De regenboogvlag wappert deze week op Curaçao tijdens Pride. Voor veel mensen staat dat symbool voor vrijheid, zichtbaarheid en gelijkheid. Maar hoe ver zijn we eigenlijk met gelijke rechten op het eiland? Janice Tjon Sien Kie, voorzitter van Human Rights Caribbean en initiatiefnemer van de rechtszaak die leidde tot huwelijksgelijkheid op Curaçao, en advocaat David Wever, die de
stichting in de procedures vertegenwoordigde, vertellen wat de belangrijkste stappen zijn en waar nog werk te doen is.
Erkenning van identiteit
De mogelijkheid om in het paspoort een X te laten opnemen in plaats van een M of V, is volgens Human Rights Caribbean een manier om beter aan te sluiten bij de maatschappelijke werkelijkheid. “Sommigen identificeren zich niet als man of vrouw, op grond van hun gevoelens, die volgens ons niet los te zien zijn van de biologie van die personen,” zegt Tjon Sien Kie. “Anderen zijn intersekse, wat per definitie inhoudt dat zij met reproductieve organen van zowel man als vrouw zijn geboren. De kwalificatie M of V is dan niet altijd juist. Op deze manier kunnen deze personen zich beter vertegenwoordigd voelen, en helpt dit bij de erkenning van hun identiteit en daarmee hun sociale welzijn.”
Gelijke rechten: van uitspraak tot wet
Human Rights Caribbean spande een rechtszaak aan voor de erkenning van het huwelijk voor paren van gelijk geslacht. Die zaak werd tot aan de Hoge Raad uitgevochten. “De uitspraak in 2024 leidde ertoe dat het huwelijk voor paren van gelijk geslacht thans is opengesteld,” zegt Wever. “Maar dit is nog niet gecodificeerd, waardoor de wetgeving nog niet is aangepast. Dat kan in de uitvoering tot rechtsonzekerheid leiden.” Een andere belangrijke uitdaging is adoptie. “Voor paren van gelijk geslacht is het nog niet mogelijk om samen een kind te adopteren,” legt Tjon Sien Kie uit. “Dat is in strijd met het gelijkheidsbeginsel, en daarom moet ook op dit punt de mogelijkheid worden geopend.”
Janice Tjon Sien Kie en David Wever. Foto Archief Human Rights Caribbean
Nog geen bescherming voor genderidentiteit
Hoewel belediging, discriminatie en het aanzetten tot haat op grond van seksuele gerichtheid strafbaar zijn gesteld, geldt dit niet expliciet voor genderidentiteit. “Juist deze groep heeft het momenteel bijzonder moeilijk,” zegt Tjon Sien Kie. “Onder meer door ontwikkelingen in het buitenland en een zekere ‘anti-woke’ mentaliteit. Hierdoor is de groep extra kwetsbaar en verdient zij nu meer dan ooit bescherming.”
Curaçao als regionale koploper
Curaçao behoort, samen met Aruba, de BES-eilanden en een aantal Franse eilanden, tot de koplopers op het gebied van bescherming en huwelijksrechten. Ook zijn er civiel- en strafrechtelijke bepalingen tegen discriminatie op grond van seksuele oriëntatie. “Echter,” vult Wever aan, “genderidentiteit wordt, net als in de meeste Caribische eilanden en landen, niet expliciet in de wet beschermd.”
Structurele ongelijkheid
Het ontbreken van rechten op adoptie of passende gezondheidszorg leidt volgens Human Rights Caribbean tot structurele ongelijkheid. “Paren van gelijk geslacht kunnen hun gezin niet volledig juridisch beschermen, waardoor kinderen kwetsbaar blijven,” zegt Tjon Sien Kie. “Het ontbreken van volledige huwelijkscodificatie schept rechtsonzekerheid. En zonder toegankelijke, trans-specifieke gezondheidszorg ervaren veel mensen barrières in hun welzijn en zelfbeschikking. Dit alles draagt bij aan sociale uitsluiting en verhoogde kwetsbaarheid van de community.”
De volgende stap
De belangrijkste stap duidelijk: “De uitspraak van de Hoge Raad moet worden gecodificeerd en partneradoptie voor paren van gelijk geslacht moet worden ingevoerd,” zegt Wever. “Daarnaast is een wet op gelijke behandeling nodig, waarin discriminatie op grond van onder meer seksuele oriëntatie verder wordt uitgewerkt en genderidentiteit expliciet wordt beschermd.”
Foto’s van Curaçao Pride 2025. Foto Curaçao Pride
Kader: Wat betekenen al die letters?
De afkorting LHBTQIA+ staat voor verschillende groepen binnen de community:
-Lesbisch: vrouwen die op vrouwen vallen
-Homo: mannen die op mannen vallen
-Biseksueel: mensen die op mannen én vrouwen vallen
-Transgender: mensen die zich niet (alleen) identificeren met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen
-Queer: mensen die zich niet thuis voelen in de traditionele hokjes
-Intersekse: mensen die geboren zijn met lichamelijke kenmerken van beide geslachten
-Aseksueel: mensen die weinig of geen seksuele aantrekking ervaren
De + staat voor andere identiteiten die niet expliciet genoemd worden, zoals non-binair of panseksueel.
