Het Arubaanse kabinet AVP-Futuro regeert op 6 juli 100 dagen, maar er is nog steeds geen minister voorgedragen voor de portefeuille Infrastructuur, Energie en Telecommunicatie bij de gouverneur van Aruba. De mogelijke kandidaat-minister Mike de Meza (AVP) die deze portefeuille zou beheren, kan niet meer worden voorgedragen. Daardoor moet de politieke partij nu in beraad over wie zij nu zal voordragen.
Screeningsproces meermaals vastgelopen
Al maanden liep het screeningsproces vast van de mogelijke kandidaat-minister, Mike de Meza (AVP), bij het onderzoek bij de Arubaanse Belastingdienst, Departamento di Impuesto (DIMP). Dat leidde tot een rechtszaak begin juni, waarbij de rechter oordeelde dat de formateur en huidige premier Mike Eman (AVP) ‘aan zet was’. Maar twee dagen later werd De Meza op de hoogte gesteld dat er een aangifte op 23 mei zou zijn gedaan door de DIMP-directeur. Het was nog onduidelijk of hij wel of geen verdachte in een strafrechtelijk onderzoek was en waarvoor hij werd aangemerkt. Dit leidde tot een tweede rechtszaak, maar deze keer tegen het Openbaar Ministerie (OM) van Aruba.
Op 19 juni liet het OM De Meza op verzoek van de rechter weten dat er een lopend justitieel onderzoek gaande is. Het aanmerken van De Meza als verdachte zou automatisch betekenen dat hij niet kan worden voorgedragen als kandidaat-minister, omdat hij volgens de Landsverordening Integriteit Ministers (LIM) een positieve verklaring van de procureur-generaal moet hebben.
Huidige parlementariër Mike de Meza. Foto AVP.
Zwaar en complexe dossiers onder één minister
De portefeuilles Infrastructuur, Energie en Telecommunicatie, worden momenteel tijdelijk door minister Arthur Dowers (AVP) waargenomen. Hierdoor draagt Dowers, die al verantwoordelijk is voor de ministeries van Justitie, Integratie en Openbaar Vervoer, al 100 dagen zes portefeuilles die zwaar belastend zijn en waarvan Justitie, Energie en Infrastructuur directe actie eisen.
Bij Justitie moet de hervorming van het gehele rechtssysteem plaatsvinden. Daarnaast staat ook nog de bouw van een nieuwe gevangenis, Korrektie Instituut Aruba (KIA), hoog op de agenda. Dit zijn kwesties die na het schietincident met de Arubaan Ayden Lanoy, die nog onderzocht wordt, en het structureel personeelstekort in het Arubaanse rechtssysteem nog meer onder de aandacht zijn gekomen. Ook heeft de bewindsman onder zijn portefeuille Integratie de migratie- en mensenrechtenvraagstukken die door de situatie met Venezuela ook urgent is.
In 2024 werd het aantal Venezolanen door het Regionaal Coördinatieplatform tussen instanties voor Venezolaanse migranten en vluchtelingen (R4V) geschat op 17.000 personen. Voor 2025-2026 schat de R4V het aantal Venezolanen op 12.200 en 12.400 personen maar door de instabiele politieke situatie in Venezuela blijft het echter onduidelijk of er sprake zal zijn van een grotere stijging dan geschat.
Onder Infrastructuur vallen ook complexe kwesties, zoals de rioolwateringzuiveringsinstallatie (RWZI) die het rioolwater van het hotelgebied beheert en in kritieke toestand verkeert, en de afvalverwerkingsplaats Parkietenbos. Zo zijn er vragen vanuit het parlement gesteld over het beheer van afvalbeleid en de rol van Aruba Wastewater Solutions and Services (AWSS) die de RWZI een jaar geleden had overgenomen om de druk te verlagen, maar er is nog steeds geen vooruitgang geboekt. Daarnaast staat ook het nationaal infrastructuurplan, onderhoud wegennet en gebouwen als actiepunten en is het woningtekort als prioriteit aangemerkt in het regeerakkoord van AVP-Futuro.
Informatie niet altijd toegankelijk
Hoewel het regeerakkoord van AVP-FUTURO inzet op openheid en participerend bestuur, laat de praktijk in de eerste honderd dagen van de nieuwe regering op het gebied van persvrijheid en informatievoorziening een ander beeld zien. Onder Telecommunicatie, één van de dossiers die nu ook onder Dowers valt, valt namelijk ook het medialandschap. Maar sinds de beëdiging van de nieuwe regering is er weinig transparantie richting de pers. Zo is er wel een perschef aangesteld, afkomstig uit het mediabedrijf 24ora, maar een overheidsbrede communicatiestructuur of infrastructuur voor perscontacten ontbreekt nog volledig. Voor journalisten is er geen helder aanspreekpunt, er zijn geen regelmatige persconferenties, maar eerder ‘persmomenten’ waar de nadruk meer ligt op fotomomenten. Informatieverstrekking gebeurt onregelmatig en selectief.
In de praktijk lijken één of twee mediabedrijven structureel voorrang te krijgen op toegang tot kabinetsinformatie, terwijl andere journalisten buitenspel blijven. Zo kregen 24ora en televisiezender Telearuba exclusief toegang tot de eerste ministerraad en werd in de verslaggeving onterecht vermeld dat ‘de pers’ aanwezig was. En ook tijdens het oponthoud van het screeningsproces kreeg de pers – waaronder ook Caribisch Netwerk – geen toegang of gelegenheid om vragen te stellen aan de formateur over de situatie. Na twee weken werd de stilte doorbroken en kregen wederom 24ora en Telearuba een reactie van de premier op camera vastgelegd.
Dat staat op gespannen voet met de eigen belofte van het kabinet in het hoofdstuk ‘publieke sector en goed bestuur’ van het regeerakkoord, waarin het volgende wordt gesteld: “Het is belangrijk dat er toegang is tot concrete en begrijpelijke informatie over het bestuur en de publieke sector, zodat mensen vertrouwen kunnen hebben in de overheid en actieve participatie van burgers in het bestuur wordt gestimuleerd.”
Nieuwe kandidaat-minister nodig
Op dinsdag bevestigde de premier Mike Eman (AVP) na zijn audiëntie bij de gouverneur dat zijn partij op zoek moet gaan naar een andere kandidaat-minister. In lokale media wordt nu gespeculeerd dat onder de opties ook een tijdelijke zakenminister wordt besproken binnen de partij, om op deze manier De Meza kans te geven om het onderzoek af te handelen.