Wassila Hachchi van D66 tijdens het debat over de Kieswet
DEN HAAG – Niet-Nederlanders kunnen dit voorjaar waarschijnlijk zowel kiezen als gekozen worden bij de eilandsraadsverkiezingen in Caribisch Nederland.
De Tweede Kamer stemt dinsdag 14 oktober over een wetswijziging van de Kieswet die dit mogelijk moet maken.
Eind september leek het erop dat de wetswijziging op de lange baan zou gaan. Niet vanwege discussie over dit actief en passief kiesrecht voor niet-Nederlanders, maar omdat dezelfde wet er ook voor zorgt dat niet-Nederlanders hun kiesrecht voor de eilandsraad na 2019 mogelijk helemaal kwijtraken. De meeste partijen willen dat niet, omdat zij vinden dat ook niet-Nederlanders in Caribisch Nederland politieke invloed moeten kunnen hebben via de eilandsraad.
Op aandringen van D66, SP en ChristenUnie – en met bijval van de VVD – moet minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken daarom eind september tijdens het eerste deel van het debat toezeggen onderzoek te gaan doen naar de mogelijkheden voor een Kiescollege. Dit Kiescollege moet een oplossing bieden voor het probleem met het stemrecht in Caribisch Nederland. Het debat zou pas na dit onderzoek weer verder gaan begin 2015.
Enkele dagen na het debat blijkt echter dat de Kamer het onderzoek van Plasterk niet kan afwachten. Niet-Nederlanders kunnen anders dit voorjaar niet gekozen worden bij de eilandsraadsverkiezingen. Om het passief kiesrecht van deze groep mensen -1121 personen aldus Plasterk -niet in gevaar te brengen op korte termijn hopen de kritische partijen nu dat het onderzoek naar een Kiescollege genoeg mogelijkheden biedt voor een langetermijnoplossing.
Principekwestie
Dat niet-Nederlanders hun kiesrecht weer kwijt kunnen raken door een wetswijziging komt door een principieel standpunt in de Nederlandse politiek dat niet-Nederlanders geen invloed mogen hebben op de samenstelling van de Eerste en Tweede Kamer. In de voorgestelde wetswijziging staat dat de eilandsraadsleden mee gaan stemmen voor de Eerste Kamer. En daar zijn de partijen faliekant op tegen.
Het kiesrecht van niet-Nederlanders in Caribisch Nederland is voor een meerderheid van de Tweede Kamer daardoor uiteindelijk minder belangrijk dan die principekwestie. Het is nu afwachten wat de Eerste Kamer gaat doen, een meerderheid van partijen heeft daar eerder aangegeven dat het belangrijk is dat niet-Nederlanders hun kiesrecht voor de eilandsraad behouden.
Door Jamila Baaziz