Het Bestuurscollege van Bonaire en waarnemend Rijksvertegenwoordiger Jan Helmond kwamen afgelopen vrijdag na een vragenvuur van de rechter van meer dan drie uur toch niet tot een consensus. De rechter had gehoopt op een tussenoplossing aangezien beide partijen zeggen het beste te willen voor de gemeenschap van Bonaire. Nu moet de rechter binnen 6 weken een beslissing nemen.
Eind vorig jaar trad Helmond met onmiddellijke ingang in de plaats van het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) rond het afvalprobleem op het eiland. Hij nam de taken voor vergunningverlening, toezicht en handhaving bij Selibon Lagun tijdelijk over van het Bestuurscollege (BC). Zijn beslissing is onder andere gebaseerd op het laatste rapport van het Inspectie voor Leefomgeving en Transport ( ILT). Experts geven aan dat er risico’s voor de natuur en volksgezondheid zijn.
Buiten proportie
Volgens het BC is de beslissing van Helmond buiten proportie en is meteen naar de rechter gestapt om een streep te halen door de in de plaats stelling. De advocaat van OLB benadrukt dat zo’n situatie haast nooit is voorgekomen bij gemeenten in Nederland. “Het wordt gewoon bijna niet gedaan.”
Voor Helmond is het duidelijk dat het BC niet in staat is om de problematiek rondom de stortplaats aan te pakken. Helmond: “Ik ben er persoonlijk van overtuigd dat het niet anders kon. Ben ik een bestuurder die langs de kant staat toe te kijken, zoals bij toeslagenaffaire, of pak ik het aan?”
Overleg voor de rechtbank
Jan Helmond. Foto’s Nathaly Evertsz
Ondertussen heeft Helmond in de afgelopen weken maatregelen genomen om urgente risico’s bij Selibon Lagun aan te pakken. Volgens het BC zijn zij voor de in de plaats stelling begonnen met deze maatregelen en nu strijkt Helmond met de eer. Helmond vindt dat het eilandsbestuur genoeg kansen heeft gehad en ze hebben getoond niet in staat te zijn om daadkrachtig op te treden.
Daartegenover stelt het BC dat Helmond procedureel niet juist heeft gehandeld. Hij heeft niet concreet aangegeven welke maatregelen door het BC moesten worden ingezet en hieraan een tijd verbonden. Daarnaast heeft Helmond een escalatiemodel opgesteld die uit 6 escalatiefasen bestaat. Helmond zou hebben ingegrepen bij escalatiefase 3.
Heeft het eilandsbestuur de capaciteit en expertise in huis?
Op dit moment beschikt het BC niet over alle middelen om de noodzakelijke maatregelen te implementeren, middelen die Helmond wel heeft. Het BC wil nu de situatie de-escaleren naar fase 3. Dat betekent dat de regie terug gaat naar het BC en met de hulp en denkkracht van het bureau van de Rijksvertegenwoordiger de maatregelen gaan inzetten.
Helmond ziet dit niet zitten aangezien Selibon N.V. meerdere subsidies van het Rijk heeft ontvangen en hiervoor nog steeds geen verantwoording heeft afgelegd. Zolang dit nog niet is gebeurd, kan het OLB geen hulp verwachten van het Rijk.
Als tussenoplossing opperde Helmond dat de in de plaats stelling in stand blijft en de taak wat betreft vergunningverlening teruggaat naar het OLB. Het BC ging hiermee niet akkoord. Ze willen samenwerken met de Rijksvertegenwoordiger, maar de regie in eigen handen houden.
Voor de bewoners van Lagun is de juridische strijd een bittere pil om te slikken. “Ik heb meer dan 20 jaar gevochten en nu gebeurt eindelijk wat. Het OLB heeft me voor de rechter gesleept, de deurwaarder nam zelfs mijn spullen in beslag. Nu dat Jan Helmond de boel heeft overgenomen, kan ik rustig achteroverleunen. Eindelijk is er iemand die ons serieus neemt”, zei Farid Ayubi van Stichting Pro Lagun tegen Caribich Netwerk.
