NIJMEGEN – Het zorgaanbod voor Antillianen met psychische problemen in Nijmegen moet beter.
Dat vindt welzijnswerker Reynaldo Chirino, die al ruim tien jaar Antillianen begeleidt.
Reportage over psychische zorg voor Antillianen in Nijmegen (bijdrage: Jamila Baaziz)
“Het gebrek aan expertise om Antillianen met psychische klachten goed te helpen, zorgt ervoor dat de kern van hun probleem niet opgelost wordt”, aldus Chirino. Hij ziet in de praktijk regelmatig dat mensen daardoor dieper in de ellende komen. “Dit leidt tot ernstige financiële problemen, uithuiszettingen en uiteindelijk tot meer criminaliteit”, aldus Chirino. “Maar dit zijn soms geen criminelen, het zijn patiënten. De rechter kan alleen niet beoordelen of er sprake is van psychische problemen, een verstandelijke beperking of een achterstand. Want er is nooit een diagnose gesteld.”
Cultuurbotsingen
Antillianen die in Nijmegen op zoek gaan naar hulp voor hun psychische problemen lopen bij zorginstanties geregeld aan tegen cultuurbotsingen, onbegrip en miscommunicatie. De kans is groot dat ze dan voortijdig stoppen met hun behandeling. Chirino kan dat wel verklaren: “Antillianen schamen zich er vaak voor om over psychische problemen te praten. Een behandelaar moet eerst het vertrouwen van een patiënt opbouwen. Pas daarna kan hij zijn protocollen afwerken.”
Harold is een van de Antillianen die geen vertrouwen meer heeft in de psychische zorg in zijn stad. Hij haakt af als hij voor een agressieprobleem bij een psychiater komt en deze tijdens een gesprek in slaap valt. “Waar ga je heen als de instanties je geen hulp bieden? Ik heb nu mezelf min of meer geholpen, maar ik voel dat mijn geduld opraakt. Ik hoop dat ik straks niet de verkeerde stap neem om iets te regelen. Dan is het weer foute boel.”
Probleem
Psychiater Mario Braakman onderschrijft dat Antillianen relatief weinig psychische hulp zoeken in de regio Nijmegen. “Ik weet dat ze niet zo graag komen, soms omdat ze hun probleem niet psychisch vinden, maar ik hoor ook omdat ze niet de hulp krijgen die ze nodig hebben of willen.” Braakman werkt voor Pro Persona, de grootste instelling voor geestelijke gezondheidszorg in de regio en is verantwoordelijk voor het interculturele aanbod aan psychiatrische zorg. Hij hoort in de praktijk dat ‘hulpverleners het vaak moeilijk vinden om allochtone patiënten te begrijpen en te weten wat hen precies mankeert’.
Via scholing van hulpverleners probeert Braakman meer inzicht en begrip voor cultuurverschillen te kweken. Dat lukt langzaam, omdat de huidige bezuinigingen zijn plannen soms in de weg zitten: “Ik maak me wel zorgen over het feit dat de instanties de patiënt niet altijd hard nodig is. Niemand ligt er wakker van als een bepaald percentage cliënten niet meer komt. De vraag is al groter dan we kunnen behappen. Ik maak me er wel zorgen over dat we door de bezuinigingen straks misschien vergeten om aan interculturele psychiatrie te doen.”
De plannen voor scholing zijn mooi, vindt ook Chirino, maar hij blijft kritisch: “Zolang er geen echte deskundigen komen kosten dit soort plannen alleen maar geld. De mensen houden hun psychische klachten waardoor ze zorg nodig blijven houden.”
Door Jamila Baaziz