Twee maanden na de verkiezingen op Aruba lijkt het erop dat de twee formatiepartijen, de Arubaanse Volkspartij (AVP) en Futuro, een doorbraak hebben bereikt over de vorming van een nieuwe coalitie. Vrijdag maakten medeformateurs Mike Eman (AVP) en Gerlien Croes (Futuro) bekend dat ze eens zijn om een coalitieregering te vormen met zeven ministers al zijn ze nog in gesprek over de verdeling van de portefeuilles.
Croes, die de huidige parlementsvoorzitter is, legt uit dat ook de screeningswet voor ministers die in 2021 is aangenomen ervoor zorgt dat het formatieproces zijn tijd neemt. “En het zal ook zijn tijd blijven nemen”, stelt ze. Tijdens zo’n screening wordt onder meer onderzoek gedaan naar de kandidaat en alle familieleden tot de derde graad. Ook wordt een justitieel-, fiscaal- en staatsveiligheidsonderzoek gedaan.
Ongebruikelijke transacties
Daarnaast worden ook ongebruikelijke transacties onderzocht en moeten kandidaten een medisch onderzoek naar de algehele lichamelijke en geestelijke gesteldheid, ondergaan waarbij er ook gekeken wordt naar het gebruik drugs en verdovende middelen. Aan de hand van deze gegevens kan de formateur ook een verder onderzoek aanvragen. Ook al neemt dit proces veel tijd, de medeformateur ziet genoeg basis om een coalitie te vormen.
Over de precieze inhoud van het toekomstige regeerakkoord is nog niet veel bekend, maar zowel Croes als Eman benadrukken dat de focus van dit nieuwe kabinet ‘het zoeken van kansen en mogelijkheden’ is. “In werkelijkheid hebben we een andere kijk op de situatie en willen hierdoor ook de portefeuilles op een andere manier verdelen. De economische ontwikkeling was voor lange tijd de focus, daardoor werd het volk vergeten”, zegt ze. Details wil zij liever in een volgende fase van de formatiegesprekken bekend maken. “We vinden het belangrijker dat dit proces heeft gezorgd voor vertrouwen tussen de partijen”, aldus Croes.
“Er zijn veel speculaties geweest over de verdeling van de portefeuilles maar dat klopt niet”, stelt Eman. Ook voor de huidige parlementariër Eman is het belangrijk dat er weer aandacht komt voor de koopkracht van de bevolking. “De manier hoe we kijken naar economische ontwikkeling moet veranderen”, legt hij uit. “We hebben nog geen deadline voor het vormen van deze coalitieregering maar
hebben als doel ‘zo snel mogelijk’, stelt Eman.
Financieel toezicht als aandachtspunt
Wat prioriteit heeft voor de aankomende coalitie zijn de gesprekken met Nederland over de financiële situatie van Aruba en de vraag welke mogelijkheden beschikbaar zijn voor de herfinanciering van de coronalening van ruim 900 miljoen florin (ruim 485 miljoen euro). Op 1 mei moet Aruba namelijk beslissen of zij de voorgestelde Rijkswet Aruba Financieel Toezicht (Raft) aanneemt. Vorig jaar ging Aruba akkoord om toe te werken naar de komst van deze rijkswet waarin ook de begrotingsnormen en financieel toezicht opgenomen worden.
Met het tekenen van dit akkoord werd de rente op de leningen verlaagd van 6,9 procent naar 5,1 procent. Als de rijkswet ingevoerd wordt kan de rente nog verder dalen naar circa 3,4 procent. Ook geeft dit Nederland meer mogelijkheden om in te grijpen als zo’n toezichtsorgaan negatieve adviezen geeft over hoe Aruba met de overheidsfinanciën omgaat.
Deze week staan consultatiegesprekken gepland om de behoeftes van de verschillende gremia in kaart te brengen en mee te nemen bij het opstellen van een regeerprogramma. Op 18 februari moeten Emane en Croes de gouverneur informeren over de vervolgstappen.
