In de zaak van politiegeweld tegen de negentienjarige Ayden Lanoy, waarbij de Arubaan doodgeschoten werd, worden de twee politieagenten M.V. en R.D. beschuldigd van poging tot doodslag en poging tot zware mishandeling. De ouders en de vriendin van Lanoy zijn aangemerkt als nabestaanden waardoor ze spreekrecht zullen krijgen tijdens de behandeling volgend jaar in februari. Dat heeft de rechter op vrijdag bepaald tijdens de regiezitting.
Lanoy overleed op 9 februari dit jaar na een politieachtervolging, waarbij twintig schoten werden gelost. Hij zou niet zijn gestopt nadat de politie hem dat wel had verzocht vanwege een kapot achterlicht. Zijn dood en het feit dat de agenten destijds nog niet waren aangehouden, leidde tot maatschappelijke onrust, protestmarsen met als leuze ‘Justice for Ayden’ en een petitie waarin onder meer bodycams voor alle agenten en andere politiediensten worden geëist.
In een volle rechtszaal met familie en vrienden van Lanoy en ook de die van de twee agenten heerste vrijdag 7 november een gespannen sfeer. De behandeling van de regiezitting trok zoveel mensen dat er niet genoeg plek was voor iedereen binnen, ook was er extra beveiliging in de zaal.
Mensen stonden buiten te wachten voor het gerecht. Foto’s Melissa Stamper.
Beeldenkwestie
Uit onderzoek blijkt dat twee beveiligingscamera’s op een erf in Madiki het schietincident hebben gefilmd. Beeld 1 filmt de achterzijde, beeld 2 filmt half de voorkant/half de achterzijde. Beide registreren hetzelfde incident, maar de tijd en het geluid lopen niet gelijk. Daarom heeft de landsrecherche het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) gevraagd om te kijken welk beeld klopt. Door visuele aanknopingspunten, zoals een auto die je ziet en ook moet kunnen horen en specifiek het eerste schot waar je eerst een rode flits ziet en een halve seconde later pas het geluid hoort, concludeert de recherche dat het beeld en geluid bij beeld 1 synchroon zijn.
Still van beveiligingscamera in Madiki
Voor advocaten Vito Carlo en Demis Illes, die agenten R.D en M.V. verdedigen, is de vraag ‘wanneer is de eerste schot gelost’ een belangrijke kwestie. Dat de beelden niet synchroon lopen betekent dat op beeld 1 te zien is dat er geschoten wordt terwijl de auto nog niet vooruit rijdt. Terwijl op beeld 2 er geschoten wordt terwijl de auto wel vooruit rijdt. Daarom verzochten ze aan de rechter om een uitgewerkt relaas van de camerabeelden met alle gebeurtenissen gekoppeld aan de tijdstippen om duidelijkheid te scheppen. Daarnaast willen ze de komende tijd een externe partij inschakelen om de conclusies van het NFI te controleren, aldus Carlo.
De rechter achtte het niet nodig om een aanvullend proces-verbaal te maken, aangezien in het dossier duidelijk te lezen valt dat de beelden met geluid niet gelijk lopen. Op beeld 1 is het eerste schot te horen, terwijl de auto een achterwaartse beweging maakt. Op beeld 2 is het eerste schot te horen terwijl de Toyota een voorwaartse beweging maakt. Daarnaast zijn ook de beelden aan het dossier toegevoegd waardoor het verzoek werd afgewezen.
Spreekrecht
De ouders van Lanoy en ook zijn vriendin worden in deze zaak gezien als de directe nabestaanden en hebben spreekrecht. Dat betekent dat ze niet alleen zich mogen uitspreken over de gevolgen van het strafbare feit, naar ook over elk onderwerp gerelateerd aan de zaak. De Curaçaose advocaat Geert Hatzmann, die de nabestaande vertegenwoordigt, legt uit dat zij ‘de confrontatie met de gebeurtenissen niet uit de weg gaan en gebruik willen maken van hun spreekrecht’. Wel wordt er rekening gehouden met het feit dat het zwaar kan worden voor de nabestaanden om tijdens de behandeling zich te uiten, dan is de afspraak dat de advocaat hun toespraak afmaakt.
Advocaat Geert Hatzmann staat de pers te woord.
In gesprek met Caribisch Netwerk legde hij dat iets opviel uit het dossier en waarvan ze als verdediging ook waren geschrokken. Namelijk het feit dat de agenten ‘16 uur achter elkaar hadden gewerkt’. Dat zou dan structureel gebeuren omdat de Arubaanse politie onderbezet is. Hij benadrukte dat hij voorzichtig wil zijn met zijn uitlatingen, aangezien het om verdachten gaan. Maar de advocaat wijst er op dat zulke dubbele diensten voor minder scherpte kunnen zorgen. “Voor de familie is het belangrijk dat hier iets uitkomt en dat dit wordt uitgezocht en echt wordt aangepakt”, stelt hij.
Rechtvaardig en eerlijk proces
Rechter Lensink stond ook stil bij de impact van deze zaak op de gemeenschap. Hij noemde het een ‘bijzondere, ingrijpende en heftige zaak’ en zei te zien hoeveel dit proces leeft in de gemeenschap en ook op social media. “Iedereen wil een rechtvaardige uitkomst,” zei hij. “En dat is ook de opdracht van de rechtbank. Maar rechtvaardigheid betekent ook: een eerlijk proces voor alle betrokkenen.” Dat is ook de reden dat er zorgvuldig omgegaan wordt met het onderzoek.
De moeder van Ayden Lanoy samen met familie en vrienden na afloop van de regiezitting
De moeder van Lanoy wilde na afloop niet met alle pers spreken en liet advocaat Hatzmann namens de nabestaanden het woord houden. Aan Caribisch Netwerk vertelt zij dat ze het proces begrijpt, maar zich afvraagt of de politieagenten haar verdriet kunnen begrijpen, nu ze de feestdagen zonder haar zoon moet meemaken. Ook het feit dat de behandeling pas volgend jaar in februari plaatsvindt, noemt ze pijnlijk. “Dat betekent dat het een jaar nadat mijn kind is gedood er nog geen rechtvaardigheid te zien is. Als blijkt dat de rechtbank geen rechtvaardigheid biedt, ben ik overtuigd dat er van bovenaf wel rechtvaardigheid komt, dat geloof ik echt”, aldus de moeder van Lanoy.
De inhoudelijke behandeling wordt volgend jaar behandeld op 20 en 23 februari met een extra dag ingepland op 26 februari.
