement of zorgtoeslag.
Wat is er wel?
Kinderbijslag, een bedrag tussen de 191 en 273 euro per kind per kwartaal voor iedereen zoals men dat in Nederland gewend is gaat er op Bonaire niet komen.
Vanaf 2016 kunnen Bonairianen, volgens een medewerker van de Sociale Dienst op Bonaire, maandelijks waarschijnlijk 38 dollar per kind verwachten.
Onderwijs
Op Bonaire is er een bijzondere onderstand voor ouders die minder verdienen dan het minimumloon en kinderen hebben op de middelbare school. Het is jaarlijks een eenmalig bedrag voor schoolspullen. Er is geen tegemoetkoming voor ouders met gehandicapte kinderen. In Nederland heb je daarvoor dubbele kindertoeslag en nog een extra bedrag van 1.460 euro voor een alleenstaande ouder of alleenverdiener.
Sociale Zaken
Behalve dat op Bonaire het minimumloon zowat op de helft ligt van in Nederland en de pensioenen veel kleiner zijn is, als er al iets wordt uitgekeerd, het Bonairiaanse bedrag niet met het Nederlandse te vergelijken terwijl de kosten van levensonderhoud hoger liggen dan in Nederland.
Zo heb je op Bonaire de AOV, AWW, Wet Ongevallenverzekering en de Wet Ziekteverzekering, vergelijkbaar met de AOW, de Nabestaandenwet en de Ziektewet in Nederland, maar de bedragen liggen veel lager.
Wie echter uit Nederland naar Bonaire trekt hoeft niet mee te doen met het lagere lokale niveau. Wie uitgezonden wordt kan de uitkering die hij in Nederland genoot ‘meenemen’ naar het eiland. Zo kan wie al aanspraak kon maken op AOW, WAO, WAZ, WIA, ANW of de Ziektewet, daar in het zonnetje lekker van verder genieten.
Wie een overzicht wil van de regelingen in Nederland en Bonaire kan deze websites raadplegen:
Sociale verzekeringen en bijstandsuitkeringen per 1 januari 2015
Indexering uitkeringsbedragen 2015 BES
Subsidies, uitkeringen en toeslagen
Door Sofie Custers