Claire Romijn -foto: Jamila Baaziz
HILVERSUM – “Bereid je heel goed voor als je overweegt naar Nederland te komen.” Dat is het advies van docent en coach Claire Romijn aan Caribische jongeren die dromen van een betere toekomst in Nederland.
“Zorg dat je je meteen kunt inschrijven, zodat je direct een burgerservicenummer hebt. Regel een zorgverzekering en vraag alvast studiefinanciering aan. En verbeter je Nederlands. Je moet de taal goed kunnen lezen en schrijven.”
Het verhaal van Raylison Eisden (bijdrage: Jamila Baaziz)
Claire Romijn over de problemen van freemovers in Dichtbij Nederland
Romijn weet als geen ander tegen welke problemen Caribische freemovers aanlopen als ze de sprong naar Nederland wagen. Toen zij zelf ooit vanuit Curaçao naar Nederland kwam met haar gezin, volgde ze een sollicitatietraining en een computercursus. “Ondanks mijn HBO-opleiding merkte ik dat in Nederland alles anders gaat dan op Curaçao. Je moet altijd bereid zijn te leren en je kans pakken om succesvol te zijn.”
In haar werk op een ROC in Rotterdam ziet ze dat jongeren meestal niet weten wat hun rechten en plichten zijn en daardoor beginnen met een grote achterstand. “Hun familie heeft hen niet de waarheid verteld over het leven hier. Het is vooral moeilijk voor de kansarme jongeren die opgroeien in een moeilijk milieu. Zij komen vaak uit gebroken gezinnen en hebben soms geen goede opvoeding gehad.”
Raylison Eisden – foto: John Samson
Alles-loos
Dat familie en vrienden niet altijd vertellen hoe het leven in Nederland echt is, merkt ook de Curaçaose Raylison Eisden. Hij komt zeven jaar geleden naar Nederland met de hoop op een baan. De praktijk valt tegen: “Ik was een tijdje alles-loos. Dakloos, geldloos, werkeloos. Het dieptepunt was toen ik weg moest uit de woning van een vriendin. Ik stond op straat met al mijn spullen op de tram te wachten. Ik belde iedereen: ‘Wat moet ik doen? Ik zit op straat. Ik wil terug naar Curaçao’.”
Eisden vindt dat de Curaçaose regering veel betere voorlichting moet geven en er voor moet zorgen dat jongeren ook op Curaçao een goed leven kunnen leiden. “In Nederland heeft iedereen een bankpasje. Ik vind dat de regering jongeren een basisinkomen moeten geven van 600/700 gulden. Zodat ze kunnen overleven. Dan denk je wel goed na of je iets verkeerds wil gaan doen.” Hij heeft het idee om via YouTube jongeren te gaan voorlichten over het leven in Nederland. Zijn plan noemt hij Di Kaya Pa Komunidat (van de straat voor de gemeenschap, red.) en moet binnenkort starten.
Oplossing
De sleutel voor de oplossing van de problemen van freemovers ligt volgens alle ervaringsdeskundigen grotendeels op de eilanden zelf. Het lastige is alleen dat de groep moeilijk te bereiken is, er geen cijfers over bestaan en de jongeren niet georganiseerd zijn, zoals bijvoorbeeld bij bursalen wel het geval is. Voor hen is volop begeleiding en steun in Nederland.
Volgens Marilyn Alcalá-Wallé, die met haar eigen stichting Caribische studenten probeert te helpen problemen met de aflossing van studieschulden en voorlichting, is opvang van freemovers in Nederland ook heel belangrijk. Maar ook zij onderschrijft dat dit ingewikkeld is in de praktijk: “Er zijn op Curaçao weinig structurele activiteiten, maar het kan ook helpen als jongeren zich in Nederland makkelijker kunnen inschrijven. Dan is de kans dat ze achter raken met studie en betalingen kleiner.”
Doelgroepengeld
In Nederland is het begeleiden van freemovers en Antillianen sinds eind 2103 sowieso lastiger geworden, weet Romijn uit eigen ervaring. Als voorzitter van het Strategisch Antilliaans Arubaans Beraad (SAAB) in haar woonplaats Capelle a/d IJssel is haar rol als gesprekspartner voor de gemeente vervallen. Antillianen met problemen moeten aankloppen bij reguliere instanties. In de praktijk werkt dit niet altijd omdat het vertrouwen soms ontbreekt. “En mensen weten niet waar ze kunnen aankloppen voor hulp”, aldus Romijn.
Om als freemover toch te overleven en iets moois op te bouwen moeten ze daarom blijven zoeken en strijden, zegt Eisden. Hij heeft inmiddels werk als vuilnisman in Rotterdam, een kamer en probeert goed te zorgen voor zijn twee kinderen. Zijn geheim? “Het leven is als een oorlog. Je moet je problemen bij de bron aanpakken en niet blijven slapen. Je moet niet denken dat anderen het voor jou gaan regelen. Je met gewoon elke dag opstaan en reageren op vacatures en naar het uitzendbureau.”
Door Jamila Baaziz
Lees hier het verhaal van twee andere freemovers.