Thuis op Bonaire: migranten met een verhaal (2)
Steeds meer mensen vestigen zich op Bonaire: een uitdaging, maar ook een verrijking voor het eiland. Sommigen komen voor werk, anderen voor het weer, de rust, de liefde of een nieuw avontuur. Maar wat brengt hen hier écht? Hoe ervaren zij het leven op Bonaire? En wat hebben zij het eiland te bieden? In ‘Thuis op Bonaire’ krijgt de migrant een gezicht. Ik spreek met mensen die hier een nieuw thuis hebben gevonden over hun drijfveren, hun dromen en hun bijdrage aan de gemeenschap. Want je bent pas echt thuis op Bonaire wanneer je je verbindt met de mensen om je heen.
In de tweede editie van deze rubriek spreek ik de Iraans-Nederlandse Payam Elhami (41). Hij komt uit de provincie Khorasan, waar ook de oudste graansoort ter wereld vandaan komt. Elhami is de eigenaar van de Artisan Bakery Bonaire: de eerste zuurdesembakkerij en de enige volledig plantaardige patisserie op het eiland, met bovendien een zero waste-productie. Elhami heeft een open uitstraling en laat je gelijk welkom voelen. “Ik ken bijna iedereen die hier komt, ik heb heel veel vaste klanten.” Ik begrijp al snel waarom: alles wat hij me laat proeven smaakt geweldig.
Bakken is van kinds af aan al zijn hobby. Maar het duurt lang tot hij het echt serieus gaat nemen. Elhami studeert eerst IT en economie en werkt jarenlang als data-analist. Tijdens zijn studie in Warschau ontmoet hij zijn huidige vriendin, een Nederlandse met wie hij later in Amsterdam gaat wonen. Sinds 2022 is het stel gevestigd op Bonaire, waar Elhami de kans grijpt om zijn eigen bakkerij te openen.
Je moet er ‘s ochtends vroeg bij zijn om nog een van deze lekkernijen te bemachtigen. Foto’s Deborah Bremmer
Zware periode
“Als kind hielp ik mijn moeder al in de keuken. Zij was een fervent hobbybakker en op de nieuwjaarsfeestjes bij ons thuis was het altijd extra druk vanwege de lekkere hapjes.” In 2016 – Elhami woont dan in Nederland – overlijdt zijn moeder. De periode hierna is zwaar, helemaal in combinatie met een te hoge werkdruk. Door alles samen belandt hij in een depressie. “Toen ging ik steeds meer bakken. Het was voor mij een manier om me met mijn moeder te verbinden en de mooie jeugdherinneringen levend te houden. Niets brengt herinneringen zo sterk terug als geur.” Bovendien zorgt het bakken ervoor dat hij buiten komt, om zijn baksels rond te brengen bij vrienden.
Bakken neemt leven over
Langzaamaan begint hij er een beetje mee te verdienen en krabbelt hij op. Elhami gaat weer aan het werk als data-analist, maar krijgt steeds meer bestellingen. Het bakken begint zijn leven over te nemen. Met een vriend die ook bakt wisselt hij ideeën uit, hij leert meer over het vak en loopt stage in een bakkerij. Na in verschillende bakkerijen gewerkt te hebben, wordt hem in 2021 de keuken van Saint Jean toevertrouwd: de eerste volledig plantaardige ambachtelijke bakkerij van Nederland, gevestigd in de Jordaan in Amsterdam. “Dat was een uitdaging, maar het ging ontzettend goed.” Deze ervaring geeft hem uiteindelijk het vertrouwen om zijn eigen zaak te openen.
Elhami staat bekend om zijn pistachepasta. “Wist je dat het woord pistache uit het Oud- Perzisch komt en lachende noot betekent?”
Thuis op Bonaire
Dit gebeurt op Bonaire. “Ik wilde al een tijdje weg uit Nederland. Ik voelde me daar niet helemaal op mijn plek. Ik heb mijn best gedaan – en ik hou nog steeds van Nederland – maar pas op Bonaire voelde ik me echt thuis. Ik heb me nog nooit in mijn leven zo vrij gevoeld. Ik hou van de mentaliteit van de mensen hier, van de zonnige vibe en van de natuur. In Iran en Nederland moest ik me anders voordoen om geaccepteerd te worden. Hier voel ik me voor het eerst sinds lange tijd helemaal mezelf.”
Werken met de wind
Natuurlijk komt hier wonen ook met uitdagingen. “Ik ben opgegroeid in de bergen dus ik dacht dat ik wist hoe je om moest gaan met de wind. Toch moest ik dat hier helemaal opnieuw uitvinden. De wind heeft ontzettend veel invloed op het bakken: hoe minder wind, hoe warmer en hoe hoger de luchtvochtigheid en des te lastiger het is om de ovens te bedienen. Als de deur van de zaak iets te lang open blijft, merk ik dat al! Elke ochtend check ik dus hoeveel wind er staat, dat is iets wat de windsurfers en ik gemeen hebben. Gelukkig is het niet erg als elk brood er wat anders uit komt – dit is geen supermarkt.”
Elhami met zijn ‘baby’s’, zoals hij de zuurdesembroden noemt.
Creatief oplossen
Hoe dan ook: “Opgroeien in Iran heeft me geleerd creatief met problemen om te gaan. Die vaardigheid komt op Bonaire goed van pas. Je moet het hier soms doen met wat je hebt. Ik geniet ervan om mijn recepten weer helemaal aan te passen. Dit deed ik al eerder, toen ik overstapte op plantaardig bakken. Ik creëerde nieuwe formules gebaseerd op de gewenste hoeveelheden gluten en vet, bijvoorbeeld. Het was geen kwestie van x door y vervangen, het was echt experimenteren en alles documenteren in databestanden. Ja, ik blijf een data-analist, ik pak het wetenschappelijk aan!”
Op Bonaire is hij veganistisch blijven bakken. “Ik vind het belangrijk om de ecologische voetafdruk zo laag mogelijk te houden en milieubewust te zijn. We leven hier zo dicht bij de oceaan, bij het koraal, dat wil ik zoveel mogelijk beschermen.” Daarnaast houdt Elhami wel van een uitdaging. “Een goede croissant bakken is niet zo bijzonder. Een goede plantaardige croissant bakken is bijna ‘mission impossible’.” En bovendien: “Ik hou ervan om tegen de stroom in te zwemmen.”
De populaire ‘laminated pistachio buns’ vers uit de oven.
Volg je passie
Zijn wetenschappelijke benadering van het bakken komt ook terug in de boodschap die hij wil meegeven aan de lezer. “Vertrouw op jezelf! Hoewel, je moet nooit iets 100% vertrouwen, altijd kritisch blijven. Maar als je een passie hebt moet je daarvoor gaan, want anders zul je later spijt krijgen. En vooral doorzetten. Als iedereen die mij vijf jaar geleden uitlachte om mijn plannen mij tien dollar had gegeven, had ik veel eerder de bakkerij kunnen openen!”
