Ophef over haarregels op Curaçao en Sint-Maarten: ‘Alles wat te maken heeft met expressie wordt onderdrukt’

De eerste schoolweek op Curaçao begon met ophef. Leerlingen van het Albert Schweitzer College, onderdeel van de Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs (VPCO) hebben een brief gekregen waarin strikte regels over hun uiterlijk stonden opgesomd: jongens mogen hun haar niet langer dragen dan drie centimeter, pijpenkrullen en vlechten zijn verboden, en ook make-up, lange nagels, tatoeages en meer oorbellen zijn bij de studenten niet toegestaan. Volgens de school zijn de regels bedoeld om structuur, veiligheid en respect te waarborgen. Maar bij ouders en leerlingen overheerst vooral verontwaardiging: hoe ver mag een school gaan in het beperken van de manier waarop jongeren zichzelf uitdrukken?

Volgens de school zijn de regels nodig om structuur, veiligheid en respect binnen de school te waarborgen. Maar juist deze voorschriften zorgen voor ophef bij ouders en leerlingen, die zich afvragen of jongeren nog wel vrij zijn om hun eigen identiteit te ontwikkelen.


Ouders zoeken alternatieven

Voor sommige ouders zijn deze voorschriften reden om bewust een andere school te kiezen. “Juist dit soort regels is voor ons de reden om naar het openbaar onderwijs te gaan,” zegt Emma Stuive. Zij benadrukt dat veel ouders actief nadenken over de verschillen tussen scholen: Katholieke scholen, tweetalig onderwijs en de scholen van het VPCO. “Het is een onderwerp waar veel verschillende meningen over zijn,” vertelt ze. “Wij willen dat onze kinderen zichzelf kunnen zijn.”

“Vooral kroeshaar de dupe”
Volgens verschillende ouders worden de regels niet voor iedereen hetzelfde toegepast. Jongens met kroeshaar zouden strenger beoordeeld worden dan leerlingen met steil of golvend haar. “Nederlandse jongens met langer haar hoor je er niet over. Maar bij kroeshaar wordt de regel streng toegepast. Dat voelt oneerlijk,” zegt een moeder.

Advocaat Achim Henriquez van Henriquez Law noemt de regels juridisch omstreden: “Op het moment dat je onderscheid maakt tussen jongens en meisjes op basis van hun haar, is dat in beginsel discriminatie. Een jongen mag geen lang haar dragen, terwijl een meisje dat wel mag. Dat is een onderscheid, en onderscheid is per definitie discriminatie.”

Hij verwijst naar eerdere uitspraken. In 2011 gaf het Hof van Justitie scholen nog gelijk bij een verbod op lang haar en oorbellen bij jongens, omdat dit toen als onbetamelijk gold. Maar de tijdgeest is veranderd, zegt Henriquez: “Oorbellen bij jongens en mannen zijn inmiddels breed geaccepteerd, net als tatoeages. De kans is groot dat een rechter vandaag anders zou oordelen.”

Ook moeders wijzen op artikel 3 van de Staatsregeling van Curaçao dat gelijke behandeling voorschrijft en discriminatie verbiedt. Daarbij komt een uitspraak van de Hoge Raad uit 2024, waarin werd bevestigd dat onderscheid op grond van geslacht alleen is toegestaan met een objectieve en noodzakelijke rechtvaardiging. “En die ontbreekt hier,” zegt een ouder.

Ook discussie op Sint-Maarten
De kwestie speelt niet alleen op Curaçao. Ook op Sint-Maarten hanteren scholen vergelijkbare regels over haarlengte en sieraden. Tegelijkertijd werd daar recent wettelijk vastgelegd dat discriminatie op uiterlijkheden, zoals haar of tatoeages, verboden is. Dat zorgt voor vragen of de huidige schoolregels nog wel in lijn zijn met de wettelijke bescherming van leerlingen.

Wat zegt het bestuur?
Het Albert Schweitzer College valt onder het VPCO. In een brief aan de ouders schreef de school dat de regels nodig zijn voor structuur, veiligheid en respect. Caribisch Netwerk heeft het VPCO-bestuur om een reactie gevraagd. Het bestuur was echter niet bereikbaar voor commentaar.