Tussen vergeelde krantenknipsels, handgeschreven prijslijsten en vergeten uitnodigingen van openingen, zit Lusette Verboom (69), oprichter van Gallery Alma Blou, gebogen over een kast vol herinneringen. “Soms kom ik iets tegen en denk ik: wow, dát was ik allang vergeten.” Wat begon als een persoonlijke administratie, blijkt nu een unieke schatkamer vol beeldende kunstgeschiedenis van Curaçao.
De kast die groeide
Sinds 1996 verzamelt Verboom alles wat te maken heeft met de kunstenaars die ze exposeerde in haar galerie: contracten, foto’s, speeches, prijslijsten. Maar pas toen ze op latere leeftijd kleiner ging wonen, en ging verhuizen van een landhuis naar een éénkamerwoning in 2023, besefte ze hoe omvangrijk haar archief was. “Ik dacht: wat moet ik met al deze mappen en dozen? Maar ik kon het niet weggooien.” Dankzij steun van het Cultuurfonds Caribisch gebied, en in het bijzonder het DigitALL-programma, krijgt het archief nu een tweede leven. “Het digitaliseren zelf is één ding, maar eerst moet alles gecategoriseerd worden: per expositie, per kunstenaar, per medium, per jaar. Alleen dán is het straks ook echt bruikbaar.”
Niet zomaar scannen
Samen met een digitaliseringsspecialist werkt Verboom aan een zorgvuldig traject. “Ik dacht eerst: je legt iets onder de scanner en klaar. Maar nee, er komt veel meer bij kijken. Ik moet alles zelf voorbereiden, want de mensen die helpen weten bijvoorbeeld niet wat brons is of keramiek. Alles moet ik dus zelf uitzoeken, ordenen, benoemen.” Die precisie is nodig, omdat het einddoel een website met een digitale database is. “Niet alles komt online, maar kunstenaars kunnen straks wel hun eigen exposities terugvinden. En als iemand vraagt: wat was de prijs van mijn werk in 2005? Dan kan ik dat opzoeken.”
Foto’s Kim Hendriksen
Een ander soort kunstkoper
Het archief biedt niet alleen overzicht, maar ook inzicht in hoe de kunstwereld op het eiland is veranderd. “Vroeger verkocht ik tijdens een expositie gemakkelijk voor 40.000 gulden. Nu is dat anders. Het publiek is veranderd. We leven in een wegwerpmaatschappij: mensen kopen iets voor boven de bank en vervangen het zodra ze iets nieuws willen.” Ook de rol van de galerie is anders geworden. “Ik gaf kunstenaars vroeger echt begeleiding. Wat laat je wel zien? Wat nog niet? Nu gooit iedereen alles online. Maar als je geen feedback krijgt, word je minder kritisch op jezelf.”
Kunst als tijdsbeeld
Voor Verboom is kunst meer dan decoratie. “Het vertelt wat er leeft. In de jaren ’90 zag je veel landschappen en landhuizen. Nu zie ik vooral vrouwenportretten van internet geplukt, zonder verhaal. Mooi, ja, maar wat vertelt het over ons?” Door het archief te digitaliseren, wordt ook die ontwikkeling zichtbaar. “Je kunt dan per jaar terugzien welke thema’s speelden, welke stijlen populair waren. Dat is waardevol – voor kunstenaars, maar ook voor onderzoekers en het publiek.”
Van kast tot platform
Hoewel het project bij Gallery Alma Blou begon, ziet Verboom het groter. Ze heeft de domeinnaam Dutch Caribbean Artist Index vastgelegd. “Ik wil dat dit geen persoonlijk archief blijft, maar een regionaal platform. Andere galeriehouders kunnen wanneer de website gepubliceerd is ook meedoen. Zo bewaren we samen het visueel erfgoed van het Caribisch gebied.”
Verboom droomt ervan dat ook andere kunstenaars en instellingen hun archieven gaan digitaliseren. “Op Curaçao is bijna niets digitaal beschikbaar. Terwijl in Nederland bijna alles al is vastgelegd. Het wordt tijd dat we dat hier ook doen – voordat het verloren is gegaan.
