De schietpartij bij Hato in juli dit jaar was een afrekening tussen de gangs No Limit Soldiers en Buena Vista City – foto: José de Bruin
WILLEMSTAD – “Gangs en armoede gaan hand in hand. Waar gangs zijn is armoede, maar niet overal waar armoede is bestaan ook gangs.”
Dit zegt de Amerikaanse criminoloog Ed Maguire. Hij rijdt met de Curaçaose criminologe Nelly Schotborgh door de armere wijken – Koraal Specht, Seru Papaya, Otrobanda, Buena Vista, Seru Fortuna- van Curaçao. “Dit eiland heeft zichtbaar met gangs te maken gekregen bij de moord op Helmin Wiels en bij de schietpartij op de luchthaven. Om die reden ben ik hier naartoe gehaald.”
Graffiti
Op straat zijn weinig tekenen te vinden van actieve gangs, valt Maguire op. “Ik denk dat Curaçao één van de gebieden in deze regio is waar de minste gang-gerelateerde graffiti te vinden is op straat. In veel landen drukken zij zich via deze manier uit, maar hier zie je het weinig.” Op zijn telefoon laat Maguire foto’s zien van de graffiti die hij is tegengekomen, maar meer dan vulgaire taal in het Papiaments staat er niet op.
Een politieman rijdt met Schotborgh en Maguire rond. “Jongens op fietsjes fluiten naar elkaar als ze ons zien en verspreiden zich. Dat zijn drugsdealers”, vertelt de agent. Hij kent de verhalen in deze wijken en weet wat er achter de voordeur gebeurt. Huiselijk geweld, tienerzwangerschappen, werkloosheid en jongeren die niet meer naar school gaan. “Wat mij opvalt, is het gebrek aan perspectief in deze wijken”, zegt Schotborgh. Hoeveel gangs er daadwerkelijk op Curaçao zijn, is volgens haar moeilijk aan te geven. “Er zijn verschillende criminele groeperingen die zichzelf een naam hebben gegeven. Ze zijn lang niet altijd wijkgebonden en werken soms samen.”
25 moorden per jaar
Afhankelijk van wat voor crimineel delict er op de planning staat – gewapende overval, moord, drugshandel – worden verschillende criminele groeperingen ingeschakeld, weet Schotborgh. “Het loopt in elkaar over. Dit heeft jaren de tijd gehad om te groeien, we zitten met een vrij complexe criminaliteitsproblematiek. Van een heel hoog aantal overvallen tot een heel hoog cijfer van moord en doodslag. Met een gemiddelde van 25 moorden per jaar op een inwonersaantal van 150.000 mensen komen we in de buurt van de top tien wereldwijd.”
Rapporten zijn er genoeg. Schotborgh: “Enerzijds ben ik positief verrast over wat er aan gegevens ligt. Aan de andere kant deelt men de informatie niet met elkaar. We weten al zo lang dat het niet goed gaat, maar kennelijk lukt het ons niet om over te gaan tot het uitvoeren van aanbevelingen.” Maguire geeft aan dat Curaçao het wiel niet opnieuw hoeft uit te vinden. “Het gaat om preventie, interventie en onderdrukking van gang-problematiek.”
Grote opkomst
Tijdens een bijeenkomst voor verschillende ministeries is de opkomst groot, zegt Maguire. “Dit is veelbelovend. Ik heb ze handvaten gegeven op alle drie de punten. De ministeries kunnen het probleem niet alleen oplossen. Ze hebben de gemeenschap nodig. Door corruptieproblemen zijn de mensen bang om ergens bij betrokken te worden, ze sluiten hun ogen. Of de bevolking bereid is mee te werken hangt af van het feit of ze de politie vertrouwen.”
Kerk en sport
Als de rondrit eindigt, heeft Maguire twee hoopgevende dingen gezien. “Er wordt hier veel gehonkbald, deze sport leeft in de wijken en onder de jongeren. Daarnaast zijn er veel kerken die, wat mij is verteld, goed worden bezocht. Dit zijn twee beschermende factoren die erg belangrijk zijn voor jongeren om op het rechte pad te blijven.”
Door Anneke Polak