Curaçao zet eindelijk stappen richting EU-gelden voor waterbeheer

Curaçao komt dichter bij het moment waarop het 18,6 miljoen euro aan Europese subsidie ontvangt voor beter watermanagement. Die subsidie werd al in 2022 toegezegd, maar wordt pas beschikbaar zodra eerdere EU-projecten op het eiland daadwerkelijk van start gaan. Inmiddels zijn voorbereidingen in gang gezet, al laat de uitvoering nog op zich wachten.

Eerder kreeg Curaçao bijna 17 miljoen euro uit het elfde Europees Ontwikkelingsfonds (EDF). Dat geld was bedoeld voor het bouwen van nieuwe installaties om rioolwater schoon te maken. Maar die projecten kwamen niet van de grond door onder andere vertragingen in de voorbereiding, personele onderbezetting bij de betrokken ministeries en het gebrek aan lokale technische capaciteit. Europa besloot daarom ook het nieuwe geld nog niet vrij te geven.

Rioolwaterzuivering Tera Kòrá
Volgens Caroline Manuel van het ministerie van Verkeer, Vervoer en Ruimtelijke Planning (VVRP) is er nu eindelijk een stap gezet. “De aanbesteding voor de bouw van een nieuwe rioolwaterzuivering in Tera Kòrá is eind 2024 gepubliceerd,” vertelt ze. “Bedrijven hebben eind februari 2025 hun plannen ingediend. Die worden nu bekeken. Als alles goed gaat, worden de contracten in mei ondertekend.”

Wat er mis kan gaan? De planning hangt af van de snelheid van de aanbestedingsprocedure en of er geen bezwaren of juridische vertragingen ontstaan bij de beoordeling van de ingediende voorstellen. Als het lukt om de contracten in mei te ondertekenen, begint de bouw kort daarna. Die zal ongeveer twee jaar duren. Tot nu toe is er nog geen geld uit het oude fonds uitgegeven, omdat er nog geen opdrachten zijn gegund.

Europees programma
Naast Tera Kòrá wordt ook gekeken naar verbetering van de installatie bij Klein Hofje. Die installatie moet vernieuwd worden. Volgens Judric Pietersz, coördinator van dit Europese project, wordt hiervoor gebruikgemaakt van een ander Europees programma, het Multi-Annual Indicative Programme. Wat er precies gaat gebeuren bij Klein Hofje is nog niet publiek bekend. De voorbereidingen zijn gaande, maar details worden nog niet vrijgegeven. Of die informatie uiteindelijk openbaar wordt gemaakt, is niet duidelijk.

Ondertussen is er ook gewerkt aan een groter plan: het project voor integraal watermanagement. Dat werd eind 2022 goedgekeurd door de regering. Het doel is om op een slimme en duurzame manier met al het water op het eiland om te gaan. Vanessa Tore van het ministerie van Economische Ontwikkeling leidt dit project, samen met Albert Martis van de Meteorologische Dienst.

“Het project is officieel begonnen,” zegt Tore. “We hebben een team opgezet, wetten en regels worden voorbereid, en we werken samen met andere landen en organisaties in het Caribisch gebied.” Het plan heeft grote ambities. Er moet zuiniger worden omgegaan met water, schoon water moet voor iedereen beschikbaar zijn, en de kwaliteit van het water moet verbeteren. Tegen 2030 moet minstens de helft van de waterbronnen op het eiland aan de internationale normen voldoen.

Maar er zijn ook veel problemen. Slechts 33 procent van de mensen op Curaçao is aangesloten op het riool. De rest gebruikt vaak nog een beerput of loost afvalwater direct in de natuur. Dat zorgt voor vervuiling. Er is ook een tekort aan deskundig personeel, er zijn te weinig gegevens over de waterkwaliteit, en de samenwerking tussen ministeries verloopt stroef.

Gezuiverd afvalwater
Toch is er hoop. De uitbreiding van de zuiveringsinstallaties in Tera Kòrá en Klein Hofje is een belangrijk onderdeel van het plan. Ook wil de overheid gezuiverd afvalwater, ook wel effluent genoemd, vaker inzetten in de landbouw. Dat water is afkomstig uit rioolwaterzuiveringsinstallaties en wordt na behandeling hergebruikt. Maar om dat op grote schaal mogelijk te maken, zijn flinke investeringen nodig.

“Voor het moderniseren van de waterinfrastructuur zijn tientallen miljoenen guldens nodig”, zegt Pietersz. “We hopen niet alleen op geld van de EU, maar zoeken ook hulp van andere internationale fondsen.”

Wanneer Curaçao het nieuwe bedrag van 18,6 miljoen euro écht krijgt, hangt af van hoe snel het lukt om de oudere projecten uit te voeren. Maar waar het jarenlang bij praten bleef, lijkt het eiland nu eindelijk in actie te komen.