Het trouwseizoen is in volle gang: in de zomermaanden geven de meeste stellen elkaar het ja-woord. Ook is de grote vakantie een populaire periode voor ‘destination weddings’. Opvallend is dat deze huwelijksceremonies steeds persoonlijker worden. Trouwen hoeft niet meer volgens een traditionele, religieuze vorm. Ik spreek met twee vrouwen die zich sinds twee jaar al vol passie inzetten om stellen te huwen. Donna van Heukelem-Kock (47) en Gerjanne Voortman (37) creëren elk op hun eigen manier persoonlijke ceremonies in Nederland en op de eilanden, afgestemd op de taal, de culturele achtergrond en de wensen van het stel.
“Hoe mooi was het geweest als mijn trouwambtenaar ook wat Papiaments had gesproken?”, dacht trouwambtenaar Donna van Heukelem-Kock, terugblikkend op haar trouwdag. Bijna twintig jaar geleden trouwde de Arubaans-Nederlandse in Nederland. “Ze heeft het mooi gedaan, maar ik miste de verwijzing naar mijn roots,” realiseerde ze zich. “Dat wil ik graag wél bieden aan de mensen die ik trouw. Ik richt mij in het bijzonder op mensen van de eilanden of Spaanstaligen die in Nederland trouwen en wil voor hen en hun gasten een gevoel van thuis creëren.”
Seintjes van het leven
Van Heukelem-Kock is sinds twee jaar te boeken als zelfstandig trouwambtenaar. Met een achtergrond in accountancy was dit geen voor de hand liggende stap in haar carrière. “Maar eigenlijk wist ik altijd al dat ik trouwambtenaar wilde worden,” bekent ze. “En omdat ik altijd riep dat ik dit wilde doen, werd ik steeds vaker gevraagd door vrienden om ze te trouwen. Toen ik in 2023 weer werd benaderd, dacht ik: hoeveel seintjes van het leven moet je krijgen?” Ze besluit het professioneler aan te gaan pakken, maakt een website aan en gaat op een trouwbeurs staan. Inmiddels verklaart ze in vier talen de liefde, vooral in Nederland, maar ook op de eilanden.
Naast Caribische en gemengde koppels trouwt Van Heukelem-Kock ook volledig Nederlandse stellen. “Voor mij staat voorop, dat iedereen zich gezien en gehoord voelt op zo’n bijzondere dag. Ik creëer voor elk koppel een ceremonie die precies bij hen past. Juist die ‘persoonlijke touch’ is de kracht van een zelfstandige trouwambtenaar en sluit goed aan bij deze tijd, waarin stellen hun huwelijksceremonie steeds vrijer invullen en minder volgens de vaste tradities.”
Tijden veranderen
Die trend ziet ook Gerjanne Voortman, cultureel antropoloog en trouwambtenaar op Bonaire. In tijden van secularisatie worden huwelijksceremonies vrijer ingevuld. “Maar ik zie de scheidslijn tussen seculier en religieus niet als zwart-wit,” zegt ze. “In vrijwel elk huwelijk zitten symboliek en rituelen die betekenisvol zijn, ook zonder een traditionele, religieuze overtuiging. Veel mensen kiezen voor ringen, anderen planten een boompje als symbool voor groei. Rituelen krijgen waarde doordat je die er zelf aan geeft.”
Gerjanne Voortman. Foto privéarchief
Een relatief modern ritueel dat steeds populairder wordt is de ‘ring warming’. De trouwringen gaan dan langs alle gasten, die een zegen of wens meegeven. Voor Van Heukelem-Kock was dit één van de mooiste momenten uit haar carrière. “Bij een bepaald stel voelde ik zoveel liefde vanuit de familie en vrienden dat dit mij mooi leek om te doen. Toen de ringen bij de oma van de bruidegom kwamen en zij ze naar haar mond en hart bracht, brak iedereen. Ik kan niet beschrijven hoe mooi dit moment was,” zegt ze, maar de emotie is voelbaar wanneer Van Heukelem-Kock het moment navertelt.
Magische trouwdag
Voortman trouwt ook sinds twee jaar stellen van allerlei verschillende achtergronden, vooral op Bonaire, maar ook in Nederland. In eerste instantie had ze eigenlijk niets met trouwen. Zij en haar partner waren al zo lang gelukkig samen – en is trouwen ook niet een beetje ouderwets? “Tegelijkertijd zijn we mensen die houden van een feestje en graag stilstaan bij het goede in het leven.” Uiteindelijk kwam er toch een aanzoek: “We gingen er allebei vol voor op exact hetzelfde moment!”, lacht ze. Hun trouwdag ervaarde ze als ‘magisch’, wat bij haar een nieuwe passie aanwakkerde.
