Vroeg in de ochtend bij de protestplek | foto: Belkis Osepa
KRALENDIJK – “Er zijn nog mogelijkheden voor een oplossing. Zodra ik dat niet meer zie, kan ik minder invloed uitoefenen om de situatie te kalmeren.” James Finies, leider van de pro referendumgroep Nos Ke Boneiru Bèk (NKBB) klinkt niet optimistisch. Er klinkt teleurstelling, boosheid en verbittering bij de aanwezige demonstranten. Nieuwe acties tegen de manifestatie van NKBB zijn niet uit te sluiten.
De spanning is voelbaar bij het hek van het bestuurskantoor van Bonaire na ruim zestig dagen protest. NKBB had allang op een doorbraak gehoopt. Een doorbraak om een staatkundige referendum te organiseren voor de lokale verkiezingen op 18 maart.
Volgens NKBB is het referendum van invloed op de huidige staatkundige status van Bonaire. Toch denkt Finies dat een referendum nog kan plaatsvinden. “We blijven daarvoor aandacht vragen. Maar het volk verliest haar geduld. Ze zijn het beu. Mensen zeggen: Laat ons weten als je het niet meer aan kan.”
Incidenten
De spanningen zijn niet alleen merkbaar op de plek van het protest. Een reeks incidenten de afgelopen weken worden ook in relatie gebracht met de manifestatie. Onbekenden bekladden muren in Playa en een monument ten zuiden van Bonaire. Grievende en beledigende teksten waren te lezen gepaard met de tekening van een hakenkruis. Ook de sabotage van het stroomnetwerk begin januari die een totale blackout veroorzaakte, wordt informeel aan de protestgroep toegeschreven.
De interpretatie van een uitnodiging aan James Finies om maandag op bezoek te komen bij hoofdofficier van Justitie Henry Hambeukers voor een persoonlijke kennismaking, typeert de spanningen. Finies kwam op gesprek geflankeerd met zijn advocaat en een medestander.
Het Openbaar Ministerie (OM) stuurt dezelfde dag een persbericht met uitleg. Bij het overbrengen van de uitnodiging is niet duidelijk geworden dat het om een persoonlijke kennismaking ging. “Hij kreeg de indruk of heeft rekening gehouden dat hij als leider van NKBB en in het kader van enig strafrechtelijk onderzoek voor een gesprek bij het OM was uitgenodigd.” Hambeukers benadrukte dat hij Finies niet heeft gesproken als getuige of verdachte.
Niet ongestoord
Afgelopen zaterdag hebben fractieleiders in de eilandraad urgent vergaderd over de langdurende manifestatie. Er zijn geen concrete afspraken gemaakt. Vooral de regeringspartijen vinden dat de manifestanten niet ongestoord door kunnen gaan. Een poging van gezaghebber Edison Rijna begin december om een halt toe te roepen aan de manifestatie, strandde.
Finies is zich ervan bewust dat de situatie uit de hand kan lopen. Hij zegt zelf de incidententen uit de krant te hebben vernomen. “Ze uiten zich zo, omdat zij zich onderdrukt voelen. Door manipulatie en chantage kunnen zij zich niet vrij uiten. Het heeft natuurlijk met onze strijd te maken, maar ik heb daar geen opdracht voor gegeven.”
Oorlog
Hij stelt zijn medestanders toch nog onder controle te hebben. “Het protest kan netjes en vreedzaam verlopen. Maar ik weet dat zij bereid zijn het anders aan te pakken. Ik ben een leider, maar als het niet gaat, ben ik niet iemand die zegt: blijf zitten en sterf maar.”
Hoewel Finies aangeeft de radicale uitingen niet goed te keuren, is zijn verbittering toch te merken. “We zitten in een oorlog. Dat gebeurt er als je iemands rechten wegneemt. Onze macht is weggenomen. We zijn alles aan het verliezen. Ik keur het niet goed als de strijd een militante richting opgaat. Aan de andere kant wat doe je tijdens een oorlog; laat je je doden of vecht je terug? De ernst van de situatie moet worden ingezien.”
Door Belkis Osepa