“Achteraf had ik wel kunnen weten dat dit bij mij past,” realiseert ze zich later. “Ik ben opgeleid als cultureel antropoloog en heb vol verwondering vele rituelen bestudeerd. En zo zou je een moderne trouwceremonie ook kunnen zien. Trouwen is even een moment uit het alledaagse stappen, verbinding creëren en betekenis geven aan het ongrijpbare. Nu kan ik zelf bijdragen aan het ontstaan en vormgeven van zo’n betekenisvol persoonlijk moment. Dat is elke keer heel erg speciaal om te mogen doen. In een korte tijd ontwikkel ik een bijzondere band met het bruidspaar. Ik mag hun verhaal vertellen op een manier waarop ze er zelf misschien nog niet eens naar hadden gekeken, waardoor ze zelf ook de magie zien en de liefde voelen.”
Voortman: “De emotie en verbinding die je ervaart in je huwelijksceremonie is in mijn ogen echt uniek”. Foto True Media & Culture
Unieke ceremonies
In een wereld gericht op nut en efficiëntie zoeken mensen juist weer naar betekenis, voelen en verbinden, merkt Voortman. “Er is steeds meer ruimte voor unieke huwelijken waarin verhaal en eigenheid centraal staan, in plaats van alleen de wettelijke wijziging, de gastenlijst of het buffet. Ik denk dat we juist in tijden van secularisatie gelukkiger zouden zijn als we alternatieve manieren vinden om stil te staan, om samen te komen, om te reflecteren en gevoel uit te spreken. En een huwelijk is een perfecte aanleiding om dit te doen.”
Door ceremonies af te stemmen op het stel en hun culturele achtergrond raak je mensen dieper, merken beide trouwambtenaren. Van Heukelem-Kock houdt in haar ceremonies altijd rekening met het eventuele missen van ‘thuis’. “Ik ben ervaringsdeskundige, dus ik vraag goed door wat ze van thuis in hun ceremonie willen. Mensen zijn al ontzettend blij als je de ceremonie in hun moedertaal kunt doen, maar ik wil meer bieden dan dat. Ik denk graag mee over betekenisvolle rituelen en muziek en soms – gevraagd of ongevraagd – zelfs over de hapjes en drankjes. We hebben allemaal gezien hoe onze koningin brak toen de Argentijnse tango klonk op haar bruiloft: iets van je eigen cultuur raakt altijd extra. Ik gun iedereen die Máxima-traan.”
Van Heukelem-Kock: “Die ‘persoonlijke touch’ is de kracht van een zelfstandige trouwambtenaar.” Foto Nicole Oosterhuis Photography
Liefde overstijgt verschillen
Ook Voortman weet hoe het is om te schakelen tussen verschillende talen en culturen. Ze groeit op een boerderij op in Twente, maar woont later in Uruguay, Costa Rica, Nicaragua en nu op Bonaire. Al voor ze als trouwambtenaar begon, lag haar focus op het verbinden van verschillende mensen en culturen, bijvoorbeeld via de ‘Taalmaatjes’-projecten die zij lanceerde op Bonaire. Zelf spreekt ze naast Nederlands en Engels ook goed Spaans en Papiaments, waardoor ook zij in vier talen haar stellen kan trouwen en zo de ceremonie nog persoonlijker kan maken. “Ik heb ook een Thais-Nederlands koppel getrouwd. Toen lagen er kopietjes van mijn tekst in het Thais op de stoelen,” vertelt ze. “Maar, gelukkig overstijgt liefde in veel gevallen taal en voelen mensen zich ook betrokken en geraakt als ze niet alle woorden letterlijk begrijpen.”
Van Heukelem-Kock weet uit ervaring hoe liefde – maar vooral oprecht voor elkaar kiezen – taal- en cultuurverschillen overwint. Ze is al bijna twintig jaar getrouwd met een nuchtere Groninger. Ik ben uitbundig en enthousiast, hij is meer ingetogen en zegt vaak gewoon: ‘Oja, ja’,” lacht ze. “Maar het is uiteindelijk de liefde die verbindt, ook als je als Caribische vrouw trouwt met een man die misschien wat houterig danst. Het gaat erom samen door het leven te willen bewegen.” Bovendien vindt ze het juist mooi dat je elkaar kunt aanvullen en verrijken. “Opgegroeid tussen twee werelden probeer ik altijd het beste van beide mee te pakken.”
Donna van Heukelem-Kock en Gerjanne Voortman laten zien dat een trouwceremonie veel meer is dan een formaliteit. Door aandacht voor persoonlijke verhalen, culturen en rituelen maken zij elk huwelijk uniek en betekenisvol. In hun handen wordt liefde voelbaar, universeel en onvergetelijk. Dit doen ze met alle liefde voor élk stel, ongeacht afkomst of geaardheid. “Als trouwambtenaar ben je de ambassadeur van de liefde, en de liefde is voor iedereen,” besluit Van Heukelem-Kock.
